AA
Koronavirüs salgın süreci yetişkinler kadar çocukları da etkiledi. Koronavirüsle sosyal çevredeki değişikliklerin farkında olan çocuk ve ergenlerin korkuları arttı. Peki, bu süreçte davranışlar nasıl değişti? Anne babalar pandemi sürecinde ne yapmalı? İşte yanıtlar...
AA'ya açıklamalarda bulunan Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Çocuk Psikiyatri Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Özalp Ekinci, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının çocuk ve ergenlerdeki korku ve kaygı düzeylerini artırdığını söyledi.
Pandeminin Türkiye'de görülmeye başlamasından itibaren çocuk ve ergenlerdeki kaygı ve korku düzeylerinde artış gözlendiğine değinen Ekinci, pandemi öncesinde zaten kaygıya yatkın olan çocuklarda bu seviyenin daha yüksek olduğunun altını çizdi.
PANDEMİ İLE DEĞİŞEN DAVRANIŞLAR
Ekinci, bedensel hastalıklarda daha çok endişe yaşayan ve anne-babasından ayrılmakta zorlanan çocukların bu dönemde daha çok uyum zorluğu yaşadıklarını dile getirdi. Yapısal özellikler ve yatkınlıklarının yanı sıra anne-baba tutumlarının da çocukları direkt etkilediğine değinen Doç. Dr. Ekinci, şöyle konuştu:
"Çocukların fiziksel özellikleri gibi ruhsal özellikleri de büyük oranda kalıtım yoluyla aktarılıyor ve ebeveynleri ile benzeşiyor. Bu bağlamda, kaygılı anne babaların hem genetik olarak hem de onlara olumsuz model oluşturma yoluyla çocuklarını etkilediğini söyleyebiliriz. Pandemi ile ilgili yoğun kaygılar yaşayan çocuklar, ebeveynlerinden ayrılmakta belirgin zorluk yaşıyorlar. Bu, hem kendilerini güvende hissetmedikleri için hem de ebeveynlerinin hastalık kapabileceği endişelerine dayanıyor. Bazı çocukların, pandemiden korunmak için uyguladığımız el yıkama gibi önemleri aşırıya kaçırdığını gözlüyoruz. Uyku ve iştah zorluğu, gerginlik, çabuk ağlama ve ağrı gibi belirtileri de çocuklarda görebiliyoruz. Ergenlerde ise pandemi ile aşırı zihinsel uğraşı, internetten bilgi edinme ihtiyacı ve gelecekle ilgili endişelere sık olarak rastlıyoruz. Yoğun kaygı yaşayan hem çocuklar hem de ergenler, gerekli önlemler alınsa dahi, kısa süreler için bile dışarı çıkmakta zorlanabiliyorlar. Bu durum kimi zaman sosyal izolasyonu beraberinde getiriyor."
"EVDE PANDEMİ KONUŞMAKTAN KAÇININ"
Doç. Dr. Özalp Ekinci, pandemi sürecinde ebeveynlerin çocuklarına "doğru model" olması gerektiğinin altını çizdi. Ebeveynlerin pandemi önlemlerini dengeli bir şekilde uygulamaları, ne aşırı kontrolcü ve kuralcı ne de aşırı rahat ve boş vermiş olmamalarının çok önemli olduğunu vurgulayan Ekinci, şunları söyledi:
"Bu şekilde dengeli ve tutarlı ailelerde yaşayan çocuklar kendilerini daha çok güvende hissediyorlar. Bunun yanı sıra, ebeveynler sürekli pandemi ile ilgili konuşmaktan kaçınmalılar. Ebeveyn-çocuk arasındaki kaliteli zaman ve paylaşımlar sırasında çocuğun gelişimsel ihtiyaçlarına göre gündemler belirlenmeli ve çocuğa hayatın normal olarak devam ettiği hissettirilmeli. Teknolojik cihaz ve internet kullanımı konusunda ebeveynlerin çocuklarına olumlu modeller olmaları gerekiyor. Pandemi ile ilgili yalnızca resmi kaynakların verdiği haberlerin takip edilmesi de büyük önem taşıyor. Acil durumlar olmadığı sürece, televizyondaki pandemi ile ilgili yayınlar günün belli saatlerinde ve sınırlı sürelerle seyredilmeli ve küçük çocuklar bu tip haberlerden uzak tutulmalı."
Ekinci, kendileri ve ebeveynlerinin hastalık kapabileceğiyle ilgili aşırı ve kontrol edilemeyen kaygıları olan, ebeveynlerinden ayrılmakta belirgin zorluk yaşayan ve pandemi önlemleri ile ilgili aşırı zihinsel uğraşısı ve tekrarlayıcı davranışları olan çocuklar için mutlaka çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı hekimlere başvurulmasını önerdi.