ELİF ÇARMAN
Sarman kedi, belirli bir cins değil; turuncu/sarı tonlarda, çizgili (tabby) kürk desenine verilen addır. Bu renk ve desen kombinasyonu özellikle sokak kedilerinde sık görülür. Ancak dikkat çeken nokta, bu kedilerin büyük çoğunluğunun erkek olmasıdır.
Sarman kedilerle ilgili bu dikkat çekici istatistik, sadece bir şehir efsanesi değil. Bilimsel olarak açıklanan genetik bir neden, sarman kedilerin büyük çoğunluğunun neden erkek olduğunu net biçimde ortaya koyuyor.
Sarman kedilerin rengini belirleyen gen, X kromozomu üzerinde taşınır. Erkek kediler XY, dişi kediler ise XX kromozomuna sahiptir. Erkek bir kedinin sarman olması için tek bir X kromozomunda bu genin bulunması yeterlidir. Bu durum, erkek kedilerde sarman rengin ortaya çıkmasını çok daha olası hale getirir.
Dişi kedilerin sarman olabilmesi için iki X kromozomunun da sarman genini taşıması gerekir. Bu ihtimal genetik olarak daha düşüktür. Bu nedenle sarman dişiler nadir görülür ve toplumda sarman kedilerin yaklaşık yüzde 80'inin erkek olduğu kabul edilir.
Sarman kedilerin daha oyuncu ya da daha yaramaz olduğu yönündeki yorumlar kişisel gözlemlere dayanır. Ancak cinsiyet dağılımı tamamen bilimsel ve genetik bir gerçektir. Yani şaşırtıcı görünen bu durumun arkasında net ve kanıtlanmış bir sebep vardır.