sibel.ates@aksam.com.tr
Osmanlı’dan kalma tarihi konakları, cumbalı evleri, türbeleri, camileri, geleneksel mutfağı, el sanatları, doğal güzellikleriyle Göynük, “Sakin Şehirler” listesine katıldı. Göynük Belediye Başkanı Kemal Kazan’dan Göynük’ün Uluslararası Cittaslow Birliği’ne katılma sürecini dinledik.
Hayatın her saniyesinden zevk alınacak bir hızda yaşanmasını savunan Cittaslow hareketi, insanların birbirleriyle iletişimini ve sosyalleşmelerini artırmak, kent ekonomisinin sürdürülebilir ve doğayla uyumlu şekilde gelişimini garantilemek ama aynı zamanda kent kimliğini de korumak amacına dayanıyor. Hedefi üretimin sürdüğü, kültürel ve tarihi mirasa, doğaya, değerlerine sahip çıkan, altyapı sorunları olmayan, yenilenebilir enerji kaynakları kullanan, teknolojinin kolaylıklarından yararlanan kentlerin alternatif örnekler teşkil etmesini sağlamak. Biz de “Uluslararası Cittaslow Birliği”ne üyelik için ilk adımı, 21 Ekim 2014 tarihinde attık. Birliğe üye olmak için gerekli 70 kriteri yerine getirdik ve bu yılın şubat ayında düzenlenen sertifika töreniyle üyeliğimiz resmileşti.
GİRİŞİMCİLERİ TEŞVİK ETTİK
Göynük zaten Cittaslow felsefesiyle yaşayan bir kent. Akşemseddin Diyarı Göynük için geçmişten geleceğe köprü kurmaya, var olan zenginliklerimize sahip çıkıp geleceğe aktarmaya çalışıyoruz. 2009 yılından bu yana kentimizin zenginlikleriyle uyumlu alt yapı yatırımları yapıyoruz. Halkımızı Cittaslow hakkında bilgilendirdik. Girişimcilerin de yatırımlarını bu doğrultuda yapmalarını teşvik ettik. Turizm sektöründe olanlara hatta bu sektöre ilgisi olanlara eğitimler verdik. Yöresel ürünler pazarı, belediye yöresel el sanatları dokuma evi, engelli dostu yapılar, organik ürünlerin teşviki, aslına uygun restorasyonlar, enerji tasarrufu ve güneş enerjisi sistemi çalışmaları, biogaz tesisinin desteklenmesi gibi Cittaslow’un gerektirdiği uygulamaları hayata geçirdik. Kendine has kent estetiği olan Göynük’ün dokusunun bozulmaması için imar planlarımızı da hassasiyetle oluşturuyoruz. Bugüne dek olduğu gibi bugünden sonra da hedefimiz Göynük’ün sahip olduğu tarihi, kültürel ve doğal zenginliklerini koruyarak gelecek kuşaklara da en iyi şekilde aktarılması.
CITTASLOW OLMAK İÇİN…
Cittaslow olmak için ilk kriter nüfusunuzun 50 binden az olmasıdır. Kent yönetiminin çevre ve altyapı politikalarının, tarımsal, turistik projelerinin, esnaf ve sanatkârlık anlayış ve felsefesinin, kentsel yaşam kalitesinin sakinlik, sürdürülebilirlik ve koruma/kullanma dengesi içinde sağlanması gerekiyor. Sosyal uyum ve ortaklık programları, misafirperverlik, farkındalık, bilinçlendirme ve eğitim planları gibi kriterler de yine karşılamanız gereken kategoriler arasında. Fast food yerine yöresel ve organik ürünlerin desteklendiği “slow food” çalışmaları, gürültü kirliliğine neden olabilecek olumsuz etkenlerin bertarafı, kent estetiğini bozacak unsurların geleneksel kimliğe uygun olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekiyor.
YÖRESEL TATLARI DA MEŞHUR
Geçmişten bugüne koruyarak ve yaşatarak getirdiğimiz “Tokalı Örtme”miz de Göynük denilince akla gelen ilk simgelerden. Türk Patent Enstitüsü’ne Coğrafi İşaretlerin Korunması kapsamında yapılan başvurunun kabul edilmesinin ardından “Tokalı Örtme” Göynük’e özgü bir geleneksel değer olarak tescillendi. Baş üstüne gelen kısmı desenli, iki parça, ince pamuklu bez dokumanın birleşmesinden meydana gelen ve kısa kenarlarında püsküller bulunan değerli örtüler “düzen” adı verilen ahşap el tezgâhlarında dokunuyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde sarayın mutfak ihtiyacını karşıladığı için “Sarayın Arka Bahçesi” olarak nitelendirilen Göynük’ün yöresel tatları da meşhur. Lezzetini Balkanlar, Anadolu, Orta Asya ve Orta Doğu tatlarının zenginliğinden alan Göynük mutfağı, keşli cevizli Göynük mantısı, güveçte yaprak sarması, okla tatlısı, şeker içermeyen tamamen doğal uğut tatlısı ve el açması baklavalarıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı oluyor. Ve elbette ki doğa yürüyüşü ve fotoğraf tutkunlarını vazgeçemedikleri Sünnet ve Çubuk Göllerimizin, Göynük’ün vaat ettiği huzur ve sakinlikte payı büyük.
EL SANATLARI TARİHİ KONAKLARI
Göynük tarihi, kültürel ve manevi değerlerin sürdürüldüğü ve hayata dahil edildiği, kendine has dokusunu yüzlerce yıldır koruyan bir kent. Her köşesinde eski Türk yaşayışının izlerini bulmak mümkün. Osmanlı’dan kalma tarihi konakları, cumbalı evleri, türbeleri, camileri, tarihi hamamları, Arnavut kaldırımlı sokakları, geleneksel mutfağı, el sanatları, inanç turizmini besleyen din, ilim ve irfan değerleriyle geçmişin ruhunun sindiği bir diyar. Göynük’ün “Bir Osmanlı Kenti” olarak anılmasında mimari dokusunun payı büyük. Osmanlı mimari anlayışını yansıtan konaklarıyla dikkat çekiyor. Çoğu 100-150 yıllık olan bu konaklar genellikle zemin dahil bir veya iki katlı, zarif kafesli pencereleri olan cumbalı yapılar. Kentimizde hemen her sokakta tarihi bir cami ve türbe var. Bu zenginlik de Göynük’ü hem kültür hem de inan turizminin merkezi yapıyor. Göynük’ü Göynük yapan değerlerin başında Fatih Sultan Mehmed’in hocası Akşemseddin Hazretleri gelir. Fatih’in “İstanbul’un Manevi Fatihi” olarak andığı Akşemseddin Hazretleri’nin türbesi her yıl yüzlerce turisti ağırlıyor. Göynük bu nedenle “Diyar-ı Akşemseddin” olarak tanımlanıyor.