Ölenlerin ardından hissettiğimiz acı, korku, kaygı, öfke, endişe günlük hayatımızın her köşesinde elle tutulur, gözle görülür hale geldi. Topluca depresyona girdik adeta. Peki, bu travmayı nasıl atlatacağız? Hedef Psikolojik Danışmanlık ve Eğitim Merkezi’nden Uzman Psikolog Gülçin Yılmaz terör saldırılarının yarattığı travmaların etkileriyle nasıl başa çıkabileceğimizi anlattı.
ARZU AKYOL
ZOR ZAMANLAR...
Toplum olarak derin yaralar aldığımız ve bu yaraları iyileştirmekte zorlandığımız zamanlardan geçiyoruz. Geçtiğimiz günlerde yaşanan terör olayı gibi toplumsal travmalar, büyük korkular yaşamamıza, olayın her an tekrarlanacağı gibi kaygılar taşımamıza, sebepsizce öfkelenmemize, öfke patlamaları yaşamamıza, aşırı hassas olmamıza, kalabalık yerlerde gergin hissetmemize, her an çevremizi şüpheyle kontrol etmemize neden olabilir. Tüm bu muhtemel etkilerin nedeni güvenliğimizi tehdit edebilecek durumlara karşı hazırlıklı olmaya çalışmak ve yaşamımızı
ÜZÜNTÜ, KORKU, ENDİŞE…
Toplumsal travmalardan etkilenen kişilerin en yoğun yaşadığı duygular üzüntü, korku, öfke, endişe, suçluluk, umutsuzluk ve çaresizliktir. Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacakmış gibi düşünebiliriz. Yaşamak anlamsız gelebilir ve ne yaparsak yapalım hiçbir şeyin iyiye gitmeyeceğini düşünebiliriz. Aklımızdan sık sık “Keşke” ile başlayan cümleler geçebilir. Yaptığımız işlere odaklanmakta zorlanabilir, insanlardan uzaklaşmak isteyebilir, uyku problemleri yaşayabilir, kötü rüyalar görebilir ve aynı olayı tekrar yaşıyormuş gibi hissedebiliriz. Bu etkilerle başa çıkmak için alkol ya da madde kullanımında artış görülebilir.
Güçlü olmaya çalışmayın
Toplumsal travmalarla başa çıkabilmek için, yarattığı etkilerle yüzleşmek gerekir. Yüzleşilmeyen toplumsal travmalar nesiller boyu izler bırakır. Göz önünde bulundurulması gereken en önemli noktalardan biri bahsettiğimiz etkilerin son derece doğal olduğunun bilinmesidir. Ruhumuz ve vücudumuz birkaç hafta süreyle alışık olmadığımız tepkiler verebilir. Unutmamak gerekir ki travmalar herkesi olduğu gibi bizi de etkileyebilir. Korkabiliriz, kaygılanabiliriz, çaresiz hissedebiliriz, ağlayabiliriz, isyan edebiliriz. Yaşadığımız duyguları kabul etmeliyiz. Güçlü olmak ya da güçlü görünmek adına yaşadığımız duyguları bastırmak ve yok saymak bunalıma girmemize neden olacaktır.
ACIYLA BAŞA ÇIKMAK...
Ölümlerin, kayıpların yaşandığı travmalar sonrasında yaşanan yas süreci, travmanın etkileriyle başa çıkmak için gerekli bir dönemdir. Ölen kişinin ardından derin üzüntü ve keder hisleri yaşanır. Onun geri gelmeyeceğini kabul etmekte ve acıyla başa çıkmakta zorlanabiliriz. Aynı acıyı yaşayan kişilerle anma törenleri düzenlemek, paylaşımlarda bulunmak ve dertleşmek bu zor süreci atlatmanıza yardımcı olacaktır.
Sorgulama başlar
Araştırmalar kişilerin toplumsal travmalar sonrasında güven ve adalet kavramlarını daha çok sorgulamaya başladığını gösteriyor. İnsanların ölümüne neden olan, büyük kayıpların yaşandığı toplumsal travmalar sonrasında sorumluların ortaya çıkarılması ve gerekli değerlendirmelerin yapıldıktan sonra cezalandırılması, kişilerin yeniden güvende hissetmesi açısından önemlidir.
SEVDİKLERİNİZLE OLUN
Toplumsal travmaların etkilerini azaltmak için güvende hissetmek önemlidir. Bu nedenle sevdiğimiz ve yanında güvende hissettiğimiz insanlarla daha sık vakit geçirmek, travmayı atlatmanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca travmadan etkilenen kişilerle bağlantı kurmak ve onlara yardımcı olmak da toplumsal travmaların açtığı yaraların sarılmasında etkili yöntemler
GEREKİRSE PROFESYONEL YARDIM ALIN
Kendi başınıza ya da çevrenizin yardımıyla aşamadığınızı düşünüyorsanız, travma konusunda çalışan psikiyatrist, psikolog ya da psikolojik danışmanlardan profesyonel yardım alabilirsiniz. Travmatik olayın üstünden bir aydan fazla geçmesine rağmen kâbus görmeye devam ediyor, insanlara gittikçe daha yabancı hissediyor, olayın büyük kısmını hatırlamakta zorlanıyor ve korkular başa çıkamayacağınız seviyede olduğunu düşünüyorsanız bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşmenizde fayda olacaktır. Yaşanan tüm olumsuz etkilere rağmen umudumuzu korumak, bir şeylerin değişeceğine ve iyiye gideceğine inanmamız için önemlidir. Barış dolu ve travmasız günler görmek dileğiyle.