AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Bağırsaklarda biriken gaz zamanla şişkinliğe ve birçok organın hasarına yol açabiliyor. Özellikle kadınlarda şişkinlik ve gaz sorunu şikâyetinin fazla olduğunu belirten Prof. Dr. Vedat Göral, bu durumun sebebinin mide olabileceğine de dikkat çekti.
Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Vedat Göral, "Gaz ve şişkinlik nasıl geçer, gaz sorunu neden olur?" gibi en çok merak edilen soruları yanıtladı.
Gaz sorununun nedenleri neler?
Yemeği acele ve hızlı yeme, iyi çiğnememe, yemek sırasında çok konuşmaktan dolayı fazla hava yutma, öğün atlama ve diğer öğünde fazla yemek yeme, lif yönünden zengin gıdalar, nohut, fasulye, mercimek, turşu, bazı sebzeler (lahana, karnabahar, brokoli, turp, soğan, bezelye, kereviz ve havuç), gıda alerjisi, bazı süt ve süt ürünleri, gazlı içecekler, sigara, alkol kullanımı, hareketsiz yaşam bayanlarda adet dönemleri ve gebelik dönemi, soğuk havalar, soğuk ortamda bulunmak, stres ve psikolojik sorunlar en sık nedendir.
Hangi mide sorunları gaza sebep olur?
Midede helikobakteri varlığı, reflü, gastrit olması, mide çıkışını daraltan sorunlar, mide sarkması, mide fıtığı, midenin fazla genişlemiş olması, sindirim salgılarının yetersizliği, safra kesesi taşları, pankreas ve bazı karaciğer hastalıkları, mide bağırsak enfeksiyonları, bağırsakların gıdalara hassas olması, mutsuz barsak sendromu, sindirim sisteminin iyi huylu tümörleri veya kanserleri, iltihabi barsak hastalıkları, kullanılan bazı ilaçlar, ağrı kesiciler, sıkı giysiler gibi birçok neden gaz oluşumuna neden olur.
Gaz sorunu olanlar hangi alana başvurmalı?
Gaz olan veya gaz nedeni ile rahatsız olan kişiler, gastroenteroloji bölümüne başvurarak, kan ve gaita tetkikleri, ultrasonografi, batın tomografisi ve endoskopi, kolonoskopi ile tetkik edilmeli, gaz oluşumuna neden olan hastalıklar ekarte edilmelidir. Organik hastalığı olmayanlarda, psikolojik destek de alınmalıdır.
Gaz sorunu tedavisi için ne yapılmalı?
Kişi önce, yemek içme şekline dikkat etmeli, gaz oluşumuna neden olan gıdalar veya içecekler varsa, diğer risk faktörleri varsa, bunlardan uzak durması sağlanmalıdır. Belli bir hastalığı olanlarda ise, uygun ilaç tedavisi yapılmalıdır.
Şişkinliğin sebepleri neler?
Toplumda sık olarak, sağlıksız beslenme, hızlı yemek yeme, aşırı kuru fasulye, mercimek, nohut, soğan, sarımsak, süt (laktoz) intoleransı, asitli içeceklere bağlı olabileceği gibi, gıda alerjileri ve çölyak hastalığına da bağlı olabilir.
Bazen de, şişkinliğin sebebi, yaşanan stres sıkıntı, korku ve hastalık korkusuna bağlı da olabilir. Hızlı ve çiğnemeden gıdaları yiyince, yeme esnasında, fazla hava yutulmakta ve karında şişkinliğe neden olmaktadır.
Mide, bağırsak, safra kesesi, karaciğer, pankreas ve diğer iç organ hastalıkları da şişkinliğe neden olur. Yani, ciddi bir hastalığın ilk belirtisi de olabilir.
Sık kullanılan antibiyotikler ve ilaçlar da, bağırsak mikrobiatasını bozarak da, iyi bakterilerin azalmasına ve kötü bakterilerin artmasına, sonuçta bağırsaklarda aşırı gaz oluşumuna neden olur.
Soğuk havalar gaz sorunlarını etkiler mi?
Soğuk havalar ve soğuk ortam da, gaz oluşumuna neden olur. Ayrıca, soğuk gıda ve içecekler de, midede gaz oluşumuna neden olur. Soğuk havalarda, mide gazı daha çok oluşmaktadır. Bugünlerde, sıcak içecekleri bolca tüketip bedeninizi de sıcak tutabilirsiniz. Ev içindeyken mide gazı oluşuyorsa, çorap giymek veya daha kalın giyinmek yararlı olacaktır.
Bağırsakta gaz, iştahsızlık ve kilo kaybı varsa, kötü bir hastalığın olup olmadığı, mutlaka araştırılmalıdır.
Şişkinliğe ne iyi gelir?
Gıdaları iyice çiğneyip, yavaş yavaş ve az porsiyonlar halinde yemeli, yemeğe vakit ayırmalıyız. Hızlı hızlı yememeliyiz.
Şişkinliği gidermek için, nane, melisa çayı, papatya, zencefil, zerdeçal, probiyotikler, tarçın, elma sirkesi, hardal, sade soda veya doğal maden suyu yarar sağlar.
Zencefil çayı ve nane çayı, gazı gidermede yarar sağlar. Midede oluşan gazı yok etmek için, etkili olan zencefil kökü, aynı zamanda metabolizmayı da hızlandıracaktır. Bu çaylar, gaz şikayeti düzelene kadar kullanılmalıdır.
Melisa çayı da, şişkinlik için yararlıdır. Yemekten 30 dakika sonra melisa çayını, demleyip içilmelidir.
Kuru nane ile evde çay yapabilirsiniz. Mentol etkisi ile ağız içine ferahlık verip, mideyi de rahatlatacaktır. Naneyi, çay olarak demleyip içebilir, taze naneyi de çiğneyerek mide gazını önleyebilirsiniz. Nane yağı tüketimi, özellikle irritabl bağırsak sendromlu yani huzursuz bağırsak sendromlu hastalarda, şişkinlik ve diğer sindirim sorunlarını çözebilen bir yöntemdir.
Papatya çayını günlük tükettiğiniz zaman, midede oluşan şişlik azalacaktır.
Rezene çayı mide ile ilgili rahatsızlıklarda, çok sık tüketilen bitkisel çözümdür. Rezene çayı demleyerek günde 1 defa içtiğiniz takdirde şişkinliğin gittiği ve rahatladığını görebiliriz.
Limonlu su içerek, sindirim sistemi hastalıklarına karşı önlem alabilirsiniz. Gün içinde içme suyunuza, bir iki dilim limon atıp içebilirsiniz. Yemeklerden sonra midede gaz oluşuyorsa, büyük bir bardak limonlu su, mideyi rahatlatır.
Japonya'da sık tüketilen yeşil çay da, yararlıdır. Kalp dostu ve sindirim dostu olan yeşil çay, bağırsakları rahatlatarak midede oluşan gazı yok edecektir. Mide gazı yaşadığınız günlerde, muhakkak tüketmelisiniz.
Ananas tüketmek, mide şişkinliklerini azaltır. Özellikle de yüksek protein içeren yemeklerden sonra yenilen ananas, mide gazını önleyecek kadar etkilidir.
Bilinen ve rahatsız eden, alerjik olan gıdaları almamalıyız. Sigara ve alkol mutlaka, terkedilmelidir.
Diyet uygulamasına ilaveten, gaz giderici ilaçlar, bağırsak düzenleyici ilaçlar, kefir ve probiyotikler kullanılır.
Düzenli yürüyüş, karın ve bağırsak bölgesini harekete geçirerek, yemeklerden sonra sindirimi destelemek için hafif sporlar gibi yöntemleri de uygulamalıyız.
Hardal tohumunu, yarım litre kaynar suyun içerisine iki kaşık hardal tohumu ekleyerek demleme yöntemiyle çayını içebilirsiniz. Metabolizmayı da hızlandırır.
Stressten uzak durulmalı, gerekirse psikolojik destek alınmalıdır.