AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Sena Parlar
Alzheimer'dan korunmanın yolları birçok kişi tarafından merak ediliyor. Alzheimer, beyin fonksiyonlarında gerilemenin meydana gelmesiyle oluşur. Alzheimer hakkındaki tüm gerçekleri Prof. Dr. Zülküf Önal Akşam'dan Sena Parlar'a anlattı...
Alzheimer'ın, popülasyon yaşlandıkça, nüfus arttıkça hastalığın görülme sıklığının arttığını ifade eden Önal, korunma yollarını anlattı.
1 - Alzheimer tedavisi mümkün olan bir hastalık mı?
Alzheimer tedavisi mümkün olan bir hastalık değil, fakat hastalığı yavaşlatmak amacıyla elimizde 3-5 ilaç bulunmakta. Tedavi verilmediği takdirde hastaların yaşama süresi 5 yıl civarında iken, bu tedavilerle 10 yıla kadar uzatabiliyor. Bu ilaçlara rağmen, kaçınılmaz sona engel olan tedavi henüz yok.
2 - Alzheimer hangi yaş aralığında sık görülüyor?
Aslında 60 yaş üzerinde daha sık karşımıza çıkıyor ama son zamanlarda 40-60 arasındaki insanlarda da görmeye başladık. Özellikle bu pandemi sonrası, hastaların sosyal olarak kapanmaları, beyin fonksiyonlarında gerilemeye neden oldu. Covid olup iyileşen hastalarda da bilinç sislenmesi dediğimiz bir durum ortaya çıkmaya başladı, hafıza sorunları görülüyor. Hasta iyileşiyor ama iyileşmesine rağmen hafızasında, akli melekelerinde özellikle yakın hafızayla ilgili sorunlar olmaya başlıyor. O yüzden daha erken yaşlarda Alzheimer hastaları görmeye başladık. Meslek hayatım boyunca yılda bir erken yaşta Alzheimer hastası görürken, son bir yıl içinde, 15-20 civarında erken yaşta Alzheimer hastası görmeye başladım. Popülasyon yaşlandıkça, nüfus arttıkça hastalığın görülme sıklığı artacak. Ancak bu tip durumlar pandemi gibi sosyal ilişkilerin azalmasına neden olan, kapanma gibi zorunlu süreçler hastalığın daha SIK karşımıza çıkmasına neden oluyor. Şöyle bir rakam verecek olursak, 60 yaş üst basit bir şekilde 20 kişide 1 görülürken, 85 yaşın üzerinde neredeyse 2 kişide 1 görülüyor. Yani neredeyse 85 yaş üzerinde %50 risk var.
2 - Alzheimer'da erken teşhis ne kadar önemli?
Erken teşhis ve ayırıcı tanısı çok önemli. Hastalık erken dönemlerde, birçok kişi tarafından göz ardı ediliyor. Hastanın yakınları tarafından fark edilse de, hastalarda ciddi bir inkar süreci gözlemliyoruz. Ayrıca, hasta yakınlarının ihmal etmesi de söz konusu olabiliyor. Erken dönemde, kişi eşyalarını kaybetmeye başlıyor, aynı şeyleri tekrar tekrar sormaya başlıyor, gezmekten ya da sosyal ortamlarda bulunmaktan kaçınmaya başlıyor. Geçiştirmek veya bu hastalığı ötelemek, hastalığın var olan elimizdeki kısıtlı tedavilerden yararlanmasını daha da zorlaştırıyor. Ama erken teşhis birçok hastalıkta olduğu gibi, Alzheimer tedavisi için de çok önemli.
Alzheimer'dan korunma yolları
Kan basıncının, kan şekerinin ve kolesterol seviyelerinin normalleştirilmesi sağlanmalıdır.
Kilo kontrolü yapılmalıdır.
Günde en az yarım saat egzersiz yapılmalıdır.
Akli melekeleri geliştirecek egzersizler yapılmalıdır.
.Kafa travmalarına karşı tedbirli olmak gereklidir.
Madde bağımlılığından, sigaradan ve alkolden uzak durmak gereklidir.
Uyku bozukluğu özelikle az uyumak veya çok uyumaktan kaçınmak gereklidir.
Depresyon tedavi edilmediği sürece demans riski artmaktadır.
Ailede varsa genetik yatkınlık tanıda dikkate alınmalıdır.