Barsak kanserleri ülkemizde en sık görülen kanser türülerinden biri. Bu yüzden kolonoskopi; günümüzde düzenli olarak, belli aralıklarla önerilen bir görüntüleme yöntemidir. Sonuçlarının doğru çıkarak, uzmanların en doğru şekilde yorum yapabilmesi için bu tahlile gitmeden yapmanız gereken özel bir diyet var. Bu diyeti uygulamazsanız işlem yarım kalabilir veya yeniden yaptırmak zorunda kalabilirsiniz. Peki, nedir bu kolonoskopi diyeti ve nasıl uygulanır?
KOLONOSKOPİ NEDİR?
Kalın barsağa, parmak kalınlığında bükülen, ışıklı ve kamerası olan bir cihazla anüsten girilerek yapılan görüntüleme işlemidir. Bu tahlille kalın barsağın iç yüzü muayne edilir. İhtiyaç halinde parça alınabilir. Alerjiniz, durdurulamayan kanamanız carsa, kan sulandırıcı veya insulin kullanıyorsanız doktorunuzu bu konularda mutlaka bilgilendirin. 10-30 dakika arası sürecek işlem sonrası 30-60 dakika civarı dinledirilirsiniz. İşlem sırasında hava verildiği için sonrasında gaz çıkarma ihtiyacınız olabilir. Tüm bu işlemler sırasında yanınızda, anestezik ilaçlarda kullanılacağından, yanınızda size refakat edecek birinin olması önemli.
Kolonoskopi Kimlere Yapılır?
- Makattan kan gelenlerde
- Dışkısında kan olanlarda
- Akrabasında barsak kanseri olanlarda
- Geçmeyen ishal veya kabızlık durumlarında
- Kronik barsak hastalıkları olanlarda
- Ani ve nedensiz kilo kayıplarında
- Açıklanamayan ve geçmeyen karın ağrılarında
- 50 yaş üzeri kişilere (5 yılda 1)
NE ZAMAN VE NE SÜRE YAPILIR?
İşlem sırasında net görüntü alınabilmesi için barsakların, diyet+laksatif+lavmanla temizlenmesi gerekir. Bu diyetin uygulanma sebebi budur. Kesinlikle bir zayıflama veya kilo alma diyeti değildir ! Kolonoskopi uygulamasından önce, uzmanların düzgün görüntü alabilmesi için uygulanır. Gıda kalıntıları polipleri örterek gözden kaçmasına sebep olabilir. Diyetin uygulanması için önerilen ideal süre, işlemden önceki 3 gündür. Bu süre esneyebilir. Buradaki temel amaç, barsakların, doğru tahlil edilebilmesi için temizlenmesidir. Bu sebeple katı gıda alımı durdurulur, sıvı ağırlıklı, lif içermeyen ve renksiz bir beslenme programı uygulanır. Bu uygulamayla barsaklar renkli gıdalardan arındırılır, dışkılama frekansı azaltılır, barsak hareketleri yavaşlatılır.
KOLONOSKOPİ DİYETİNİ YAP
Aşağıda göreceğiniz gıdalardan oluşacak beslenmenin yanı sıra kolonoskopi yapılacak günün gecesinde, doktor tarafından reçete edilecek ilaç, 18:00-22:00 arası bol suyla birlikte içilmeli. Akşam saat 22:00’den sonra su hariç herhangi bir şey yenilip içilmemesi gerekir. Kolonoskopinin yarım kalmaması veya tekrarlanmamsı için lifli gıdalardan uzak durun. Kanamayla karışacağından salça, domates gibi renklendiriciler yemeklere eklenmez. Özellikle kırmızı et ve çeşitleri yenmez. Yağ ve yağlı gıdalar, görüntüleri bulanıklaştırabileceği için, 3 gün boyunca tüketilmez.
NE SERBERST?
- Posası olmayan çorba (duru suya et suyu, tavuk suyu)
- Asitsiz sıvı gıda (komposto, limonata, sporcu içecekleri)
- Bol su
- Çay, Ihlamur
YASAKLAR LİSTESİ!
- Kurabiye, bisküvi (katı gıdalar)
- Kuruyemişler, kurubaklagiller
- Bulgur, pilav, makarna, yulaf
- Salça, domates gibi renkli gıdalar
- Kırmızı et ve çeşitleri
- Gazlı ve kolalı içecekler, alkoller
- Hazır meyve suları, kahveler
- Ayran, süt, yoğurt
Örnek Kolonoskopi Diyeti (3 Gün Boyunca)
(Kolonoskopi Diyeti 1. Gün)
Sabah ; Yumurta (olabilirse akı)+peynir+beyaz ekmek+açık çay
Ara ; Süt
Öğle ; Haşlama/Izgara tavuk+makarna(sade) veya beyaz ekmek+limonta
Ara ; Yoğurt+kabuksuz elma veya muhallebi
Akşam ; Haşlama/Izgara Balık+pilav(sade) veya patates+limonata
(Kolonoskopi Diyeti 2. Gün)
Sabah ; Yumurta+peynir+beyaz ekmek+açık çay
Ara ; Tanesiz, renksiz, komposto suyu
Öğle ; Duru suya tanesiz çorba+ beyaz ekmek+limonta
Ara ; Tanesiz, renksiz, komposto suyu
Akşam ; Duru suya tanesiz çorba+beyaz ekmek+limonata
(Kolonoskopi Diyeti 3. Gün)
Sabah ; Duru suya tanesiz çorba+açık çay
Ara ; Tanesiz, renksiz, komposto suyu
Öğle ; Duru suya tanesiz çorba+limonata
Ara ; Tanesiz, renksiz, komposto suyu
Akşam ; Duru suya tanesiz çorba+limonata
Dikkat ; Şeker hastalığı olanlar, şekersiz seçenekleri tercih etmeli!
KOLONOSKOPİ SONRASI BUNLARA DİKKAT
Görüntüleme için 3 gün boyunca arındırdığınız barsaklarınıza bir anda çok miktarda gıdayla yüklenmek doğru değil. Ayrıca işlem sırasında kullanılan ilaçların vücudunuzdan atılması ortalama 24 saat sürecek. Bu nedenle doktorunuzun müsade ettiği zamanı ayarlayarak, az porsyionlarda başlamak en doğrusudur. İlk gün aşırı acı, ekşi, baharatlı gıdaları tüketmemeye özen gösterin. Bunları ilerleyen günlerde azar azar ekleyebilirsiniz. Sebze, meyve ve salata malzemeleri ile başlayarak, et/tavuk/balık eklenerek devam edilebilir. Önemli noktalardan biri gaz yapıcı gıdaların (Nohut, kurufasulye, mercimek, lahana, brokoli, turp …vb) yenmemesidir. Kendinizi konforlu hissettiğinizde şekersiz maden suyu içmeye başlayabilirsiniz. Uzun süreli sıvı beslenmeye bağlı oluşabilecek elektrolit-mineral eksikliğini bu şekilde dengeleyebilirsiniz.