ŞENAY KÖŞDERE
Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, 16 Temmuz sabahı hiç uyumadan, Boğaz Köprüsü'nden direkt satış ofisine gittiğinde, "Eğer biz bugün konut satabilirsek, gayrimenkul sektörünün sırtı bir daha yere gelmez" demiş. O gün de ertesi gün de birer konut satılmış. Sur Yapı da ülkesine güvenen bu iki müşterisine, jest yapıp o kunutları hediye etmiş. Altan Elmas şimdi, "Yüzümüz kara çıkmadı. Sektörün sırtı yere gelmedi. 2016'da rekorlar kırdık" diyor. Elmas, 2017'ninse 2016'dan da iyi geçeceğini düşünüyor, "Eğer faizi yüzde 1'in altında tutmayı başarırsak, rekorun da rekorunu kırarız" diyor...
BANKALAR DA YÜK ALMALI
Son 1 haftada sektörde iki önemli gelişme oldu. Emlak Konut GYO'nun yeni kampanyasıyla vade oranının 20 yıla çıkması ve faizlerin düşmesi. 15 Temmuz sonrasında başlayan konut seferberliğine gayrimenkul geliştiricileri de destek vermişti. Yine aynı tabloyu görecek miyiz?
Ağustosta başlayan kampanyalarla bankalar faizleri 0.95'lere kadar indirdi, biz de bu rakamı 0.70'lere çektik, aradaki rakamı biz sübvanse ettik. 15 Temmuz'dan hemen sonra harekete geçen tek sektörüz, birlikte hareket eden, koordineli yürüyen ve bütün Türkiye'nin algısını pozitife çevirecek adımlar atan biz olduk. Elimizi taşın altına koyduk, fedakarlık da yaptık. O fedakarlıkla Türkiye'nin moralitesini yükselttik. Yeni kampanyanın detayları ise daha netleşmedi. Kira öder gibi konut edinmeyi destekleyecek, çok güzel bir gelişme. Fakat biz sektör olarak, bu aradaki farkı sübvanse edemeyiz. Bu yükün bir kısmını da bankalar almalı. Faiz 0,90'dan 0,50'ye düştüğünde yüzde 27'lik bir fark oluşuyor. Biz bunu kaldıramayız. Eğer bankalar faizi 0.70'e çekerse, biz de maliyetin bir kısmını üstlenir, bu kampanyayı destekleriz.
VATANDAŞLIK SÜRPRİZ OLDU
Bir diğer önemli glişme de 1 milyon dolarlık konut alan yabancılara vatandaşlık verilmesi. Yabancıya satışı tetikler mi?
Bizim için sürpriz oldu. 1 yıldır 'oturma iznini uzatalım, konut alanlara en az 5 yıllık oturma izni verelim' diyoruz. Körfez bölgesinin Türk vatandaşlığını önemseyeceğini düşünüyorum. Vatandaş olmak için ev alan çok olacaktır, sonuna kadar destekliyoruz. Ama bu çok yukarıda bir sürpriz. Yabancıya yılda 22 bin konut satıldığı ve 4.5 milyar dolar geldiği düşünülürse, demek ki ortalama 200 bin dolarlık konutlar satılıyor. Yani 200 bin dolarlık ev alana oturma izni verirsek, hem tabana yaymış olacağız hem de insanların bir ayağı Türkiye'de olacak.
2016'DA yüzde 22 BÜYÜDÜK
2016 yılını nasıl tamamladınız?
2016, 25 yıllık ticari hayatımın en zoruydu diyebilirim. Ama şer bildiklerimizde hayır, hayır bildiklerimizde şer olabilir. Tüm bunlara rağmen 2016 sektör açısından kötü bir yıl olmadı. Sur Yapı olarak da yılı yüzde 22 üzerinde bir satışla kapattık. 1800 konut ve ofis teslim ettik, bir de AVM açtık.
Cumhurbaşkanımıza müteşekkiriz
Bu sene konutta yeni rekor gelir mi?
Konut kredi faizlerine bağlı. Yani bu sene konut kredi faizlerini yüzde 1'in, 0,90'ın altında tutabilirsek, yeni rekor gelir. 1 milyon 400 bin civari bir rakam görebiliriz. Faiz yüzde 1'in altındaysa konut alıcısı 'bu seviye uygundur' diyebiliyor. Son 5 yıldır böyle oldu. Kasım son derece çalkantılı bir aydı, Trump başkan seçildi, dolarda ciddi bir hareketlilik oldu. Ama her şeye rağmen rekor satış yakalandı. Bence birinci nedeni geleceğe güven. Diğer sebep de faizi fırsat olarak görmeleri. Bu anlamda Cumhurbaşkanımıza müteşekkiriz. Bankalar eğer konut kredilerini 0.90'a çekmeselerdi bu rakama erişemezdik.
16 Temmuz'da ev alana jest yapıp hediye ettik
15 Temmuz'da ve sonrasında ailenizle, çalışanlarınızla birlikte sokağa çıkıp, en büyük tepkiyi veren iş adamlarından birisiniz. Bu arada, 'bu ortamda nasıl konut satacağız' diye aklınızdan geçirmediniz mi?
Evet o gece Cumhurbaşkanımız ekrandan vatandaşları sokağa çağırınca, hemen ailemizle birlikte soluğu Boğaz Köprüsü'nde aldık. Sabah da hiç uyumadan, satış ofisine geçtik. Orada kardeşlerimle aramızda konuşurken, dedim ki, 'Eğer böyle bir günde gelip bizden konut satın alan olursa ona çok çok güzel bir jest yapacağım. Çünkü darbe girişiminin sabahında konut almak demek, hem ülkenin geleceğine, hem gayrimenkul sektörüne hem de Sur Yapı'ya güvenmek demek. Ben de 'Eğer bugün satış olursa, 'bu sektörün sırtı asla yere gelmez' dedim. Oldu da. 16 Temmuz'da bir ev sattık, 17 Temmuz'da bir ev daha sattık. Sonra bu iki evi de müşterilerimize hediye ettik, ödedikleri peşinatları da geri verdik. Şoke oldular tabii, hatta başta 'şaka yapmayın, benim kalbim var' deyip inanamadılar.
Bu yıla mahsus bir kolaylık istiyoruz
Hedefler nasıl 2017'ye dair?
Bizim 2017 için 2.7 milyar TL'lik 8 tane projemiz var. 8 şantiye demek, 4 bin kşilik ilave istihdam demek. Bu çok ciddi bir performans. 2.7 milyar TL'lik arz yapacağız ve bunu 3 yıl içinde tamamlamayı planlıyoruz. Mevcuttan gelen portföyümüzle birlikte toplam 3.6 milyar TL yapıyor. 2017'de 1 milyar TL'lik bir ciro üretmeyi hedefliyoruz. Biz bu kadar yatırım yaparken, biraz da destek istiyoruz açıkçası.
Ne gibi bir destek bekliyorsunuz?
Mesela yıllardır anlattığımız 'damga vergisi' konusunu var. Yıllardır yapmadığımız çalıştay kalmadı. Bunun kayıt içindeki firmaları cezalandırmaktan farkı yok. Tapu harcı için de aynı şey geçerli. Gerçek rakamları beyan eden alıcı da satıcı da cezalandırılıyor. Yarı fiyat gösteren, üçte bir fiyat gösterenler avantaj sağlıyor. Sonuçta sektörde kayıt dışı oranı yüksek. Ve bu da haksız rekabeti doğuruyor. Bir de 2017 yılı için biz istisnai bir düzenleme talep ediyoruz. Diyoruz ki 'inşa halindeki KDV'yi bize bu yıla mahsus olarak erken ödeyin'. Bu zaten bizim paramız, ve iki sene sonra zaten bu parayı alacağız. Madem sektörlere rahat nefes aldıracak ekonomik paketler açıklanıyor, 'yatırım yapın' deniyor, biz de böyle bir kolaylık istiyoruz. Bir de tabii tüketici yasasının tekrar gözden geçirilmesini talep ediyoruz. Yüzde 2'lik cayma bedeliyle konutun iade edilebilmesi bizi çok zorluyor.
İade oranı yüzde7'ye çıktı
Sektörde iade oranı arttı mı Tüketici Yasası'ndan sonra?
2015'te iade oranı yüzde 1'lerdeyken, 2016'da yüzde 7'ye çıktı. Banka parasını geri alıyor, biz ise konutu geri aldığımızda, üstüne para veriyoruz.Bir de o parayla demir almışız, beton almışız. Bu sektöre büyük zarar.
Ateş 39 dereceye çıktıysa bir ateş düşürücü gerek
Bir de son dönemde dolar süprizi yaşadık. Sektörü etkiliyor mu?
Bizim milletimiz 50-60yıldır dolarize olduğu için ekonomik durumu en kolay dolar üzerinden ölçüyor. Herkeste bir dolar tutma alışkanlığı var. Mevduatların neredeyse yüzde 40'ı dolar. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir rakam söz konusu değil. Doları düşürerek ekonomiyi tedavi edemeyiz ama hastanın ateşini düşürebiliriz. 39 dereceye gelince hastaya bir ateş düşürücü vermeniz lazım. Bana kalırsa Merkez Banası'nın çok daha hızlı hareket etmesi gerekiyor. Özellikle dolar kuruna mühale etmekten çekinilmemeli. Çünkü dolar kuru, bütün Türkiye'nin psikolojisini etkiliyor. Sonra o pisikolojiyi düzeltmek aylar alıyor. Devlet bunu yapabilecek güçtedir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin hazinesi hiç bu kadar güçlü olmadı.
Kar bitti, iş açıldı 2017 nasıl başladı?
Kar hayatı dolardan daha fazla etkiledi. İnsanlar evlerinde oturdu, sektör de ocak başını kaybetti diyebilirim. Ama kar kış kıyamet demeden gelenler de oldu. Biz de onlara ekstra indirim yaptık. Şimdi hava açtı, işler de açılmaya başladı.
Yeni AVM, 3 bin kişiye istihdam demek
AVM'lerde güvenlik endişesi nedeniyle düşüşler olduğu dile getiriliyor, sizde durum nasıl?
Bizim AVM'lerimizde bir düşüş yok. Nisanda Bursa'daki Marka projemizi açmaya hazırlanıyoruz. Perakendecileri de gerekli yatırımları yapmaya zorluyoruz. Bu 250 mağazanın açılması demek. 250 markanın 1'er milyon TL'den 250 milyon TL'lik yatırım yapması demek. 3 bin kişilik de yeni istihdam demek. Bunu da ne kadar zorlanırsak zorlanalım yapacağız.