KADİR TEKİN
"Terliyken soğuk su içme, hasta olursun" şeklindeki yaygın inanış, bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleriyle çürütüldü. Şehir efsanesi olarak nitelenen bu inanışın aksine, uzmanlar soğuk suyun hastalıkla bağlantısı olmadığını vurguladı.
Yaz aylarının kavurucu sıcaklarında serinlemek için başvurulan soğuk su, halk arasında yıllardır süregelen bir inanışla tartışma konusu oldu.
Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, bu yaygın inanışın bir şehir efsanesinden ibaret olduğunu ortaya koydu.
Uzmanlar, sıcak havalarda sıvı kaybını önlemek için su tüketiminin hayati olduğunu vurgularken, soğuk suyun hastalıkla ilişkilendirilmesinin bilimsel bir temeli olmadığını belirtti.
Uzmanlar, "Çocukluğumuzdan beri 'soğuk su içmeyin, hasta olursunuz' gibi yanlış bilgilerle büyüdük. Yaz aylarında 'terliyken soğuk su içme' uyarıları artıyor. Ancak bu inanışların bilimsel bir dayanağı yok. Terlemek, vücudun sıvı kaybetmesine neden olur ve özellikle sıcak, nemli iklimlerde yaşayanlar için su tüketimi elzemdir. Soğuk suyun bilinen bir zararı yoktur" dedi.
Uzmanlar, bazı bireylerin soğuk suya alışkın olmaması durumunda boğazda geçici bir rahatsızlık hissedebileceğini, ancak bunun hastalık anlamına gelmediğini ekledi.
ULUSLARARASI ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Uluslararası bilim dünyası da bu konuda hemfikir. İngiltere'deki Oxford Üniversitesi'nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Peter Horby, soğuk su tüketiminin enfeksiyonla bağlantılı olmadığını vurguladı.
Horby, "Soğuk suyun kendisi mikrop barındırmıyorsa, hastalık yapması mümkün değil. Enfeksiyonların nedeni mikroorganizmalardır, suyun sıcaklığı değil" diyerek bu inanışın bilimsel olmadığını ifade etti.
Journal of Clinical Medicine dergisinde yayımlanan bir çalışma, soğuk sıvı tüketiminin boğaz enfeksiyonları veya bademcik iltihabıyla ilişkili olmadığını ortaya koydu.
Araştırma, soğuk suyun boğazda geçici bir kasılma yaratabileceğini, ancak bunun sağlık üzerinde kalıcı bir etkisi olmadığını gösterdi.
ABD'deki Johns Hopkins Üniversitesi'nden halk sağlığı uzmanı Dr. Sarah Andrews ise sıcak iklimlerde dehidrasyonun ciddi sağlık riskleri oluşturduğunu belirtti.
Andrews, "Vücudun sıvı ihtiyacı, terleme ile artar. Soğuk su, vücut sıcaklığını düzenlemeye yardımcı olabilir ve sıvı kaybını telafi etmek için etkili bir yoldur. Bu tür şehir efsaneleri, insanları yeterli su tüketiminden alıkoyabilir" uyarısında bulundu.
DONDURMA DA MASUM!
Benzer bir şehir efsanesi, dondurma tüketimiyle ilgili. Uzmanlar, "Soğuk yiyeceklerin veya içeceklerin enfeksiyon yaptığına dair bir kanıt yok. Dondurma da bu efsaneden nasibini alıyor. Çocukları dondurmadan mahrum etmek yerine, hijyenik koşullarda tüketilmesine dikkat edilmeli" dedi.
İngiltere'de yayımlanan British Medical Journal'daki bir makale, soğuk gıdaların boğaz enfeksiyonlarıyla bağlantılı olmadığını ve asıl riskin mikroplardan kaynaklandığını doğruladı.
Uzmanlar, hijyenik koşullarda hazırlanan soğuk içecek ve yiyeceklerin güvenle tüketilebileceğini vurguladı.
KÜLTÜREL ALIŞKANLIKLAR VE YANLIŞ İNANIŞLAR
Uzmanlar, bu tür inanışların genellikle kültürel alışkanlıklardan kaynaklandığını belirtti:
"Bazı bireyler, çocukluklarından itibaren soğuk su içmeye alışkın değil. Bu durumda soğuk su, boğazda geçici bir rahatsızlık yaratabilir, ancak bu durum hastalanmakla karıştırılmamalı."
Almanya'daki Flensburg Üniversitesi'nden kültürlerarası iletişim uzmanı Prof. Dr. Ernst Apeltauer, bu tür inanışların toplumların yetiştirilme tarzıyla şekillendiğini ifade etti. Apeltauer, "Farklı kültürlerde, belirli davranışlar veya alışkanlıklar sağlıkla ilişkilendirilir. Ancak bilim, bu inanışların çoğunu desteklemez" dedi.
BİLİM EFSANELERİ YIKIYOR
Uzmanlar, sıcak havalarda sıvı tüketiminin önemine dikkat çekerken, soğuk suyun hastalık yaptığına dair inanışların bilimsel bir dayanağı olmadığını net bir şekilde ortaya koydu.
Terliyken soğuk su içmekten korkmaya gerek yok; aksine, bu durum vücudun sıvı dengesini korumaya yardımcı oldu.
Önemli olan, suyun temiz ve güvenilir bir kaynaktan gelmesi. Bilim, şehir efsanelerini bir bir çürütürken, halkı doğru bilgilendirme misyonu devam ediyor.