Merve Kantarcı Çulha
Okullar başladığında hem aileler hem de çocuklar için en zor şey ekran süresine sınır koyabilmek. Çünkü okulların açılmasıyla birlikte yoğun ekran süresi uyku düzeni, dikkat süresi, ders başarısı ve sosyal ilişkiler üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Peki, okul varken ekran bağımlılığı nasıl azalacak?
Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Psikolog Aybige Üstüner, çocukların bu süreçte sağlıklı alışkanlıklar kazanabilmesi için ekran sürelerinin yaşlarına uygun şekilde sınırlandırılması gerektiğini vurguladı.
Yaş gruplarına göre ekran süresi nasıl olmalı?
0–2 yaş arasında ekran kullanımını hiç olmamalıdır. Bu yaş grubunda yalnızca aileyle yapılan kısa görüntülü görüşmeler istisna sayılır. 2–5 yaş arasında günde en fazla 1 saat, 6–12 yaş arasında 1–1,5 saat, ergenlik döneminde ise 2 saate kadar eğlence amaçlı ekran süresi önerilir. Akademik çalışmalar için gereken bilgisayar ya da tablet kullanımı bu sürenin dışında değerlendirilmelidir.
Peki, ekrana ihtiyaç olduğu zaman ne yapılmalı?
Okul döneminde ekranla geçirilen zaman, çocuğun sorumluluklarını engellemeyecek şekilde planlanmalıdır. Öncelik derslerin, ödevlerin ve uyku düzeninin korunmasıdır. Bunun yanı sıra, ekranın çocuğun sosyal hayatın önüne geçmemesi büyük önem taşır. Arkadaşlarıyla oyun oynamak, spor yapmak, kitap okumak, sanatsal ya da yaratıcı faaliyetlerde bulunmak, ekranın yerine geçebilecek sağlıklı alternatiflerdir.
Ekran ne zaman kapatılmalı?
Özellikle uyku kalitesi açısından akşam saatlerinde ekran kullanımının sınırlandırılması gerekir. Ekranlardan yayılan ışık, çocukların uykuya geçişini zorlaştırır, bu da ertesi gün okuldaki dikkat ve enerji seviyelerini düşürür. Bu nedenle uyumadan en az bir saat önce ekranların kapatılması gerekir. Ayrıca çocuğun ekranı mümkün olduğunca ortak yaşam alanlarında kullanması, hem ebeveynin kontrolünü kolaylaştırır hem de ekranın gizli ve kontrolsüz kullanımını önler.
Tamamen yasaklamak mantıklı bir çözüm mü?
Ekran kullanımı tamamen yasaklamak çoğu zaman gerçekçi ve sürdürülebilir bir çözüm değildir. Bunun yerine ebeveynlerin çocuklarına rehberlik ederek, sınırlar koyarak ve birlikte alternatif etkinlikler planlayarak dengeyi sağlamaları çok daha etkilidir. Tatilde artmış ekran sürelerini bir anda sıfırlamak yerine, kademeli olarak azaltmak da çocuğun sürece daha kolay uyum sağlamasına yardımcı olur.