Sinemada dinler tarihi

BAŞAK BIÇAK

basakbicak@gmail.com

Geçtiğimiz hafta gösterime giren Hz. Muhammed filmi epey tartışmaya yol açtı… O halde gelin, sinema tarihinin dikkat çeken peygamber filmlerine bir göz atalım…

Çağrı

Sadece İslam dini açısından değil, dini filmler tarihine baktığımızda da Çağrı (The Message, 1976) kadar etkileyici bir örneğe rastlamak güçtür. Mustafa Akkad’ın Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi’nin sınırsız desteğini arkasına alarak çektiği ve tüm elementleriyle bir başyapıt olan Çağrı, ülkemizde Ramazan ve Kurban bayramlarının resmi açılış filmidir aynı zamanda… Antony Quinn’in müthiş bir Hz. Hamza performansına imza attığı film, olağanüstü görüntü yönetmenliği ve rejisiyle bir görkemli sinema örneği olarak 40 yıl sonra bile etkisinden hiçbir şey kaybetmiyor.

Günaha Son Çağrı

Yunan filozof, şair ve yazar Nikos Kazancakis'in 1951 yılında yazdığı ve Katolik Kilisesi tarafından aforoz edilen aynı adlı eserden uyarlanan Günaha Son Çağrı (The Last Temptation of Christ, 1988) en tartışmalı 'peygamber filmi'dir. Sansasyonel sinemacı Martin Scorsese tarafından çekilen film romana oldukça sadıktı ancak film de tıpkı roman gibi büyük tartışma yarattı ve gösterildiği sinemalar Hıristiyan radikal grupların saldırılarına uğradı. 1989 yılında, İstanbul Film Festivali’nde filmin gösterimi öncesinde Emek Sinemasına bomba ihbarları yapıldı.

On Emir

Dini filmlerin belki de en meşhuru… Epik filmlerin altın çağında çekilmiş olan On Emir (The Ten Commandments, 1956), çekildikten 8 yıl sonra ülkemizde gösterime girdi. Efsane yönetmen Cecil B. De Mille tarafından filme çekilen hikâye tam bir yıldızlar geçidine dönüştü ve Hz. Musa’yı canlandıran Charlton Heston’u tarihi filmlerin olmazsa olmaz başkarakteri olarak tescilledi. Özel efektleriyle Oscar kazanan filmdeki 'Kızıldeniz'in ikiye ayrılma' sekansı bir sinema efsanesine dönüşmüştür.

Exodus: Tanrılar ve Krallar

Bir peygamberi merkezine alan başka bir popüler sinema örneği olan Exodus: Tanrılar ve Krallar (Exodus: Gods And Kings, 2014) filminin yönetmen koltuğunda Ridley Scott oturuyor. Film Hz. Musa ile üvey kardeşi Ramses’in dostluklarının rekabetle zehirlenmesine ve Musa’nın çileli peygamberlik yolculuğunu sinemalaştırıyor. Film, CGI efektlerinin ihtişamına rağmen 10 Emir’den daha görkemli olmayı başaramayan ve peygamber filmlerin furyasının da başlamadan bitmesine sebep olan filmdir.

Nuh–Büyük Tufan

Yönetmenliğini Darren Aronofsky’ın yaptığı, Nuh-Büyük Tufan (Noah, 2014), Nuh Peygamberi mitolojik bir savaşçı olarak tasvir ediyor ve karakterin ikilemlerine seyirciyle olan özdeşliği kaybettirecek kadar odaklanıyor. Russell Crowe filmde etkileyici bir Nuh Peygamber performansıyla karşımıza çıkıyor ve hatta filmi sürükleyen onun oyunculuğu ve popüler sinemanın gözbebeği olan özel efektler oluyor. Masala yakın öykülemesiyle tepki toplasa da bir peygamberin hayatını modern sinema koşullarıyla peliküle aktardığı için ilgiyi hak ediyor.