AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Sena Parlar
Ramazan ayından en çok merak edilenlerin başında fidye ve fitre kavramları geliyor. Fidye, bir kimseyi bulunduğu sıkıntılı durumdan kurtarmak için ödenen bedel demektir.
Dinî bir terim olarak ise, oruç ibadetinin eda edilememesi sebebiyle veya hac ibadetinin edası sırasında işlenen birtakım kusurların giderilmesi için ödenen maddi bedeli ifade eder.
Fitre ise halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır. (Nevevî, el-Mecmû', VI, 103-1) Diyanet İşleri Başkanlığının açıkladığı 2021 fitre bedeli ise 28 liradır.
Fitrenin (fıtır sadakası) vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonrada verilir ancak bayram namazından önce verilmesi müstehap sayılmıştır.
RAMAZAN SOFRAMIZI BÖLÜŞME AYIDIR
Ramazan ayı aynı zamanda yoksulu düşünmenin, sofranı bölüşmenin ayıdır. Bundan dolayı sağlık durumu oruç tutmaya elvermeyen insanlar için tutmadıkları gün sayısı için "fidye" bedeli ödenmesi şart konulmuştur. Bu bedeli ihtiyacı olana ödenmesi gerekmektedir. Fitre ve fidye bakmakla yükümlü olduklarına ödenmemesi gerekmektedir.
Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur.
Kişi dinen zengin sayılanlara, usûlüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi, birkaç fakire de dağıtılabilir. (Merğînânî, el-Hidâye, II, 224). Ancak bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.