Baharatlar bazı ülkelerde ilaç niyetine tüketiliyor ve her yemekte bulunuyor. Bunlardan biri de zerdeçal. Bağışıklığı güçlendirmesiyle bilinen zerdeçal eski çağlarda güzelliğin sırrı olarak biliniyor.
Beyin sağlığına katkı sağlayan ve yaşlanmayı geciktirici niteliğiyle öne çıkan zerdeçalın antik çağlarda parfüm olarak kullanıldığı ve eski Mısır kraliçeleri Nefertiti ile Kleopatra'nın güzelliklerini korumak için zerdeçal kürleri uyguladığı kaynaklarda yer alıyor. Zerdeçal, piyasada köksap şeklinde de bulunan ve "altın baharat" ya da "baharatların kraliçesi" olarak tanınıyor.
Zerdeçal eski çağlardan beri tüketilen binbir türlü derde deva bir baharat. Peki, zerdeçal eskiden nasıl kullanılıyordu? İşte zerdeçalın faydaları ve nasıl tüketildiğiyle ilgili merak edilenler...
ZERDEÇALIN FAYDALARI
Halk tıbbında deri hastalıklarının tedavisi için kullanılan krem ve sabunların üretiminde önemli bir yeri olan zerdeçal, antimikrobiyal olması dolayısıyla evlerde kesik ve yaraların tedavisi için de başvurulan bir bitkidir. Örneğin bal ile karıştırılarak merhem haline getirilecek olan bir miktar zerdeçal, ağız içerisinde çıkanlar da dâhil olmak üzere yaraları çabuk ve sağlıklı bir şekilde iyileştirebilir.
Zerdeçal, geleneksel tıp anlayışlarında abdominal (karın ile ilgili) rahatsızlıklar, solunum yolu sorunları ile bağırsak kurtları, böbrek ve mesane inflamasyonları, baş ağrıları, bebeklerin huzursuzlukları, kadınların olağandışı regl sorunları, septik yaralar, ülserler ve şiddetli kaşıntılar ile mücadele için uygulanagelmektedir.
Zerdeçal, depresyon tedavisinde de kullanılan kurkumin ana maddesine bağlı olarak kendini gösteren antiinflamatuar ve antioksidan özelliklerinden dolayı Alzheimer, Parkinson, katarakt, kandaki yağ oranına ilişkin sıkıntılara karşılık gelen lipidemi, sindirim sistemi sıkıntıları, kardiyovasküler rahatsızlıklar, bir sinir sistemi hastalığı olan MS (Multipl Skleroz), karaciğer hasarı, diyabet, astım, alerji, obezite, bir organın kan sızıntısıyla dolması anlamına gelen enfarktüs, felç ile öğrenme ve sözel hafıza sorunları gibi birçok rahatsızlığın önlenmesinde etkilidir.
Hazmı kolaylaştırma, kilo verme, kalp hastalıklarını önleme, kolesterolü azaltma, solunum yolları enfeksiyonlarını tedavi etme ve iltihap giderme açısından oldukça etkili olan bitkinin çay olarak da içilebildiği ve çayının örneğin Japonya'da çok popüler olduğu bilinmektedir.
Özellikle tok karnına alındığında mide asitlerini yatıştırıp reflü ağrılarını da dindiren zerdeçal, ayrıca nikotinin ciğerlere verdiği zararı ve alkolün vücutta yarattığı tahribatı da azaltmakta, idrar yolu enfeksiyonlarını iyileştirmektedir.
CİLDİ GÜZELLEŞTİRİYOR
Ayuverda, Unani ve Siddha gibi kadim Hint tıp anlayışlarında nezle, öksürük, sinüzit, romatizma ve deri hastalıkları için eşsiz bir şifa kaynağı olduğuna inanılan zerdeçal, ayrıca cilt ve kan temizleyici olarak da kullanılmaktadır. Bundan dolayı eşsiz bir kozmetik ürünü olup uçucu yağı parfüm üretiminde değerlendirilmekte, ayrıca asırlardan beri Asya'nın bazı bölgelerinde altın sarısı bir renk elde etmek amacıyla cilde sürüldüğü bilinmektedir.
Nitekim bugün de sivilcelere ve ciltteki yağlı dokulara uygulanan zerdeçal cildi güzelleştirmek için kullanılan doğal ürünlerden biridir.
Beyin sağlığına katkı sağlayan ve yaşlanmayı geciktirici niteliğiyle de öne çıkan zerdeçalın antik çağlarda parfüm olarak kullanıldığına ve eski Mısır kraliçeleri Nefertiti ve Kleopatra'nın güzelliklerini korumak için zerdeçal kürleri uyguladıklarına ilişkin bilgilerimiz, bu ilgi çekici bitkinin çok eski dönemlerden beri insanın kendisini güzelleştirmek için başvurduğu kıymetli bir malzeme olduğunu da göstermektedir.
HİNDİSTAN'IN ALTIN BAHARATI
İnsanlık tarihinde yaklaşık 4000 bin yıldan beri bilinmekte olup ağırlıklı olarak Pakistan, Hindistan, Çin, Tayvan, Japonya, Burma, Java Adası, Jamaika, Peru, Endonezya, Malezya ve Bangladeş'in de dâhil olduğu tropik Asya ile Afrika'da yetişen sarı çiçekli, büyük yapraklı ve yumrulu otsu bir bitki olan zerdeçal, zencefilgiller familyasındandır. Anavatanı Hindistan olan, ağacı bir metreye kadar ulaşabilen, özel bir kokusu ve biberi andıran acımsı bir tadı olan bu bitki zerdeçöp, safran kökü, sarı boya, zerdeçav, turmerik ve Hint Safranı olarak da bilinir. Aromatiktir. Kahverengi kabuğunun altında koyu turuncu ve etli kısmı vardır. Kış aylarında, toprak üstünde kalan kısımları kuruduktan sonra toplanan zerdeçal, bol su ile iyice yıkanıp temizlenir. Ardından kaynatılarak ya da buhara maruz bırakılarak işlenir ve ince dilimler halinde doğrandıktan sonra kurutulur.
BUDİSTLERİN ALTIN RENGİ
Renk verici özelliği dolayısıyla ipek kumaşları, ince derileri, kâğıt ve yünleri turuncu-sarı renge boyamak (Taylandlı Budist rahipler altın renkli kordonlarını zerdeçal ile boyarlar) için kullanılan zerdeçaldan, suda kaynatılıp kurutulduktan sonra koyu sarı renkli kök saplarının öğütülmesi ile keskin bir baharat da elde edilir. Genel olarak pazarlarda ya da baharatçılarda tazesine erişmek de mümkün olmakla birlikte, ağırlıklı olarak zerdeçal denildiğinde akla gelen biçimi budur.
MUTFAĞIN DA VAZGEÇİLMEZİ
Bütün dünyaya yayılan Hintlerin meşhur köri sosu ile hardal yapımında kullanılan ve pahalı bir baharat olan safran işlevi de gören bu baharatın turşu ve salçalar ile et ve balık yemeklerine, salatalara, ayrıca pilav ve yumurtalı yiyeceklerle muhtelif sebze yemeklerine çeşni olarak yaygın bir biçimde ilave edildiğini biliyoruz.