Sevgili okuyucularım,
KORKUDAN ÖD PATLAR MI?
EN ÇOK SORULANLAR…
Tanı nasıl konur?
Tanı ultrasonografiyle konulur. Ancak safra kesesindeki taşa bağlı tıkanma sarılığında MR ve ERCP denilen endoskopik yöntemlere de başvurulur.
Safra kesem alındı, zararı var mı?
Hayır, alınmasının hayatibir zararı yoktur
Safra kesem alındı ne yemem gerekiyor?
Özellikle ameliyattan sonraki bir aylık dönemde, diyete dikkat etmekte fayda vardır. Bu dönemde yağda kızartılmış gıdalardan uzak durmak gerekir.
Yumurta yiyebilir miyim?
Ameliyat sonrası 1-2 aylık dönemde haşlanmış olarak, sonraki dönemde gönlünüzün istediği şekilde yiyebilirsiniz.
Safra kesemdeki taş kansere neden olur mu?
Evet olabilir. Safra kesesindeki taşlardan yüzde 1 oranında kanser gelişebilir. 2 santimetre üzerindeki taşlarda risk daha fazladır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
l Hastaların yüzde 70-80'inde şikâyet yoktur, bunlara ‘sessiz taş’ denir. Genellikle tetkikler sırasında tesadüfen çıkar.
l Safra taşlarının belirti veren hastalarında karın ağrısı en önemli bulgudur. Ağrı yavaş yavaş başlayabildiği gibi ani de başlayabilir. Ağrı genellikle karın sağ üst tarafında olup, sırta vurabilir. Beraberinde bulantı, kusma görülebilir.
l Yağlı gıdalara karşı tahammülsüzlük oluşabilir.
l Hastalarda yaygın şekilde hazımsızlık, şişkinlik, geğirti ve reflü şikâyetleri vardır.
l Eğer safra kesesindeki taşlar küçükse bu taşların ana safra kanalına düşmesi sonucu tıkanmaya bağlı göz ve vücutta sarılık görülür.
l Yine bu taş, kesenin safra yolunu tıkarsa, kesede iltihaba neden olur. Buna ‘iltihaplı kese’ denir. Hızlı tedavi gerektirir. Şeker hastalarında iltihaplanma daha sinsi seyrettiğinden bu hastalarda daha dikkatli olmak ve tedaviye zamanında başlamak gerekir.
l Safra kesesindeki taşların safra kanalına düşmesi, midenin arkasında bulunan pankreas organının iltihaplanmasına ve safra yollarının iltihaplanmasına neden olabilir. Bugün pankreatitin en önemli sebebi safra kesesindeki küçük taşlardır. Tedavi edilmezse karaciğer yetmezliği ve komaya kadar gidebilen, ölümle sonuçlanabilen ciddi hasara neden olabilirler. Bu nedenle özellikle safra kesesinde küçük taşlar saptanan hastalar biran önce cerrahiye yönlendirilmelidir.
l Bu belirtiler, ara ara olduğu gibi eğer kesede buluna taş safra kesesi iltihabına neden olmuşsa, ağrı ani ve şiddetli olabilir, beraberinde ateş ve sarılık görülebilir.
SAFRA TAŞI
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
l Çok doğum yapmış kadınlarda,
l Şişmanlarda, hızlı kilo alıp verenlerde,
l Bazı kan hastalıklarında (Anemi gibi),
l 20-60 yaş arası kadınlarda, erkelere oranla 3 kat daha fazla görülür. 30 yaşından itibaren görülme sıklığı artar.
Tedavi yöntemi nelerdir?
Safra kesesi hastalıklarında, özellikle safra kesesi taşlarında, kese içindeki taşlarla birlikte çıkarılır. Buna kolesistektomi denir. Halk arasında kansız bıçaksız denilen kapalı cerrahi ilk başvurulacak yöntemdir. Adı ‘laparoskopik kolesistektomi’dir. Bazen daha önce geçirilmiş batın ameliyatları, geçirilmiş ataklar sonucu olan yapışıklıklar ve kesenin doğuştan anomalisi kapalı ameliyata izin vermez. O koşullarda açık ameliyata karar verilir. Laparoskopik cerrahi sonucu ağrı daha azdır. Hasta bir gün sonra taburcu edilir ve en geç bir hafta içinde işine gücüne döner.
SAFRA KESESİ TAŞI SARILIĞA YOL AÇAR MI?
Safra, karaciğerde üretilen bir enzimdir. Karaciğerle safra kesesi arasındaki ve safra kesesiyle ince bağırsak arasındaki kanallarla, onikiparmak bağırsağına dökülür. İşte bu kanalların taş, tümör veya başka sebeplerle (darlık gibi) tıkanması ve safranın kısmen ya da tamamen akışının kesilmesi sonucu sarılık meydana gelir. Buna ‘tıkanma sarılığı’, ‘cerrahi sarılık’ ya da tıptaki adıyla ‘mekanik ikter’ denir. Bu sarılık herhangi bir mikrobik enfeksiyon sonucu oluşmadığından bulaşıcı değildir.