HATİCE GÖVENÇ
Hayat, doğumla başlar ve ölümle sona erer. Ancak bazı vedalar sözsüz olur. Evde bir ölüm gerçekleştiğinde kapı önüne bırakılan bir çift ayakkabı, hem bir veda simgesi hem de derin anlamlar barındıran bir gelenektir. Peki vefat eden kişinin ayakkabısı neden kapı önüne konur? İşte duyunca çok şaşıracağınız sebebi...
Vefat eden kişinin ayakkabısının kapının önüne konması kültürel anlamda derin izler taşıyan geleneklerden biridir. Geçmişten günümüze kadar gelen bu davranış hem öleni onurlandırmak hem de toplumsal hafızaya bir mesaj bırakmak anlamına gelir. Sessiz bir vedanın, sade ama anlamlı bir simgesi olan bu gelenek halen yapılmaya devam ediyor.
Eskiden iletişim araçlarının sınırlı olduğu dönemlerde ayakkabının kapıya konması, komşulara ya da mahalleliye evde bir vefat olduğunu haber verme şekliydi. Kapı önündeki ayakkabı, "Bu evde biri vefat etti, lütfen sessiz olun" ya da "Yas var, ziyaret planlıysa ertelensin" anlamına gelirdi. Bu aynı zamanda toplumsal dayanışma ve saygı göstergesiydi.
Ayakkabı, insanın dünyaya attığı adımların sembolüdür. Vefat eden kişinin ayakkabısının kapının önüne konması ise onun bu evde bir zamanlar yaşadığını, buradan geçtiğini simgeler. Öte yandan bu gelenek son bir "veda" niteliği de taşır.
Vefat edenin ayakkabısını kapıya koymak, aynı zamanda yas tutan aile için bir kabul süreci anlamına gelir. Bu gelenek ile aile hem çevreye mesaj verir hem de kendi içlerinde bir dönemi sembolik olarak kapatırlar. Ayrıca komşular için de bir "anlama" ve "empati kurma" anıdır.