Hemoroidden utanmayın

CERRAHIN NEŞTERİNDEN
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş

Sevgili okuyucularım, Bu haftaki konumuz, neredeyse hepimizin baş belası olan ama utandığımız için çoğumuzun söyleyemediği, hatta doktora dahi gitmekten çekindiği hemoroit ya da bildiğimiz diğer ismiyle basur…

Peki, nedir bu hemoroid?

Kısaca makat bölgesi dediğimiz anüsün dış kısmında, yastıkçık görevi gören toplardamarların varis şeklinde genişlemesidir. Makat dediğimiz anal kanalda, dışkı kontrolünde görevli yastıkçık adlı bu damarsal yapılar, ıkınma ve kabızlık gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda, genişler ve varis denilen oluşumlar meydana gelir. Çok fazla genişlediği durumlardaysa anüsten dışarı meme şeklinde sarkar ve dış hemoroid olarak adlandırılır. İç basur, makat bölgesinin kapanmasını sağlayan kasın üst tarafındaki damarsal genişleme, dış basursa makat bölgesinin kapanmasını sağlayan kasın alt tarafındaki damarsal genişlemedir.
Belirtileri nelerdir?
l Makatta ağrı, kaşıntı,
l Makattan kan gelmesi,
l Tuvalet sonrası ele gelen şişlik,
l İstemsiz gaz kaçırma,
l Beraberinde şişkinlik, gaz hissi, zaman zaman karın ağrısı,
l Hemoroidin en önemli belirtisi olan kanama, genelde dışkılamayla birlikte olur, ağrısız ve kırmızı renktedir.
Nasıl ve kimlerde oluşur?
l Hemoroidin en büyük sebebi kabızlıktır. Bunun dışında;
l Şişmanlık,
l Uzun süre ayakta kalmak veya uzun süre oturmak, 
l Kronik akciğer hastalıklarında (uzun süre öksürmek karın içi basıncını artırır),
l Alkol kullanmak,
l Kalın barsak tümörleri,
l Tuvalet esnasında uzun süreli ıkınmak,
l Uzamış ishaller,
l Bunun yanında, gebelikte, toplardamar hastalıklarında,  kronik karaciğer hastalıklarında, sirozda görülür.

DÖRT EVRESİ VAR

Evreleri var mıdır?
Evet vardır. 4 evredir,
1. evrede, hemoroidal doku büyümüştür, sarkma yoktur, kanama olabilir veya olmayabilir. 
2.evrede, özellikle tuvalet sonrası, kanama vardır, sarkma belirgin değildir ve kanama ağrısızdır. Bazen anüsten dışarı çıksa bile kendiliğinden içeri girebilirler.
3.evrede, tuvalet sonrası daha çok çıkar ancak elle geri içeri itilebilir, beraberinde kanama ağrı ve yanma vardır.
4.evrede, sarkma tamamen dışardadır ve elle de içeri itilmez, oturunca ağrılıdır, kanama ve yanma görülür. Beraberinde iltihaplanma da olabilir.
Tanı nasıl konulur?
Tanı fizik muayene ve endoskopik yöntemle konulur. Özellikle ameliyat kararı verilen tüm hastalara endoskopi yapılmalıdır. Aksi takdirde kalın bağırsakta mevcut olan bir tümör atlanabilir. 
Hemoroidin beslenmeyle özellikle de acıyla ilgisi var mıdır?
Var. Özellikle baharatlı ve acı besinler anüs bölgesinden dışarı çıkarken oradaki mukozaya zarar verir ve tahriş ederler. Kabızlığı önleyici liften zengin beslenme dışkıyı yumuşatacak ve o bölgede zorlanmayı ortadan kaldıracaktır. 

HEMOROİD KANSERE DÖNÜŞMEZ

Hemoroid Kansere Dönüşür mü?
Hayır, hemoroit kansere dönüşmez. Ancak kalın bağırsak kanserinin önemli bir belirtisi olarak kanamayla karıştığı için 
ayırıcı tanıda önem arz eder.
Her hemoroide ameliyat gerekli midir?
Kanama, ağrı ve yanma dayanılmaz olduğunda ve kanama kronik anemiye sebep olduğunda cerrahi kaçınılmazdır. Bunun dışında hiçbir şikâyete neden olmayan, sadece ele meme gelen hastalara ameliyat önerilmez. Günümüzdeki yöntemler, hemoroit ameliyatını kâbus olmaktan çıkarmıştır.
Tedavisi nasıl yapılır?
Ameliyat gereken hastalarda, kuyruk sokumundan yapılan lokal aneztesiyle sadece belden aşağısı uyuşturulur. Laser, ligasyon, koagülasyon ve son yıllarda oldukça kabul gören ve şahsımın da çok uyguladığı Ligasure tekniğiyle ameliyat süreleri 15 dakikaya inmiş, ameliyat sonrası ağrı oldukça azalmıştır. Ameliyat düşünülmeyen hastalar, basit diyet 
önerileriyle rahatlatılır. Kabızlığı önleyici liften zengin beslenme (kepekli ekmek, bol sulu ve sebze ağırlıklı beslenme, sabahları yarım bardak yulaf ezmezi gibi) dışkıyı yumuşatacak ve o bölgede zorlanmayı ortadan kaldıracaktır. Her sabah ılığa yakın bir bardak su içmek, kabızlığı önleyici bir çözüm olacaktır. Sıcak oturma banyoları, o bölgenin kan 
dolaşımını artıracağından ve sifinkteri rahatlatacağından faydalıdır.Sevgili okuyucularım, beslenme ve hareket her hastalıkta olduğu gibi hemoroidin önüne geçilmesinde de birinci sıradadır. Ayrıca bedeninizi ve zihninizi keyif almadığınız işlerden ve olaylardan uzak tutunuz. Ve bu kısa ömürde, keyif aldığınız dostlarla zamanınızı zenginleştirmeyi de unutmayın. Güzel bir dostluk, beyne olduğu gibi sindirim sistemine de iyi gelecektir. Çünkü dostluk her şeydir. 

Çatlak ve basur aynı şey midir?

Anal fissür yani makatta çatlak basurla aynı şey değildir. Çatlak anüs bölgesinde daha çok zorlanmaya, ıkınmaya bağlı mukozada yırtılmadır. Makat yırtığı, makatta çatlak olarak bilinen kronik anal fissür, makat bölgesinde ağrılı dışkılamaya ve kanamaya neden olan, sık görülen bir anal bölge hastalığıdır. Kadın ve erkeklerde genellikle 30-40 yaşlarında ve aynı oranda görülür. Anal fissürlerin en büyük nedeni artan karın içi basınç ve kabızlıktır. Kabızlık ve ıkınma sırasında anal bölgenin uğradığı travma ve zorlanma sonucu oradaki mukozada yırtık oluşur. Bazen de ishale neden olan barsak enfeksiyonları, kolit gibi enflamatuar bağırsak hastalıkları veya anal bölge kanserleri de buna sebep olabilir. Çok doğum yapmış kadınlarda da sık görülür. Doğum sırasındaki ıkınmada buradaki mukozada yırtılmaya sebep olabilir. Tedavisi basittir. Eğer şikâyetler kısa süreliyse o bölgeyi rahatlatıcı pomadlar ve sıcak uygulama fayda gösterir. Ancak 2 aydan daha uzun süreli şikâyetler cerrahi operasyon gerektirir. Bu yaklaşık on dakikalık basit bir carrahi operasyondur ve çoğu kez hastanın hastanede yatmasını gerektirmez.