SÜMER DEMİRCİLER
Otomobil üreticileri birbiri ardına içten yanmalı motorlarını kademeli olarak sonlandıracakları tarihi açıklarken, asıl itici güç ülkelerin devreye koyduğu yasaklar oluyor. Dünya çapında her geçen gün daha fazla ülke dizel ve benzinli motorların satışı için yasak getireceği tarihi açıklıyor. AB, bu alanda da en radikal ve en yakın tarihleri açıklayan ülkeler arasında liderliği yapıyor.
KRİTİK TARİH 2035 YILI
AB ülkeleri içinde klasik fosil yakıtlı araçların yasaklanması için kritik tarih olarak 2035 yılı gösteriliyor. Bu tarihten itibaren birçok AB ülkesinde benzinli ve dizel araçların satışı yasaklanırken, yalnızca tamamen elektrikli otomobiller, hidrojen, biyoyakıt veya e-yakıtlarla çalışan araçlar yeni kayıt yaptırabilecek.
ORTAK YASA GEREKİYOR
AB genelinde klasik motorlu araçların yasaklanması için ortaklaşa verilmiş bir karar veya kesin bir yasa olmaması da uygulama tarihindeki belirsizlikleri artırıyor. Hollanda, 2021 yılında AB komisyonuna başvuruda bulunup, benzinli ve dizel otomobillerin satışının yasaklanması için aşamalı bir tarih belirlenmesini istemişti. Ayrıca, Danimarka örneği daha önce bir AB ülkesinin içten yanmalı motorları tek başına yasaklamasının ne kadar zor olduğunu göstermişti. 2018 yılında Kopenhag hükümeti dizel ve benzinli motorları 2030'dan itibaren yasaklamak istediğini açıkladı. Ancak AB yasalarını ihlal ettikleri için planlarını geri çekmek zorunda kaldı.
KADEMELİ GEÇİŞ olacak
İrlanda, Hollanda, Slovenya ve İsveç, Danimarka'da olduğu gibi yasakların bir an önce devreye alınmasını istediğini açıklamıştı. Güçlü bir otomotiv sektörü olan Fransa, 2040 yılına kadar süreyi uzatmak istediğini belirtirken, Paris'te 2024'ten itibaren dizel araçların, 2030'da da benzinlilerin kullanımına izin verilmeyecek. İspanya 50 binden fazla nüfusa sahip şehirlerde 2040'ta yasakların başlayıp, 2050'de benzinli ve dizel araçların halka açık yollarda kullanımını yasaklayacağını açıkladı. Aynı şekilde komşumuz Yunanistan, 2030'dan itibaren yanmalı motorlu sıfır kilometre otomobillerin satışını yasaklamak istiyor. 2025 gibi erken bir tarihte, Atina ve Selanik'teki tüm yeni taksiler ve kiralık araçların üçte biri elektrikli olmasını planlıyor. AB üyesi olmayan Norveç, yanmalı motorlara 2025'ten itibaren daha da katı bir yasak getirmeyi planlıyor. İngiltere de yasak için 2030 yılını devreye soktuğunu daha önce açıklamıştı. İskoçya'da, 2032'den itibaren yasaklar devreye alınacak. Kanada'da 2040, New York için belirlenen tarihse 2035 olarak açıklandı.
HANGİ ÜLKEDE YASAK NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Almanya 2025-2050
Mısır 2040
Çin 2060
Danimarka 2030
Fransa 2040
İrlanda 2030
İsrail 2030
Kanada 2050
Hollanda 2030
Norveç 2025
Singapur 2040
Slovenya 2030
İspanya 2040
Sri Lanka 2040
İsveç 2030
İngiltere 2030
Türkiye net bir tarih açıklamazken, taraf olduğu Paris Anlaşması'yla 2030-2050 arsında geçiş bekleniyor.
Binek otomobiller dışında hafif ticari araçlarda da elektrik dönüşümü hızlanıyor. Gölcüklü Ford Transit bu alanda öncü model görevini üstleniyor.
ÇİN EN SON SIRADA
Avrupa dışında Asya, elektrikli otomobiller konusunda üretimde öncülük yapsa da benzin ve dizel yasaklarında daha çekimser davranıyor. BMW, Ford, GM, Honda, Mazda, Mercedes, Mitsubishi, Nissan, Toyota ve Volvo'nun üretim tesisleri bulunan ve ülke genelinde 850 bin kişinin istihdam edildiği Tayland, 2035'ten sonra klasik motorlu otomobilleri istemediğini duyurdu. Çin ise eyaletlere göre değişmekle birlikte ülke genelinde uygulanacak yasak için 2060 yılını beklediğini açıkladı.