ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü koleksiyon ve arşivlerinden derlenenen sergi, Osmanlı döneminde yapılan Hac yolculuğunun ne kadar mukaddes ve zorlu olduğunu gözler önüne seriyor… Küratörlüğünü Erkan Doğanay’ın üstlendiği sergide Kabe Örtüsü, Yazma Eser, Harita, Kartpostal, Belge, Berat, Fotoğraf ve çeşitli objelerin yanısıra Hz. Peygamberimizin Sakal-ı Şerifleri bulunuyor.
MANEVİ BİR SEYAHAT
Her yıl milyonlarca Müslümanın, Mekke’de Allah’ın evi olarak kabul edilen Kâbe’yi ziyaret etmeleri İslam’ın şartlarındandır. İslam’ın bir diğer şartı olan “Namaz” kılınırken de yüzler Kâbe’ye dönülür; Kâbe’nin “Kıble” olduğu, Kıblenin de “Dünyanın merkezi”ni simgelediği herkes tarafından bilinir. Manevi bir seyahat olan hac yolculuğu için Arafat’ta toplanmak ve o andan itibaren isimlerinin önüne ‘hacı’ unvanını alarak Medine’de Hz. Muhammed’in kabrini ziyaret etmek için bu yolculuğa çıkılır. “Haremeyn, Hac; Mukaddese Yolculuk” başlıklı bu sergi, gerek bu meşakkatli yolculuğun hikayesini, gerekse İslam Alemi için ciddi bir ibadet olan “Hac” görevine dünyanın pek çok bölgesinden katılan Müslümanların ya da onların yolculuğuna şahitlik etmiş olanlardan günümüze kalmış malzemelerden oluşturuldu. Öncelikli olarak obje, belge, fotoğraf, kartpostal gibi malzemelerle kayıt altına aldıkları yolculuğun belgesel aktarımları üzerinde duruldu. Bu malzemeler İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü envanterinde bulunan eserler arasından seçildi.
EN KAPSAMLI ÇALIŞMA
Bu çalışmayla bir yolculuğun hikayesi aktarılmaya çalışıldı ki; bu aktarımda Surre Alayı ile İstanbul’dan başlayan hacca gidiş, Mekke, Medine, Kâbe ve Mescid-i Nebi ziyaretlerinden sonra “Hacı” adaylarının evlerine dönüş yolculukları hiç bir biçimde günümüz şartlarıyla kıyaslanamayacak zorlukların anlatımı üzerine kurgulandı. Çeşitli dönemlerde el çizimleri ya da çeşitli baskı araç gereçleriyle hazırlanmış haritalar, afiş ve kartpostallar, Kâbe örtüleri, resimler ve Hilye-i Şerif’lerle bir yolculuğun kayıt altına alınan dökümatasyonunun ötesinde bu yolculuğa atıfta bulunan sanat çalıs¸maları bu sergi için biraraya geldi. Türkiye’de bu konu üzerine düzenlenmiş en kapsamlı çalışma olan bu sergi Büyükşehir Belediyesi koleksiyonunda bulunan bu konuyla ilgili oldukça zengin bir envantere sahip olduğunu da gözler önüne seriyor. Ayrıca Hz. Peygamberimizin Sakal-ı Şerifleri de ilk kez bu sergide görülebilecek.
EN DEĞERLİ PARÇALAR SERGİDE
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürü Ramazan Minder: “Kutsal emanetler diyebileceğimiz Sakal-ı Şerifler, feraşet çantaları, hac malzemeleri, Kabe ve Medine tasvirleri gibi envanterimizin en değerli parçalarından oluşan sergiyi belediyenin isteği üzerine Gaziantep’te açtık. Amacımız, bu gün çok kolay şartlarda gidilebilen Kabe’ye, ecdadımız ne zor şartlarda aylar süren bir yolculukla gidebildiğini hem objelerle hem de görsellerle sunmak. Hadimu’l-Haremeyn olan Padişahımızın himayelerinde gerçekleşen Sürre Alayları, Feraşet sistemi, Mahmil-i Hümayun gibi bu gün bilinmeyen pek çok kavram ve olayda halkımıza anlatılmış olacak.”