neslihandolar@gmail.com
Sayın Dr. Neslihan Dolar,
BENLERİMİN SAYISI HER GEÇEN YIL ARTIYOR
Vücudumdaki benlerin sayısı giderek artıyor. Sırtımda ve kollarımda çok sayıda irili ufaklı benler var. Bunların artması normal midir yoksa bir hastalık belirtisi olabilir mi?
Emel Hanım,
BENLERİNİZİ MUTLAKA KONTROL ETTİRİNİZ
Benler aslında hemen hepimizde belli oranlarda bulunan ciltte oluşan genellikle iyi huylu yapılardır. Doğumda daha az olan benlerin sayısı, çocukluk ve erişkinlik dönemi boyunca artmaktadır. Benler, hormonal etkilerden dolayı, ergenlik ve gebelik döneminde daha fazla artış gösterir. Genetik yatkınlık ve güneş ışınlarına fazla maruz kalmak da ben sayısında artışa yol açabilmektedir. Benlerin çapları yıllar içinde artarak deriden kabarık hale gelebilir. Zaman içerisinde renginde değişiklikler olabilir. Ancak bu değişimler oldukça yavaştır yıllar içersinde ortaya çıkar. Aslında tüm bunlar normal kabul edilebilir. Dikkat edilmesi gereken, benler üzerinde aylar içinde genellikle 2 ay içinde ani meydana gelen değişikliklerdir. Vücutta var olan bir bende asimetrik bir yapı mevcutsa ve ani gelişen büyüklük, renk ve şekil değişimleri gerçekleşirse dikkatli olmak gerekir. Beş mm den büyük asimetrik görünümlü üzerinde açık, koyu kahverengi, siyah, kırmızı gibi iki ya da daha fazla renk olan benler tehlikeli olablir. Aynı zamanda ben üzerinde kanama, pürüzlü bir doku, sulantı ya da iyileşmeyen bir yara oluştuysa yine dikkatli olunmalıdır. Sonradan oluşan leke veya vücuttaki diğer benlere şekil olarak benzemeyen diğerlerinden farklı görünen bir ben fark edilirse yine tehlike çanları çalıyor demektir.
DERMATOLOJİK MUAYENE ŞART
Kontrolsüz bir biçimde güneş ışınlarına maruz kalma, bronzlaşma ve güneş yanığı sonucu deri hücrelerinde genetik hasar oluşabilmektedir. Hasarla hücrelerin sınırsız çoğalması sonucunda zamanla benlerin üzerinde kötü huylu bir tümör olan malign melanom gelişebilmektedir. Malign melanom diye bilinen bir tür deri kanseri yüzde 70 oranında sağlam deri bölgelerden gelişirken, yüzde 30’ u önceden var olan bir ben üzerinden oluşabilmektedir. Açık tenli ve açık göz rengine sahip, kolaylıkla güneş yanığı gelişebilen cilt tipine sahip kişilerin malign melanoma yakalanma riski diğerlerine göre daha yüksektir. Benleri olan kişiler en az bir kez dermatolojik muayeneden geçmeleri gereklidir, şüpheli durumlarda yıllık kontroller önemlidir. Bununla birlikte çocuklukta güneş yanığı geçirmek, çalışırken veya tatilde güneş ışınlarına kontrolsüz maruz kalmak, 50’den fazla bene sahip olmak, ailede cilt kanseri öyküsünün olması ve organ nakli geçirmek malign melanom gelişme ihtimalini artırmaktadır.
RENK DEĞİŞİKLİĞİ ÖNEMLİ
Benlerde meydana gelen ve renk ve şekil değişiklikleri mutlaka önemsenmelidir. Çok sayıda beni olan veya bir beninden şüphelenen kişilerin bir dermatoloji uzmanına başvurup düzenli takiplerini yaptırması çok önemlidir. Ben tanısı ve takibinde dijital dermatoskoplarla benler düzenli olarak kontrol edilerek bir önceki kayıtlarla karşılaştırma yapılmaktadır. Bu sayede ben kaynaklı gelişebilecek kötü huylu cilt problemleri de önlenebilmektedir. Tüm bunların ışığı altında benleri olan ve bene benzer yeni lekerleri oluşan bireylerin mutlaka bir dermatoloji uzmanına muayene olmaları önemlidir. Ayrıca riskli bireyler içn tüm yıl güneş koruyucu ürün kullanmak, doğrudan güneş ışınlarına maruz kalmamak önemlidir. Güneş ışınlarına maruz kaldığımızda cildimiz kendi kendini koruma programını hayatageçirir. Bu bronzlaşmadır. Ama biz yeterli önlemi alamazsak bronzlaşırken UV ışınları hücrelerde DNA üzerinde bazen kalıcı tahribatlara yol açarlar. Bu nedenle özellikle çocukların güneşten korunmalarına özen gösterilmelidir. Kontrolsüz güneşlenme ve solaryum ile bronzlaşmaktan kaçınılmalıdır. Her ikisi de deri sağlığı açısından zararlıdır. Güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınları (UV) ciltteki DNA’da zararlara yol açabilmektedir. Solaryuma giren insanların, kullanmayan insanlara göre % 74 oranında malign melanom olma oranı artmaktadır.
Sorularınızı instagram/drneslihandolar ve neslihandolar@gmail.com hesabına gönderebilirsiniz.