Vitiligonun sebebi melanosit hücrelerinin azalmasıdır. Melanosit hücrelerinin neden azaldığı bilinmese de bazı teoriler vardır. Aynı zamanda hastalığın oluşmasında ya da daha da şiddetlenmesinde etkili olan durumlar vardır. Güneş yanması, stres, bazı hastalıklar ve çarpma gibi durumlar bu hastalıkta etkin rol oynar. Vitiligonun etkisi ve seyri herkeste farklılık gösterebilir. Lekelerin olduğu bazı yerlerde esmerlikler görülebilir.
VİTİLİGO NEDİR?
Vitiligo, cildin farklı bölgelerinde beyaz lekelerin görüldüğü bir bozukluktur. Ciltteki renk pigmenti yapan hücrelerin yok edilmesinden kaynaklanır. Bu hücrelere melanosit denir. Vitiligo ayrıca mukoza zarlarını (ağız ve burun içindeki doku gibi) ve gözü de etkileyebilir.
VİTİLİGO BELİRTİLERİ NELERDİR?
Derideki beyaz lekeler, vitiligonun ana belirtisidir. Bu yamalar, cildin güneşe maruz kaldığı bölgelerde daha yaygındır. Yamalar eller, ayaklar, kollar, yüz ve dudaklarda olabilir. Beyaz yamaların görüldüğü diğer yerler:
– Koltukaltı ve kasık
VİTİLİGO KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Yüz kişinin 1-2'sinde görülür. Hastalık, genellikle 20 yaştan önce başlar. 1/5 hastanın aile bireylerinde vitiligo vardır. Vitiligolu hastaların çoğunun genel sağlık durumu iyidir.
VİTİLİGO NASIL GELİŞİR?
Hastalığın seyri ve şiddeti kişiden kişiye değişir. Açık tenli kişiler, ya vitiligolu alanlar ile normal deri arasındaki renk farkını direkt fark ederler ya da bronzlaşmanın ardından fark edilir. Esmer kişilerde vitiligo yaz boyunca daha kolay fark edilir. Yaygın vitiligo, bazen tüm vücutta pigment kaybı yapabilir. Ne kadar pigment kaybı olacağını önceden kestirmek zordur. Tipik vitiligo, süt beyazı alanlarla kendini gösterir. Pigment kaybının derecesi her vitiligo plağında farklı olabilir. Vitiligo alanında pigment gölgeleri veya alanın etrafında koyu renkli halka olabilir.
Vitiligo, genelde hızlı pigment kaybıyla başlar. Bu kayıp, bilinmeyen nedenlerden dolayı işlem duruncaya kadar devam eder. Pigment kaybı dönemlerini, pigmentin değişmediği dönemler takip eder. Bu siklüsler sonsuza kadar devam edebilir.
Vitiligo hastalarında deri renginin kendiliğinden geri dönmesi nadirdir. Artık vitiligosu olmayacağına inanan hastalar, aslında tüm pigmentlerini kaybetmişlerdir ve derilerinde zıtlık yaratan alan kalmamıştır. Vücutlarında tek renk vardır ancak vitiligoları devam eder.
VİTİLİGO NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Vitiligoda tedavi süreci uzundur. Aylar sürebilir ve hasta-hekim iletişiminin iyi olmasını gerektirir. Süreç uzun olduğu için ve tedavi sonucu geç alındığı için hastalar sıklıkla alternatif yöntemlere yönelir ve bunun sonucunda maddi ve manevi mağdur olurlar.
Açık renkli kişilerde bronzlaşmaktan kaçınmak, deride zıtlık oluşmasını önler. Vitiligolu alanın güneşe olan doğal savunması kaybolmuştur. Bu alanlarda kolaylıkla güneş yanığı gelişebilir. Bu yüzden, en az 15 faktörlü bir güneş koruyucu kullanılmalıdır. Güneşten olabildiğince kaçınılmalıdır.
ÇOCUKLARDA VİTİLİGONUN TEDAVİSİ
Çocuklar yaş grubu olarak vitiligo tedavilerine daha iyi yanıt vermektedir. Yan etkileri düşünerek en uygun tedavi dermatoloğunuz tarafından belirlenir.
VİTİLİGO TEDAVİ SONRASI TEKRARLAR MI?
Bu ihtimal her zaman vardır çünkü vitiligolu hasta genetik yapısı nedeniyle bu hastalıkla karşılaşmıştır. Özellikle ağır psikolojik stresler (bir aile ferdinin kaybı, deprem, aile ve iş hayatındaki ciddi sorunlar) vitiligonun tekrarlamasına neden olmaktadır.
VİTİLİGONUN TEDAVİSİNDE SON BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR
Özellikle sağlam deriden renk (melanosit) hücrelerinin alınıp vitiligolu alanlara nakli konusunda yoğun araştırmalar yapılmaktadır.