Anadolu’nun araba mirası bu müzede

arzu akyol

arzu.akyol@aksam.com.tr

Otomobil sektörünün kalbi Bursa’da bulunan Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesi, “Anadolu Arabaları Müzesi”ni ziyaret ettik ve Anadolu’daki binlerce yıllık araba kültürünün izlerini sürdük…  

Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesi, “Tofaş Bursa Anadolu Arabaları Müzesi”… Müze için Bursa’nın tercih edilmesi de çok doğru bir karar. Ne de olsa şehir otomobil sektörünün kalbi. Müzenin kurulma hikâyesi de ilginç. Bursa’nın etrafında M.Ö. 2600’lü yıllara ait bir tümülüs bulunuyor. Bu tümülüsün içinden de araba buluntuları çıkıyor. Bu aracın orijinali 1998 yılından bu yana Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor. Ve o buluntular Bursa’nın etrafında bundan yüzyıllar önce bir araba sanayinin varlığını gün yüzüne çıkarıyor. Tofaş da buradan yola çıkarak bir araba müzesi kurmaya karar veriyor ve Anadolu’daki araba sanayii mirasına sahip çıkmak amacıyla, Türkiye’nin ilk ve tek Anadolu arabaları müzesi böylece kuruluyor. Tofaş Kurumsal İletişim Direktörü Arzu Çolakoğlu, “İçinde bulunduğumuz mekân aslında terk edilmiş bir alandı. Burada eski bir ipek fabrikası bulunuyordu. Yüksek Mimar Naim Arnas tarafından 4 yılda restore edildi. 2002 yılında da müzeyi ziyarete açtık” diyor. Binanın bulunduğu arazide bulunan 15. yüzyıldan kalma hamam da restore edilerek, sanat galerisine dönüştürülmüş. Yani 17 dönümlük bir alan sanatın hizmetine verilmiş. Ayrıca alanda asırlık ağaçların olduğu geniş bir bahçe ve bir restoran da var. Bursalılar ve diğer illerden gelen ziyaretçiler hem bahçede keyifli vakit geçirebilir hem yüzyıllar öncesinden bugüne arabalardan hikâyesini görebilir hem de dönemsel sergileri ziyaret edebilir. 

ANADOLU’NUN HER KÖŞESİNDEN 31 TARİHİ ARABA

Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi’nde şu anda 31 adet araba, 13 adet de motorlu araç bulunuyor. 1998 yılında müze fikri oluştuktan hemen sonra Anadolu’nun çeşitli bölgelerine gidilerek arabalar toplanmış. Tofaş’ın laboratuvarlarında konservasyon ve restorasyon çalışmalarından geçirilmiş ve müzede sergilenmeye başlanmış. Arzu Çolakoğlu müzedeki tüm arabaların Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde gerçekten kullanılmış arabalar olduğunu, Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi’nin geniş bir coğrafyayı temsil ettiğini anlatıyor ve ekliyor: “Yozgat’tan Tokat’a, Karadeniz Bölgesi’nden Ege Bölgesi’ne kadar her bölgeden araba var. Zaten arabalara baktığımızda o bölgesel özellikleri görebiliyoruz. Özellikle tekerleklerinden anlıyoruz. Çünkü bölgenin coğrafi ve stratejik konumu arabanın yapımını ve kullanımını etkiliyor. Bir bölgenin bayır ya da düz olması ya da yağışlı bir iklime sahip çamurlu bir bölge olması, tekerleğin yapımında ve kullanımında bütün aşamalarını etkiliyor.” Müzedeki en eski arabaysa 19. yüzyılın başlarında, Kurtuluş Savaşı 

döneminde top arabası olarak kullanıldığı düşünülen araç.

 ESKİ USTALARIN SELAMI

Arzu Çolakoğlu, bundan 2 bin 600 yıl önce bölgede yaşayan ustaların kendi hayatını kolaylaştırmak üzere arabayı keşfetmesi ve hayata kazandırmasının,  günümüz otomobillerine ışık olduğunu söylüyor. “Biz buna ‘eski ustaların, günümüz ustalarına selamı’ diyoruz. Burada geçmişte yaşayan insanın yaratıcılığıyla günümüz teknolojisinin birleşmesini, eski ve yeni sentezinin hikâyesini izliyoruz” diye anlatıyor. Müzede işlevleri farklı arabaların toplumların hayatında nasıl bir yeri olduğunu gözlemlemek de mümkün. Kimi odun taşıma aracı kimi fayton... Tıpkı günümüzdeki gibi insanlar tarzlarına ve ihtiyaçlarına uygun arabalar tasarlamışlar. Süslemeler devreye girdikten sonra da ustalar kendi izlerini ya da isimlerini nakşetmişler arabalara.  

YILDA 60 BİN KİŞİ ZİYARET EDİYOR

Müzeye giriş ücretsiz. Arzu Hanım, “Bu müzeden çok sayıda ziyaretçinin faydalanmasını hedefliyoruz.  Amacımız Bursalıların ve Bursa’ya gezmeye gelenlerin hayatına sosyal ve kültürel açıdan değer katabilmek, burada bir zenginlik yaratabilmek. Dolayısıyla burayı ne kadar çok kişi gezerse, bahçesinde ne kadar çok kişi olursa, ne kadar fazla öğrenci gelirse bizim için o kadar sevindirici. Yılda yaklaşık 60 bin civarında ziyaretçi ağırlıyoruz. Bugüne kadar ise 600 bin kişi müzemizi ziyaret etti” diyor.