ŞENAY BÜYÜKKÖŞDERE
Pegasus Türkiye’nin tek düşük maliyetli havayolu -low cost- firması. Yurtiçi biletlerinin yüzde 67’si 100 TL ve altında, yurtdışı biletlerinin yüzde 47’si de 50 euro’nun altında fiyatlara satılıyor. Maliyetleri kontrol altında tutmaksa firmanın en önemli silahı. Pegasus CEO’su Mehmet Nane, geçen yıl yolcu sayısını artırırken maliyetleri de yüzde 3 oranında daha düşürmeyi başardıklarını söylüyor. Ve ekliyor: Low cost olan bir şirket için tasarruf hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Mesela bizim şirkette kalem alınmaz, çıkarken odanın ışığı kapatılır, fazla su kullanılmaz. Her şey dönüşüme gönderilir. Benim adıma basılı kağıt yoktur. Ofise geldiğinizde filtre kahve içmek isterseniz, size ikram ederiz ama kahve makinesi benimdir, kahve çekirdeklerini de ben satın alırım. Biz genel müdürlük harcamalarımızı ne kadar aşağı indirirsek, bu oranda misafirlerimize hesaplı bilet sunabiliriz.”
27.8 milyon yolcuya ulaştık
2016 Türkiye havacılık sektörü için çok zor bir yıldı. Sonrasında işler yoluna girdi mi?
2016’da Cumhuriyet tarihinde görülmemiş olaylar 1 yıl içinde gerçekleşti. 2017 ise 206’dan sonra çok iyi bir yıl oldu. Bu bizim işimize de yansıdı. 2017’de misafir sayımızı yüzde 15,2 artırarak 27,82 milyona çıkardık. 12 yeni noktaya uçuş yaptık. İç hatlarda yüzde 1, dış hatlarda binde 6 pazar payı aldık. Doluluğumuzu yüzde 6.1 artırdık, gelirlerimizi yüzde 44 artırdık. Yan gelirlerimizi yüzde 41 artırdık. Maliyetlerimizi de yüzde 3 düşürdük. Aynı başarı 2018’in ilk çeyreğinde de devam etti. Bunu 2016’daki o kritik dönemde doğru kararlar alarak sağladık.
BİZDE KALEM ALINMAZ
Maliyetleri nasıl düşürdünüz
Dijitali daha etkin kullanmaya başladık. Business Flex diye bir ürün yarattık. Bu ürünle seyahate giderken, eskiden ayrı ayrı yaptığınız işlemleri tek hamlede yapabiliyorsunuz. Ayrıca bu dönemde organizasyonumuzu yalın hale getirdik. Bütün operasyonu tek başlık altında topladık. Yeni ürünler geliştirdik. Bir sigorta ürünü çıkardık. Bu ürünle istediğiniz zaman ceza ödemeden bilet değiştirme hakkınız oluyor. Tabii bunların yanı sıra her alanda tasarruf yaptık. Mesela bizim şirkette kalem alınmaz, çıkarken odanın ışığı kapatılır, fazla su kullanılmaz. Her şey dönüşüme gönderilir.
TUVALET PARALI OLMAZ
Ofiste de tasarruf devam ediyor yani…
Tabii low cost olan bir şirket için tasarruf hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Biz genel müdürlük harcamalarımızı ne kadar aşağı indirirsek, bu oranda misafirlerimize hesaplı bilet sunabiliriz. Mesela benim adıma basılı kağıt yoktur. Ofise geldiğinizde filtre kahve içmek isterseniz, size ikram ederiz ama kahve makinesi benimdir, kahve çekirdeklerini de ben satın alırım.
Bir ara uçakta tuvaletleri de paralı yapacağınız konuşuldu…
Yok o bir tevatürden ibaret.
Pegasus Travel’la bir paket sunuyoruz. Uçak biletinin yanı sıra içinde otel rezervasyonu, ulaşım da var.
Bu sene 14 yeni uçak alıyoruz
Yeni yatırım var mı?
Bu sene 14 yeni uçak alıyoruz. 2012’de Airbus’la yaptığımız 100 uçaklık bir anlaşma var. İlk uçaklarımız 2016’da gelmeye başladı. Her yıl ciddi sayıda uçak Türkiye’ye gelecek. Biz Türkiye’nin potansiyeline ve sektörümüze güveniyoruz. Sadece 2018 için 1 milyar dolarlık yatırımımız var.
Havacılık sektöründe yenisiniz. Sevdiniz mi yeni sektörünüzü?
Havacılığı sevdim. Ben perakende sektöründen geliyorum. Esasında hava yolculuğu da bir perakende işi. Daha önce gıda ürünleri veya teknoloji ürünleri satıyordum, burada da koltuk satıyoruz. Koltuk da diğer ürünler gibi, süresi olan, bozulabilir bir ürün. Uçak kalkışa 1 saat kala kapı kapanıyor. O 1 saat kalaya kadar koltukları sattınız sattınız. O yüzden de çabuk bozulabilir bir ürün aslında. Dolayısıyla çok çevik olmanız lazım.
2018 Ocak-Mart döneminde misafir sayımız geçen yıla göre yüzde 18 artarak 6.79 milyona ulaştı.
Eğlence sistemi sonbahara yetişecek
Pegasus müşterisini bekleyen sürprizler var mı?
Yakında uçak içinde eğlence sistemi sunmaya başlıyoruz. Ama siz bu sistemden kendi cihazınızla yani cep telefonu, iPad ve tabletlerinizle faydalanacaksınız. Ücretsiz kısmı da ücretli kısmı da olacak. ‘Vizyon filmi izleyeceğim’ derseniz, para ödeyeceksiniz. Sistemi sonbahara yetiştirmeye çalışıyoruz.
2017’de ciromuzu yüzde 44 yükselterek 5,3 milyar TL’ye çıkardık. Net dönem kârımız ise 501 milyon TL oldu.
Bu arada döviz ve yakıt fiyatlarında ciddi artışlar oldu. Bu artışlar bilet fiyatlarına yansır mı?
Sektör geneli iç bilet fiyatlarına biz bunu yansıtamadık. En son fiyat artışını geçen yıl ocak ayında yapmıştık. O zamanki yakıt ve döviz fiyatlarına baktığımızda yakıt 100 dolar civarında, dolar da 1.2 lira civarında arttı. Bütün bunlara baktığımızda yakın zamanda fiyatlarda bir düzenleme ihtiyacı doğacağını söylemek yanlış olmaz. Cüzi de olsa bir artış olabilir
Son yıllarda dünyadan çok sayıda havayolundan iflas haberleri geldi. Havacılık sektörü nereye gidiyor?
Dünyada sektör ‘ayağını yorganına göre uzat’ ve ‘maliyetlerini sürekli kotrol altında tut’ dönemine girdi. Bu batmalarda çarkın nerede tıkandığına bakmak lazım. Bunlar münferit olaylar. Sektör hızlı büyüyor.
Amerika, Asya gibi yerlere uzun uçuşlar düşünmüyoruz. Bizim iş modelimizde uzun uçuş yapmak yok.
Yeni havalimanıyla pasta da büyüyecek biz de
Havacılık sektöründe bir dönüşüm yaşanıyor. Yeni havalimanın açılmasına çok az kaldı… Pegasus nasıl etkilenecek yeni dönemden, planlarınız var mı?
İstanbul Yeni Havalimanı dünya çapında önemli bir proje. Bence dünya havacılık sektöründe ‘oyun değiştirici’ bir rolü olacak. Türkiye’nin bunu yapması ise bizim için bir gurur kaynağı.. Tüm pistlerle 120 milyon yolcu kapasitesine ulaşılması Türkiye için çok çok önemli bir nokta olacak. Pasta büyüyecek. Türkiye’nin önemli bir taşıma ve lojistik hub’ı olması bu sektördeki tüm oyuncuların pozitif etkilenmesine sebep olacak. Bize gelince biz de bu sektörün bir oyuncusu olarak büyüyen pastadan pay almak için çalışmalarımızı yapıyoruz. 29 Ekim’de 2 pist açılacak. Ondan sonra belli zaman dilimleri içinde 3, 4,5 ve 6’ncı pistler devreye alınacak. 3. Pist devreye girdiğinde biz de permi ve slot başvurularımızı yapacağız. Eş zamanlı olarak Sabiha Gökçen’de ikinci pist yapımı var. 2020’de iki pistli bir havalimanı olacak. Dolayısıyla burada da bir kapasite artışı olacak. İstanbul bölgemizde yıldız bir nokta. Bu iki projeyle yıldız olmamız pekişecek.
Bileti ucuza alıp suşi yiyen de var
Bu arada Pegasus’un uçak menüsünde suşi de var. Low cost ve suşi ilk bakışta biraz tezat görünüyor… Tercih ediliyor mu?
Tabii ki tercih ediliyor. Eğer önden sipariş ederseniz uçaklarımızda suşi de bonfile de yiyebilirsiniz. Arkadaşınıza sürpriz yapmak isterseniz doğum günü pastası da gönderebilirsiniz. Low cost’un temel prensibi şu; biz misafirlerimize ‘uçuşunuzu kendiniz dizayn edin’ diyoruz. Eğer sadece koltuk istiyorsanız, sadece koltuğa para ödeyin. Koltuğun yanı sıra daha iyi bir yerde oturmak istiyorsanız, bunun için de yerlerimiz var. İsteğinize göre suşi, bonfile ya da sandviç de yiyebilirsiniz. Veya ‘ben sadece koltuk istiyorum’ der, tasarruf edersiniz. Oradan kalan parayı da kendiniz istediğiniz şekilde harcarsınız.
Yazın tatil beldelerine bilet fiyatları çok yükseliyor. Bu sene rakamlar nasıl?
Bizim yurtiçi biletlerimizin yüzde 67’si 100 TL ve altında rakamlara satılıyor. Yurtdışında da yüzde 47 biletimiz 50 euro ve altında fiyatlara satılıyor. Yurtiçinde tavan fiyatımız ise 352 TL. Yani son dakika bileti alsanız dahi yurtiçinde maksimum 352 TL ödersiniz.