AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Koronada beslenme ve kilo verme en çok tartışılan konular arasında yer aldı. Prof. Dr. Oğuz Özyaral, aşıdan sonra beslenmenin önemine dikkat çekerek sağlıklı vücudun sırrını anlattı.
Aksam.com.tr'den Merve Kantarcı Çulha'nın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Oğuz Özyaral, güçlü bağışıklık için mutlaka mutfakta doğallığa yer açılması gerektiğini söyledi. İşte Prof. Dr. Oğuz Özyaral'dan bağışıklığı artıran cevaplar...
Aşıdan sonra güçlü bir bağışıklık için neler tüketmeli?
Özellikle yeterli ve dengeli beslenme, kaliteli ve yeterli uyku ile ev içerisinde yapılabilecek egzersizlerle bağışıklık sisteminin güçlendirilebilir. Tek yönlü beslenme ya da vitamin takviyeleri ile bağışıklık sistemini güçlendirmek mümkün değildir.
Bağışıklık sistemi çok karmaşık bir düzene sahiptir. Düşünülenin aksine, bağışıklık sistemini güçlendirmek için belli bir "mucizevi besin" yoktur. Güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak istiyorsak bunun için yeterli ve dengeli beslenmek çok önemlidir.
Yetersiz ve dengesiz beslenen kişilerin bağışıklık sistemi, yeterli ve dengeli beslenen kişilere göre çok zayıftır. Bu arada hatırlatalım yeterli beslenmek doymak değildir. Doyuran ama beslemeyen gıdalardan uzak kalalım. Biz bunları hep söylüyoruz ve ne yersen o'sun diyoruz.
Hep bildiğimiz duyduğumuz birkaç cümle ile başlayalım o zaman. Kesinlikle şekerli, unlu ve yağlı besinler yemek yok, derhal onlardan uzak duralım. Kuru meyveler tüketerek vücudun şeker ihtiyacını karşılayabiliriz. Bol miktarda sıvı, özelikle su tüketelim. Mevsim sebze ve meyveleri suda çözünen B ve C ile yağda çözünen A, D, E, K vitaminlerinin bir deposu gibidir. Her biri iyi birer antioksidan zenginidir ve bağışıklık sistemini güçlü kılarlar.
AŞIDAN SONRA VÜCUDU GÜÇLENDİREN BESİNLER
-Yeşil yapraklı sebzeler ile havuç ve brokoli A vitamini,
-Limon, kuşburnu, yeşilbiber, mandalina, portakal, greyfurt, mürdüm eriği, siyah üzüm, böğürtlen, ıspanak, turp, maydanoz, kereviz C vitamini,
-Yeşil yapraklı sebzeler ve yağlı tohumlar; fındık, fıstık, ceviz ile balık E vitaminlerinin doğal deposudur.
-Taze ceviz, fındık ve yer fıstığını günde bir avuç tüketelim, Omega 3 ve Omega 9 ile B12 ve B6 vitamini zengindirler
-Palamut, sardalye ve istavrit ise Omega 3 ve antioksidan deposudur. Haftada 2-3 defa balık tüketerek aynı zamanda D vitamini ihtiyacı da kısmen karşılanmış oluruz.
-Tam tahıllı, çavdarlı ve kepekli ürünler ile kuru baklagiller B vitamini ve lif deposudur sonbahar yorgunluğunu alır.
-Günde 1-2 fincan Kuşburnu çayı içelim iyi bir antioksidan ve likopen kaynağıdır,
-Öğünlerimizi küçük porsiyonlar halinde ve 3 ara ve 3 ana öğün olarak tüketelim,
-Günlük sebze meyve tüketiminin 5-8 porsiyon arasında olmasına gayret edelim,
-Yoğurt, kefir, turşular, tarhana iyi birer probiyotik kaynağıdır, onları tüketmeye çalışalım.
-Hareketsizlik ve kilo artışı bağışıklığı çökertir
-Spora devam, fırsat bulduğunuz her yerde, evlerde egzersiz yapmak şart.
"DOĞDUĞUM YILLAR İLAÇLARIN ÇOK FAZLA OLMADIĞI DÖNEM"
Bazen "Büyükannemin tarifi" diye paylaşım yaptığınızı görüyoruz. Büyükannenizin tariflerinin sizde yeri nedir?
Ben 1956 doğumluyum. Dolayısıyla benim doğduğum yıllar ilaçlarım çok fazla olmadığı bir dönem. Genelde büyük annelerin evde yaptığı bazı tedavi edici geleneksel ilaçları kullandık.
Bugünkü adıyla fitoterapiyi aroma terapi ve diğerleri aslında yüzyıllardır hayatımızda olan kullandığımız bitkisel karışımlar. Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen bir kültürün uzantısı. Büyük annelerimizin, dedelerin yaptığı karışımlar, merhemler, çaylar ve birtakım uygulamalar var.
Tabi çocukluk anıları bütün bunları yıllar boyu izleyip gözlemlemek ve sonra tabii ki meslek hayatımdaki yeri olan bu bitkileri analiz edip değerlendirebilmek. Gerek kokusu gerek kıvamı gerek hazırlanmış şekilleriyle asla ve asla unutmamın söz konusu olmadığı büyük hatıralar. Üstelik yapılan bütün bu uygulamalardan elde edilmiş olan başarılı sonuçlar beni bugün geriye götürüp onları tekrar canlandırmaya yapmaya teşvik etti. Her şey doğanın kendisinde saklıdır bunu unutmayalım.
"PANDEMİDE BİRÇOK ŞEYİ EVDE ÜRETTİK"
Korona geçirmiş biri olarak beslenme düzeninizde değiştirdiğiniz ya da "Artık hayatımda şu besini kaldırdım" dediğiniz şeyler oldu mu?
Ben hayatım boyunca beslenmeme özen gösterdiğim için korona tedavisi boyunca ayrıca bir uygulamayı yapmadım. Yani doğal beslenmeden hiçbir zaman uzaklaşmadım. Yeni bir şeyleri hayatıma sokmadım, birtakım beslenme şekillerini de hayatımdan çıkarmadım.
Sabah kahvaltılarında yumurtam bal ve peynirim hiçbir zaman eksik olmadı. Tercihim her zaman duadan ve doğaldan yanadır. Katkılı aroma verici renklendirilmiş kıvam verici ve raf ömrü çok uzun olan ürünlerden her zaman uzak durdum. Turşusundan marmelatına makarnasından ekmeğine birçok şeyi ya evde ürettik ya da yakınımızda bunları yapanlardan tedarik etmeyi tercih ettik.
Tekrar ifade etmek isterim ki hiçbir gıda yoktur ya da bir besin doğrudan herhangi bir hastalığı tedavi edici kaynağı olsun. Doğal beslenme bağışıklık sistemini güçlü kılmak demektir. Gazlı içecekler konserve anlar katkı maddeli şekerli ürünler her zaman için bağışıklığınızı tüketici gücü azaltıcı savunmayı ortadan kaldırıcı unsurlardır.
DİYETTE ACI BİBER TERCİHİ ÖNEMLİ
Bu süreçte herkesin ortak sorunu fazla kilolar oldu. Bunun için özel bir kür öneriniz varsa bizimle paylaşır mısınız?
Doğru beslenmek bir yaşam tarzıdır. Diyet doğru beslenmek demektir. Öğünleri atlamadım. Beslenme ve diyetetik uzmanlarının ve hekiminizin kontrolünde doğru beslenme yöntemleri obezite ve fazla kilolardan uzaklaşma için yapılacak en doğru yöntemdir.
Aç kalmak ya da tek yönlü beslenmek son derece sakıncalıdır. Diyetimizin içinde yer alacak olan biberler metabolizmayı hızlandırır. Acı biber tercihi bu konuda çok daha fazla destekleyicidir.
Kilo vermek sadece beslenmek üzerine olmamalıdır zaten olamazdı o nedenle sportif aktiviteler günlük yürüyüş aburcuburdan uzak kalma ve gereksiz zaman dilimlerinde aç değilken bir şeylerin tüketilmiş olması sağlık sorunlarını tetikler.
Günlük sıvı ihtiyacının doğru karşılanamaması kilo sorunlarını ortaya çıkarır. Ortalama 1.70-1.80 boylarında ve 70-80 kilo civarındaki bir erkek günde ortalama 2,5 litreye yakın sıvı tüketmelidir. Aynı şekilde ortalama 1.60-1.70 boylarında ve ortalama 50-60 kilo civarındaki bir kadın için bu miktar 2 litreye yakın olmalıdır.
"HER GÜN BİR DİŞ SARIMSAK TÜKETİRİM"
Kalple ilgili sağlık sorunları da şu dönemde çok konuşuldu. Kalp sağlığı için beslenme tavsiyelerinizi öğrenmek isteriz.
Kalp sağlığı için Akdeniz tipi beslenme tarzını tercih ederim, zeytinyağı bu tip beslenmenin temelini oluşturur. Haftada en az bir balık yerim. Bol yeşilli rengârenk mevsim salatası soframdan eksik olmaz.
Her gün bir diş sarımsak bol miktarda sebze ve meyve tüketirim. Haftada en az iki defa bir avuç dolusu fındık, keten tohumu, ceviz, badem diyetimde yer alır. Gene haftada üç öğüne denk gelecek şekilde kuru fasulye, mercimek ve nohutla hazırlanmış olan alternatifli yemekleri yemeğe gayret ederim.
Benim yaptığım gibi yapın ve yağsız dana, koyun eti ile derisi alınmış kanatlı hayvan etlerini tercih edin. Tam tahılları ve ürünlerini tercih edin.
Kahvaltılık tahıl ürünleri, kepekli, yulaflı ekmekleri, bulgur, makarna, pirinç gibi nişastalı besinler tercih edin. Tuz ve şekerden yıllardır uzak dururum.
Yulaf, çavdar ve tam buğday unundan hazırlanana ekleri tercih ederim. Yulaf gevreği, kepekli ekmek, kepekli makarna, kepekli pirinç, bulgur genelde tercih ettiğim gıdalardır.
Yeşil çay, adaçayı, papatya, rezene çaylarını tüketmeyi tercih ederim.
Domates ve domates ürünleri ile karpuz ve balkabağı başta olmak üzere likopen kaynaklarını çok iyi bir şekilde mutfağımda her daim bulundurur ve sürekli olarak yemeklerime eklerim. Kırmızı üzümü sakın unutmayalım.
Günlük ritmik yürüyüş ve egzersizler zindelik verir. İdeal vücut ağırlığını korumak ve fazla kilolardan kurtulmak şarttır.