Mevsimsiz, soğuk lezzet dondurma

ramazan@ramazanbingol.com

Her mevsim yenilebilmesine rağmen özellikle sıcak günlerde adını duymak bile insanın içinde bir serinlik oluşturmaya yetiyor. Sıcak havaların vazgeçilmezi olan tat sanılanın aksine her mevsim tüketilebilecek, insanı hasta etmekten uzak, faydaları olan bir tatlıdır. Sütlü bir tatlı olması, içine her türlü meyvenin girebilmesi ve lezzeti ile çocuklara  faydalı bir besin yedirmenin belki de en kolay yoludur dondurma. Dondurmaya biraz daha yakından bakarsak belki de onu daha sağlıklı bir şekilde ve daha çok faydalanarak tüketebiliriz. Dondurmayı tanımak için geçmişine uzanıp bugüne gelişini inceleyelim.   DONDURMANIN 3 BİN YAŞINDA OLDUĞUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?   Dünya tarihi kadar olmasa da çok eski bir tarihi var dondurmanın. Dondurma ile tanışan ilk ırkın Çinliler olduğu tahmin edilse de ilk dondurma yapım öyküsünün kahramanlarının Romalılar olduğu söylenir.  Roma imparatoru Neron, savaşçılığıyla olduğu kadar boğazına düşkünlüğüyle de tanınırmış. Gladyatör dövüşlerini seyrederken, kendisine lezzetli yiyecekler sunan çeşnibaşlarını ödüllendirirmiş. Çeşnibaşlarından biri, bir gün dağın zirvesinden topladığı karları bir kaba sıkıştırarak doldurmuş. Üzerine bal ve çeşitli meyve parçaları dökerek, imparatora sunmuş. Neron, o güne kadar hiç tatmadığı bu yiyeceği çok sevmiş. Ertesi gün de köle ordusunu kar toplamaya göndermiş. Karın üzerine bal ve ezilmiş meyve döktürerek, tarihin ilk dondurmasını hazırlatmış. Romalılardan kalan bu yöntem, Anadolu’nun kimi köylerinde ufak farklılıklarla hâlâ kullanılıyor. (Kara pekmez döküp yemek gibi)   DONDURMASIYLA MARKA OLAN ŞEHRİMİZ: KAHRAMANMARAŞ   Anadolu 'da ‘karma’, ‘karsambaç’, ‘karlamaç’ ile başlayan hikaye bugün Maraş usulü dondurmayla devam etmiş ünü ülke sınırlarını aşmıştır. Dondurmanın bir şehir için ilk akla gelen  ürün olması  tarihte belki de ilk kez Kahramanmaraş için geçerli olmuştur. Kahramanmaraş’ı Türkiye’ye hatta dünyaya dondurması tanıtmıştır. Maraş usulü dondurmanın tarihi belgelenmediği için tahminlere ve rivayetlere dayanıyor, tıpkı keşfedilmesiyle ilgili şu hikâye gibi: Kış aylarında pişirilmiş salep gece donmuş, ertesi sabah tadına bakan salepçi lezzetini beğenmiş ve yaz mevsimine uygun yeni bir ürün bulduğunu anlamış.    KAHRAMANMARAŞ DONDURMASININ ÖZELLİĞİ   Salep katılarak koyulaştırılan kaynamış keçi sütünün, kepçeyle karıştırılarak soğutulması ve etrafı kalın bir buz tabakasıyla kaplı olan karışımın dövülerek dondurulmasıdır. Böylece dondurma sakız gibi uzayan ve kolay kolay erimeyen bir hal alıyor. Ağustos ayında erimeden bir saat durabilen dövme dondurma, dayanıklılığını dövme işlemine ve salebe borçlu. Son on yıldır Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinde de tüketilmeye başlanan Türkiye'nin ünlü Maraş Dondurması'nın taklit edilmesi mümkün değil. Çünkü bu dondurma, tamamen Anadolu topraklarına özgü üç yüz yıllık köklü bir lezzet kültürünün ürünü olmuş ve sadece Maraş'ta üretilebilmekte. Geçmişte manilerde, günümüzde reklamlarda cezbeden bir lezzet. Günümüzde reklamlarla televizyonda, radyoda, sokaklarda bize çeşitli şekillerde pazarlanan dondurma geçmişte sokaklarda elinde çıngırakla dolaşan ve maniler söyleyen seyyar dondurmacılarla insanlara ulaşırdı. Çocukluğumuzdan bize kalan maniler;   Dondurma tabak tabak, Ye de tadına bak; Dondurma dondu gitti,  Dondurması bitti gitti, Dondurma almayan güzeller üzüldü de gitti;   Dondurma çeşitleriyle herkesi mutlu ediyor. Kişiye özel tatlar sunan dondurma çeşitleri herkesi mutlu edebilecek niteliklere sahip. Geleneksellikten vazgeçmeyenler için; Sade Dondurma.    Çocuklarımız ve gençlerimiz için; Çubuklu Dondurma. Şeker hastalarımız da unutulmamış ve onlara özel dondurma hazırlanmış; Diabetik Dondurma. Çocuklarımızın sevdiği sevmediği bütün meyveleri onlara sunabileceğimiz bir kolaylığı bize sunan ise; Meyveli Dondurma.   

DONDURMALI İRMİK HELVASI

Çöl sıcaklarında sizi kurtaracak en güzel şey dondurma ama hep aynı tatlar diyenler için değişik malzemelerle yapılabilecek soğuk tatlar!

MALZEMELER

Dondurma

- 3,5 su bardağı irmik