AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Hamur işi, çok yağlı yemekler ve bitmek bilmeyen abur cuburlar fazla kilolara neden oluyor. Fakat zayıflamak için hepsini bir anda bırakmak zor ama imkânsız değil.
"Hangi diyeti yaparsam yapayım kilo veremiyorum" diyenlerden misiniz? Bu tutuma sebep olan yanlışların başında kişinin kendini yeterince tanımaması geliyor. Çünkü doğru diyet önce kişinin vücudunu iyi tanımasıyla başlıyor.
Merve Kantarcı Çulha'nın sorularını yanıtlayan Diyetisyen Mariya Güler, diyetlerle ilgili en çok merak edilenleri açıkladı.
1. Her diyet herkese neden uymaz? Bu konuda en çok yapılan hata nedir?
Her diyetin herkese uymamasının temel sebebi; bireylerin metabolizma hızlarının, genetik yapısının, sağlık durumunun, aktivite düzeyinin, yaşam tarzlarının birbirinden farklı olmasıdır.
Beslenme vücudun ihtiyacı olan makro ve mikro besin ögelerini dengeli bir şekilde sağlamalıdır ancak bu denge herkes için aynı değildir. Örneğin, bir kişinin karbonhidratlara daha fazla ihtiyacı varken başka birinin protein ağırlıklı bir diyete ihtiyacı olabilir.
Bu konuda en çok yapılan hata ise popüler diyetleri kopyalamak veya başkalarına iyi gelen bir diyetin kendimiz için de iyi geleceğini düşünmemizdir. Her birey kendine özgü beslenme ihtiyaçlarına sahiptir ve diyetin kişiye özel olması sürdürülebilir ve sağlıklı sonuçlar için çok büyük önem taşır.
2. Yöresel damak tadına göre diyetler daha hızlı zayıflatır mı? Yeşillikten nefret eden birine nasıl bir diyet programı hazırlıyorsunuz?
Yöresel damak tadına göre hazırlanan diyetler, kişinin beslenme alışkanlıklarına ve kültürel tercihlerine daha uygun olduğu için sürdürülebilirlik açısından avantaj sağlar. Hızlı zayıflamak yerine kalıcı ve sağlıklı kilo kaybına odaklanmak daha önemlidir. Yerel mutfaktan seçilen sağlıklı yiyecekler kişinin diyette daha uzun süre sadık kalmasını sağlayarak daha dengeli bir sonuç verir.
Yeşillik sevmeyen birine diyet programı hazırlarken öncelikle damak zevkine uygun ancak besin değeri yüksek alternatifler sunulmalı. Örneğin sebze sevmeyen biri için sebzeleri farklı pişirme yöntemleriyle veya sebzeleri sevdiği yemekler içerisinde kullanabileceğimiz tarifler sunabilir ya da sebzelerin yerini tutabilecek vitamin ve mineral açısından zengin diğer gıdalara yer verilebilir. Amaç kişinin zevklerini göz ardı etmeden besin çeşitliliğini korumaktır.
3. Özellikle hamur işinden vazgeçmeyenler nasıl bir diyet uygulamalı?
Hamur işinden vazgeçmeyenler için tamamen kısıtlayıcı bir diyet uygulamak yerine porsiyon kontrolü ve sağlıklı alternatifler üzerine odaklanmak daha etkili olur. Tamamen yasaklar yerine; kepekli un, tam tahıllı ürünler gibi daha sağlıklı versiyonlar tercih edilebilir. Örneğin, beyaz undan yapılan ürünler yerine daha düşük glisemik indekse sahip tam buğday veya yulaf unu kullanılabilir. Ayrıca hamur işlerinin yanında taze sebzeler ve protein kaynaklarıyla dengeli bir öğün oluşturmak da kilo kontrolünü kolaylaştırır.
Hamur işlerini haftalık veya iki haftalık süreçlerde ödül öğünü olarak da dahil etmek kişinin diyete sadık kalmasını sağlar ve beslenme programının daha sürdürülebilir olmasına yardımcı olur. Önemli olan porsiyonları küçültmek ve bu tür yiyecekleri sık tüketmekten kaçınmaktır.
4) Son dönemde diyet trendleri diye bir şey gelişti. Bu konuda gelen şikayetler oluyor mu?
Evet, son dönemde diyeti trendleri oldukça popüler hale geldi ve bu konuda bir çok şikayet alıyoruz özellikle sosyal medyada hızla yayılan "hızlı kilo verme vaatleri içeren diyetler yanlış uygulandığında problemlere yol açabiliyor. Şikayetler genellikle bu diyetleri uygulayan kişilerin enerji düşüklüğü, kas kaybı, saç dökülmesi, sindirim problemleri gibi yan etkiler yaşadıklarına dair oluyor.
Bu trendlerin bir diğer sorun ise genellikle kişiye özel olmamaları ve kısa vadeli sonuçlar hedeflemeleridir. Kişiler, sağlıklı beslenme alışkanlıklarını bir kenara bırakarak kısa sürede kilo vermeyi odaklanıyorlar, ancak bu tarz diyetler genellikle sürdürülebilir olmadığından verilen kilolar hızla geri alınabiliyor. Bu da hem fiziksel hem de psikolojik bir yıpranmaya yol açabiliyor.
5) Hastalarınıza diyet programı hazırlarken en çok hangi konuda sorun yaşayabiliyorsunuz?
Hastalarıma diyet programı hazırlarken en çok karşılaştığım sorun, sürdürülebilirlik ve alışkanlık değişimidir. Çok hızlı sonuçlar almak ister ve bu süreçte sabırsız olabilir. Ancak beslenme, uzun vadede sağlıklı alışkanlıklar kazanmayı gerektiren bir süreçtir. İnsanların yıllar çok hoş olan beslenme alışkanlıklarını değiştirmek kolay değildir
Bir diğer zorluk damak zevkleri ve sosyal yaşamla beslenme programının uyumlu hale getirilmesidir. Özellikle sürekli dışarda yemek yiyen ya da yoğun bir iş hayatı olan bireylerde, diyet programını günlük yaşantıya adapte etmek zaman zaman zor olabilir. Ayrıca bazı hastalar düzenli öğün yapmayı ihmal edebilir ya da duygusal yeme alışkanlıklara sahip olabilir. Bu konuları fark etmek ve bunlara uygun stratejiler geliştirmek zaten daha fazla çaba gerektirebiliyor tabii ki.