Kocam evde kalsın ama bana dokunmasın

Anne, kardeş, eş, sevgili. Herkesin hayatında bir kadın var. Onlar toplumun olmazsa olmazları, vazgeçilmezlerimiz. Ama ne yapsak engelleyemiyoruz. Türkiye’de 2015 yılında da kadına şiddet olayları gündemde genişçe yer tutmayı başardı. “Olay Yeri”nde bu hafta 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde “Emniyet kadına karşı şiddette neler yapıyor?”, “Kadınlar en çok ne talepte bulunuyor?” bunları ele alacağız.

ÖZKAN TAMİRAK

ozkantamirak@gmail.com

Emniyet, aile içi şiddetin önüne geçmek için bünyesinde birimler oluşturmaya başladı. Şüphesiz ki en zorlu görev Türkiye’nin en kalabalık ve kozmopolit şehri olan İstanbul’u yöneten polislerde. Asayiş Şube Müdürlüğü içinde Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Amirliği var. Görevleri kadınları korumak. Her an tetikte ve hazırlar. Başındaki kişi de bir kadın. Emniyet Amiri Kıymet Bilir Değerli. Yardımcılığını ise baş polis Yavuz Morgül yapıyor. 6 memur çalışıyor büroda. Ama İstanbul genelinde 39 ilçede 300 polisin görevi aile içi şiddetin önüne geçmek. 

30 BİN OLAYA MÜDAHALE ETTİLER

İstanbul polisi 1 yıl içinde 30 bin şiddet olayına müdahale etti. Birçok kadın kurtarıldı. Suçlular adalete teslim edildi. Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Amiri Kıymet Bilir Değerli’ye göre fiziksel, cinsel, ekonomik ve psikolojik olmak üzere 4 türde şiddet olayı yaşanıyor. Fiziksel şiddet birinci sırada. Belki de cinsel şiddet fazla ama birçok kadın korktuğu için bunu gizleyip aile içine hapsediyor. 

4 TÜRLÜ ŞİDDET VAR

Peki evde gerginlik sürüyor ve fiziksel şiddete doğru gidiyorsa nasıl davranılmalı? Emniyet Amiri Değerli bunu şöyle anlatıyor; “Burada en önemli birinci konu beraber olduğunuz insanı iyi tanımaktan geçiyor. İki taraf da birbirlerine karşı açık ve dürüst olmalı. İlk önce eşinize sorun ‘Niye böyle davranıyorsun?’ diye. Sonrasında davranışlarınızı beğenmediğinizi söyleyin. Sorunu birlikte çözmeye çalışın. Olmuyorsa yakınlarınızla bunu paylaşın. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Alo 183 hattı 24 saat kadınların hizmetinde. Psikolojik destek veriyorlar. Eğer olay fiziksel şiddete döndüyse derhal 155 aranarak polisten destek istenmeli.” 

DEVLET SİZE BAKAR VE KORUR

Kadına karşı şiddet emniyet içinde ayrı bir uzmanlık alanı oldu. Peki bir kadın polise gittiğinde neler yaşanıyor?  Eğer karakola başvurduysa hemen aile içi şiddet bürosundan polislere haber veriliyor. Her ilçede en az 2 polis bu görevi üstleniyor. Emniyette kesinlikle kadın ve erkek bir araya getirilmiyor. Önce kadının sakinleşmesi bekleniyor. Çaylar, kahveler ikram ediliyor. Bu arada bir polis kadının daha önceden böyle bir olay yaşayıp yaşamadığını kayıtlardan araştırıyor. Yasal ve sosyal hakları anlatılıyor. “Devlet size bakar, korur” güvencesi mutlaka kadına hissettiriliyor.

BENİMLE AYRI BİR POLİS Mİ İLGİLENECEK?

Mağdur kadın belki de hayatında ilk kez emniyetten içeriye giriyor. Yüzlerinde bir korku, panik. Kafasında ise “Eşimi şikâyet edeceğim. Ya tutuklanırsa eve kim bakar korkusu” da oluyor. Kadınlar genelde “Benimle ayrı bir polis mi ilgilenecek” şaşkınlığını yaşıyor. 

EŞİMİN KULAĞINI ÇEKİN

Gecikmesinde sakınca bulunan halde ise polis yetkisini kullanarak şiddete başvuran eşe “uzaklaştırma ve koruma” kararı verebiliyor. Ancak bunu tehdit olarak kullanan kadınlar da var. “Bak seni evden attırdım” diyen bazı kadınlar ertesi gün eşlerini evlerine alıyormuş. Bu devletin tanıdığı hakkı kötüye kullanma. Bazı kadınların polisten talebi ise oldukça ilginç; “Siz eşimin kulağını çekin. Ben davacı olmayacağım ama onu bir korkutun yeter.” Bunu isteyen kadınların sayısı da azımsanmayacak kadar fazla. Deneyimli polisler burada devreye girerek kadına yasal haklarını anlatıyor.

AYNI EVDE OLALIM AMA BENİ RAHATSIZ ETMESİN 

Kadınlar polisten en çok hangi talepte bulunuyorlar? Deneyimli amir Kıymet Değerli ve baş polis Yavuz Morgül bunun sıralamasını şöyle yapıyorlar;

- Uzaklaştırma verilsin, bana yaklaşmasın
- Telefonla, maille, mesajla beni rahatsız etmesin
- Aynı evde duralım ama beni rahatsız etmesin
- Beni sığınma evine yerleştirin  
- Bana koruma verin.

AKŞAM 7 İLE 12 ARASI ŞİDDET ARTIYOR

Uzman polislere göre şiddet en çok iş çıkışından yatana kadar olan zaman içinde yaşanıyor. Saatleri ise akşam 7 ile 12 arasında. Polis bu konuda çok titiz. Evden uzaklaştırılan dayakçı kocaları polisler adım adım izliyor. Amaç bir taraftan yasaları uygularken diğer taraftan da mağdur kadının kendisini iyi hissetmesini sağlamak. 

PASTA, BÖREK, KISIRLA TEŞEKKÜR 

Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele polisleri birçok kadını yeniden hayata kazandırdı. Onları mutlu eden anlar da zaman zaman yaşanıyor. Bazı kadınlar korkarak gittikleri emniyete ellerinde pasta, börek hatta kısırla dönüyorlar. Teşekkürlerini böyle ifade etmek istiyorlar. Bazı kadınlar ise mektupla duygularını diye getiriyorlar. Polislerin en büyük mutluluğu da bu. Mağdur kadınlardan aldıkları bir teşekkür, bir dua...  

500 ŞİDDET UZMANI EĞİTİCİ POLİS GELİYOR

Asayiş Daire Başkanlığı Aile İçi Şiddetle Mücadele Şube Müdürlüğü şiddetin önüne geçmek için önemli adımlar atmaya da hazırlanıyor. Yeni projeler üzerinde çalışıyorlar. Aile Bakanlığı’nın koordinesinde 500 polis eğitici olarak hazırlanıyor. Bu polisler eğitimleri tamamlandıktan sonra kendi çalıştıkları yerlerde polisleri kadına karşı şiddete nasıl yaklaşılmalı konusunda eğitecekler.

HER KESİM ELİNİ TAŞIN ALTINA SOKMALI

Kadına şiddetin önüne geçmek sadece güvenlik güçlerinin mücadelesiyle olmuyor. Bu mücadelede gönüllü tercümanlara, psikologlara, sosyal hizmet uzmanlarına da ihtiyaç var. Belediyeler, STK’larda her zaman destek olmalılar. Emniyet bu konuda her türlü desteğe açık. En büyük sıkıntıları ise yaşadıkları araç zorluğu. Bu konuda her kesimden desteğe büyük ihtiyaçları var. Kadına şiddetle mücadeleyse herkes elini taşın altına sokmalı. Tabii ki basın olarak bizler de.