“Okuma öğrenme bozukluğu nedir?” sorusu önemini koruyor. Beynin hatalı işleyişi, biyo-kimyasal bozukluklar bu hastalığa sebep olabilir. Bunlar dışında vitamin eksikliği, alerjiler, genetik eğilimler gibi doğum sonrası etkenler öğrenme güçlüğüne sebep olabilir. Doktorla irtibatta olmak oldukça önemlidir. Aksi takdirde bu hastalık dinleme, konuşma, okuma, yazı dilbilgisi, muhakeme gibi alanlarda sorunlara neden olabilir.
OKUMA ÖĞRENME BOZUKLUĞU NEDİR?
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuklar Tanım:
Zihinsel yetenekleri normal sınırlar içinde olan, ancak öğrenme güçlüğü olan çocuklardır.
2. Biyo-kimyasal bozukluklar.
3. Ayrıca vitamin eksikliği, alerjiler, genetik eğilimler, kan uyuşmazlığı, oksijen eksikliği, doğum aletlerinin yol açtığı yaralanmalar, beyin hasarı, çarpma ve tümörler gibi doğum sonrası etkenlerin öğrenme güçlüğüne neden olabileceği düşünülmektedir…
4. Öğrenme bozukluğu aşağıdaki alanlarda problemlere neden olur:
Dinleme, Konuşma, Okuma, Yazı Dilbilgisi, Muhakeme, Matematik
OKUMA ÖĞRENME BOZUKLUĞU (DİSLEKSİ)
Okuma öğrenme güçlüğünün iki türü vardır. Sesler, harfler ve kelimeler arasındaki ilişkiyi anlamada zorlanma görülür. Bu da temel okuma becerilerini öğrenirken sorunlar oluşturur. Okuma güçlüğü ile ilgili belirtiler şunlardır: Harf ve kelime tanıma, Kelimeleri ve fikirleri anlama, okuma hızı veakıcılığı, genel kelime becerileri.
MATEMATİK ÖĞRENME BOZUKLUĞU (DİSKALKULİ )
Matematik öğrenme engelli büyük çocuğun diğer güçlü ve zayıf yönleri bağlı olarak değişir. Matematik yapmak için bir çocuğun yeteneği bir dil öğrenme güçlüğü ya da görsel bir bozukluk veya sıralama, bellek ya da kuruluş ile bir zorluk olarak etkilenecek. Bir matematik tabanlı öğrenme bozukluğu olan çocuk ezber ve rakamlardan oluşan organizasyon, operasyon bulguları ve numarası “gerçekler” (5 +5 = 10 ya da 5×5 = 25) ile mücadele edebilir. Matematik öğrenme bozuklukları olan çocuklar da sayma ilkeleri (örneğin 2s tarafından sayma veya 5s tarafından sayma ile) sorun olabilir veya zorluk zaman söylüyorum olabilir. Aritmetik ile ilgili zorluklar,Analog saatleri okumada zorlanma,Örneğin, bir alışveriş sepetindeki kalemlerin maliyet tahmini gibi finansal planlamayı kavrama güçlükleri,Çarpım tabloları, bölme tabloları, zihinsel aritmetik gibi alanlarda zorlanma,Erken – geç gibi zamanı kavramsallaştırmada veya geçen zamanı yargılamada zorluk.Sol ve sağ arasındaki farkı anlamada zorlanma,Zihinsel olarak görselleştirmede zorlanma,Müzik notalarını okumada zorluk,Zihinsel olarak uzaktan nesneler arası uzaklığı tahmin etmede zorlanma,Matematiksel kavramlar, kurallar, formüller ve dizileri kavrama ve hatırlamada zorlanma,Zihinsel olarak yoğunlaşması gereken görevlere konsantre olamama
YAZMA BOZUKLUĞU (DİSGRAFİ)
Yazma bozukluğu sıklıkla okuma bozukluğu ile birlikte görülür. Yazı yazarken belirgin harf, noktalama ve gramer hataları gözlemlenir. Bu çocuklarda aynı zamanda dili algılama ve anlatım bozukluklarına da rastlanır. Yazma güçlüğünde görülebilecek yazma hataları:Harf hataları yapma, birbirine benzeyen b-d, p-q, c-ç gibi harfleri ya da 6-9, 12-21 gibi sayıları karıştırma ve birini diğerinin yerine yazma,Noktalı ve noktasız harfleri karıştırma (o-ö, u-ü),Heceleme hataları ve bir kelimeyi bölerek yazma,Noktalama işaretlerini kullanmama, Çok karışık ve kötü yazma
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ GÖSTEREN ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
1.Çalışma becerilerini kullanmada yetersizdirler…
1,2 VE 3.SINIFLARDA GÖRÜLEN ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ BELİRTİLERİ
1.Ana okulunu bitirdiği halde ev telefonu veya ninnileri ezberleyememiştir…
2.Öyküleri dinlemekte, ayrıntıları hatırlamakta zorlanır…
3.Harflerin seslerini algılayamaz, yazamaz, duygusaldır, çabuk kırılır, çok çabuk sinirlenir, kağıtları yırtar, okula gitmek istemez.
4.Sınıfta davranış problemleri vardır..Ödevlerini bitirmez…
5.Öğrendiklerini çabuk unutur.
6. 2., 3. sınıfta basit toplamaları yapmakta zorlanır.4. ve 5. sınıfa geldiği halde çarpım tablosunu ezberleyemez.
7.Konuşarak anlattığını yazarak anlatamaz..
8.Okul ödevlerinin çok zor olduğunu söyler…
ÖĞRENME GÜÇLÜKLÜ ÖĞRENCİLERİN GELİŞİM ALANLARINDA GÖZLENEN DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİ
a. Dil ve konuşma güçlükleri: Öğrenme güçlüklü öğrencilerde en sık gözlenen sorunlar dil ve konuşmanın kazanılmasında ve okulda kullanılmasında ortaya çıkmaktadır. Bu öğrenciler niteliksel ve niceliksel olarak önemli ölçüde bireysel farklılıklar göstermekte ve sorunlar gecikmiş konuşmadan, söz yitimine kadar çok geniş bir yelpaze diliminde yer almaktadır. Dilin içerik (anlam ögesi; anlama ve anlam verme boyutu), biçim (sesbilgisi, biçimbirim bilgisi ve sözdizimi; dilbilgisi) ve kullanım (içerik ve biçim ögelerini sosyal bağlamda iletişimsel amaçlara uygun kullanabilme) bileşenlerinin birinin veya birkaçının kazanımında veya kaynaştırılmasında güçlük gözlenebilir. Karşılıklı sohbet sırasında sıra alma, konu başlatma, konu sürdürme sorunları; sözcük bulma güçlüğü gösterme; konuşma sırasında sesletim ve sesbilgisi sorunları gösterme en basit örnekler olarak verilebilir. Bu güçlükler, ilgili alanyazında, dilöğrenme güçlükleri olarak dil ve konuşma sorunlular kategorisinde incelenmektedir.
b. Algısal ve algısal-motor güçlükler: Öğrenme güçlüklü öğrencilerde görsel-işitsel algılama, görsel-devimsel, hareket ve dokunsal algı süreçlerinde sorunlar gözlenebilmektedir. Bu sorunlardan görsel algılama yetersizliklerine sık rastlanmaktadır. Örneğin, öğrenci şekil ve zemini karıştırabilir, şekilleri birbirinden ayırd edemeyebilir. Bu sorunlar devimsel ve görsel-devimsel eşgüdüm sorunlarına da yol açabilir. Öğrenci harfleri kopye edemeyebilir. El yazısı güçlükleri gösterebilir. Topu tutma, yakalamada yavaş gelişme gözlenebilir. Yer-yön tayininde güçlük çekebilir. İşitsel algı sorunları, konuşma seslerinin ayrıştırılıp, yorumlanması, ardı sıra algılanması gibi sorunları içermektedir. Öğrenciler, kapı zili, telefon zili gibi seslerle çevresel bazı sesleri birbirinden ayıramayabilir ya da duyduğu ve çevresel seslere duyarlı olduğu halde, konuşma seslerine duyarlı olamayabilir; bazı sesleri birbirinden ayırdedemeyebilir. İşitsel ve görsel algılama sorunları dil-konuşma ve akademik becerilerin kazanılması ile ilişkilidir ancak bu güçlüklerin nedeni olmayabilir.
c. Bilişsel süreçlerde güçlükler: Bilişsel yetersizlikler, dikkat, düşünce, bellek ile üstbellek, üstbiliş ve üstdil işlevi yetersizlikleri olarak gözlenir. Örneğin, kavram gelişimi, kavramlaştırma, problem çözme, soyutlama, soyut düzeyde düşünme, bellekte tutma, sembolleştirmede güçlükler gözlenebilir. Bu öğrenciler, herhangi bir sorunla karşılatdığı zaman sorunun ne tür bir sorun olduğunu kavrayabilme, bunun için gerekli strateji ve becerilerin farkına varabilme; sorunun çözümünde çeşitli seçenekler yaratabilme, yapılacak işleri planlama, gerekiyorsa örgütleme gibi kendi kendini düzenleme, çalışabilme ve denetleme gibi üstbiliş süreçlerinde zorlanmaktadırlar. Ezberlemegibi belleği gerektiren becerilerde de sıkıntıları oluduğu sıklıkla ifade edilmektedir. Sınıfınızdaki öğrencilere birkaç soru vererek, çözüme ulaşırken ne tür stratejiler geliştirdiklerini sorun. Geliştirilen stratejiler arasındaki farklılıkları tartışın. Öğrencilerinize şöyle bir soru sorabilirsiniz: Farzedin, içinde çok önemli belgelerinizin olduğu çantanızı kaybettiniz. Bulmak için ne yapardınız?
d. Davranışsal ve toplumsal uyum güçlükleri: Öğrenme güçlüklü öğrencilerde aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği güçlükleri, toplumsal uyum güçlüklerinden sıklıkla söz edilmektedir. Yerinde duramayan, sınıfta sürekli dolaşan öğrencilere, dikkatini belirli süre belli bir beceriye odaklayamayan, bir etkinlik sırasında sürekli tuvalete gitmek isteyen öğrencilere her çevrede hemen her sınıfta rastlanabilir. Bu davranışlar herhangi bir öğrencinin öğrenme güçlüklü olduğunu göstermez, ne var ki öğrenmeye ket vurabilir. Örneğin, sınıfta zevkli bir metni okuma etkinliği sırasında tüm öğrenciler gerekli davranışları yerine getirirken, öğrenme güçlüklü öğrencinin ilgisi metindeki sözcükleri saymak, hayallere dalmak, sırasının üstünü kazımak ya da resimler yapmak olabilir. Kimi zaman aşırı hareketliliğin dikkat eksikliği ile ilintili olduğu varsayımı da ileri sürülmektedir. Öğrenme güçlüklü olrak nitelendirilen öğrencilerin bazıları duygusal olarak akranlarına kıyasla daha olumsuz yaşantı içinde olabilirler. Genellikle, içe kapanık, mutsuz görünümlü ya da daha az gülen, özgüveni bulunmayan, kaderci ve çaresiz bireyler olma riski taşırlar. Okulu gereksiz görebilir, sürekli başarısızlık beklentisi yaşayıp, çabalarının sonuçlanmayacağı duygusuna kapılabilirler (öğrenilmiş çaresizlik). Bu davranışlar çevre ile etkileşimi de olumsuz etkilediğinden toplumsal uyum sorunları da gözlenebilmektedir.