ZEKİ GÜMÜŞ / zeki.gumus@aksam.com.tr
Çay toplumu olan Türkiye’de gittikçe pazar payını artıran “kahve”nin hikâyesini Coffeeshop Company Türkiye Genel Müdürü Ceyhan Pusmaz ile konuştuk.
Ceyhan bey, kahve son 10-15 yıl içinde Türkiyede çeşitlenmeye ve farklılaşmaya başladı. Kahvenin hikayesini anlatır mısınız?
İlk kahve Etiyopya’da keşfediliyor, Yemen’de geliştirilmeye başlıyor. Daha sonra Mekke ve Medine’ye geliyor ve oradan da islam dünyasına yayılıyor.Bizim coğrafyaya 1.Selim zamanında geldiği söylenir, Kanuni döneminde çok seviliyor ve ilk kahveciler açılıyor. Son 15-20 yıla gelirsek; özellikle yabancı markaların Türkiye’ye girmesi kahve kültürünü çok popüler hale getiriyor. Amerikan, İtalyan, Viyana kahve kültürü gibi farklı ürünlerin Türkiye’ye gelmesinin çok önemi var. Türk toplumu yeniliklere açık bir toplum. Kahve de sevilen bir ürün ve çeşitlilikleri çok çabuk kabulleniyorlar. Ama Türkiye’de kişi başı kahve tüketimi hala düşük. Bizim menşeimiz olan Avusturya’ya bakarsak, kişi başı yılda 9 kg kahve tüketiliyor Türkiye’de 600 gr seviyelerinde. AB ortalamasının 10’da 1’i falan, hala Türkiye çay toplumu, ama kahve pazarı da hızlı büyüyor. Genç toplum son 15 yılda bu kültürle yetişmeye başladılar. Kahve tüketiminin büyük oranı ev dışı tüketim, yani cafelerde tüketiliyor. Son yıllarda ortalama yaklaşık yüzde 20 gibi büyümeler yakalanmış, bu rakamı dünyanın hiçbir yerinde yakalama imkanı yoktur, o yüzden bir çok dünya markasının türkiye pazarı ilgisini çekiyor. Ben önümüzdeki yıllarda bir çok dünya markasının Türkiye pazarına girmeye çalışacağını tahmin ediyorum.
Kahve çeşitliliği çok arttı, daha artar mı?
İnsanlar kaliteye önem vermeye başladılar.Eskiden sadece blend denilen karışımlar satılırdı şimdi çok özel gurmelerin içtiği kahveler satılıyor. Sadece türk kahvesi yapma veya espresso makinesiyle yapılan teknikler değil çok farklı demleme teknikleri gelişti, hatta soğuk kahveler ve türevleri, ilgi gittikçe artıyor. Sunumlar farklılaşmaya başladı, kahve içmek sadece bir içecek içme değil, bir seremonisi var, aynı zamanda bir keyif, insanları biraraya getiren bir ürün. İş hayatından uzak kalıp kendini dinleme ve keyif yapmak istiyorlar. Türk insanı yeni şeyleri denemeye çok açık, mesela avrupalılar özellikle Almanya ve Avusturya toplumu daha geleneksel bildiği şeyleri tercih eden bir yapıya sahipler. Şu anda menümüzde 50 civarında kahve çeşidimiz mevcut, Gelecekte de bunun çok daha geliştirileceğini, Türkiye’deki pazarın büyüyeceğini düşünüyorum.
Biraz da kahveyi konuşalım, Türkiye’ye kahve nerden geliyor ve kaliteleri nasıl? Mesela sizin firmanız nasıl bir kahve kullanımı yapıyor?
Dünyada ticari olarak kullanılan iki ağaç var. Biri coffea arabica ve robusta. Kahve, ekvatora yakın bölgelerde yetişiyor,bölgeye göre kahvenin kalitesi değişebiliyor. Bu iki ağaçtan arabica, daha kaliteli ürün sağlıyor. Robusta ise, iklim şartlarına dayanıklı ama aroması daha düşük bir kahve ve kg fiyatı daha düşük bir kahve. Günümüzde dünyanın en büyük kahve üreticisi Brezilya, dünya üretiminin yüzde 21-22 si bu ülkeden sağlanıyor. Biz Coffeeshop Company olarak highland arabica yani 1600 metrenin üzerinde yetişen arabica ağaçlarının kahvelerini kullanıyoruz.
Bizim şirketimiz topraktan, fincana kadar kahve üretimini kendi yapıyor. Coffeeshop Company 70 yıllık bir şirket. Üretim bölgelerinde çok anlaşmalar yapmış, bundan dolayı sürekli aynı kalitede kahveyi sunabiliyoruz.
Kahvenin 2050 yıllarında fiyatının çok artacağı söyleniyor. Sizin tahminleriniz nedir?
Çin ve Hindistan nüfusu çok fazla. Bizim gibi zincirler oralarda yapılanmaya başladı. Kahve kültürünü popüler hale getirmeye başladı. Ama yeni ağaçlar dikiliyor, üretim kapasitesi artırılmaya çalışılıyor.
Türkiye’de 15 şubemiz var
Türkiyede kullanılan kahvelerde fiyat farkları var bu neden kaynaklanıyor?
Eskiden geleneksel olarak yapılan türk kahvesi, Yemen’den gelirdi Yemen kahvesi kaliteli kahvedir ve fiyatı yüksektir,fakat şu an Türkiye’deki kahveler Brezilyadan gelen kahvelerdir. Çok kalite farkı var; Türkiye’ye maalesef iyi kahve az geliyor. Bu da rekabetin olmadığını gösteriyor. Çok az marka var. Kaliteli kahve getirme ihtiyacı duymuyorlar. Ama isteyen iyi kahveyi arayıp bulabiliyor .
Coffeeshop Company Türkiye’de ne durumda?
Coffeeshop Company Viyana kökenli 70 yıllık bir şirket. Kahve ile ilgili ekipman üretimi ile işe başlıyor. Daha sonra kendisi kahve getiriyor ve cafe zincirleri kurmaya başlıyor. 1999 yılında da Coffeeshop Company kuruluyor. Dünyada 400 şubesi var. Biz de Türkiye pazarına 5 yıl önce girdik ve şu an 15 şubemiz var. 2 yıl içinde hedefimiz bu sayıyı 50 ye çıkarmak. Markamız oturdu, Kahve kalitemizden, ürün çeşitliliğimize kadar çok beğeni alıyoruz. Müşterilerimiz “Türkiye’nin en iyi kahvecisi” olduğumuzu söylüyorlar. Bu da bizi çok mutlu ediyor.