AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Sena PARLAR
İşleyen demir pas tutmaz atasözünün ne kadar doğru olduğunu zamanla öğreniyoruz. Sağlıklı bir yaşamın yapı taşı olan egzersizler vücudun bataryasını yani kas sistemini de oluşturuyor. Egzersizi hayatına oturtan insanların kilo problemi yaşama riski de çok az. Peki fazla kiloları vermek için metabolizmayı nasıl hızlandırabilirsiniz? Sena Parlar Endokrinoloji Uzmanına sordu.
Metabolizma hızını artırmanın en etkili yollarından birinin düzenli fiziksel aktivite olduğunu ifade eden Doç. Dr. Esra Nur Ademoğlu Dilekçi, sözlerine şöyle devam etti: "Egzersiz, kas kitlesini artırır ve vücutta kalori yakımını ve metabolizmayı hızlandırır."
METABOLİK SENDROM NEDİR?
Metabolik sendrom; karın bölgesinde yağlanma, yüksek tansiyon, kan şekeri yüksekliği, kan yağlarında bozukluk (trigliserit yüksekliği, HDL düşüklüğü) gibi bileşenlerin birden fazlasının bir arada bulunduğu, kalp damar hastalıkları riskinin arttığı metabolik bir problemi ifade eder. Metabolik sendromun görülme sıklığı kilo fazlalığı ile doğru orantılı olarak artar. Kilo fazlalığı dışında genetik faktörler, insülin direnci, ileri yaş, sigara kullanımı, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yetersiz fizik aktivite metabolik sendrom gelişiminde rol oynayan diğer risk faktörleridir. Metabolik sendromlu bireylerde kalp damar hastalıklarında risk artışının yanı sıra gelecekte diyabet gelişme riski de 3-5 kat artmıştır.
Metabolik sendromun önlenmesinde ve tedavisinde yaşam tarzının düzenlenmesi en öncelikli ve etkili yaklaşım biçimidir. Metabolizma hızının düşük olması, metabolik sendromlu kişilerin kilo almasını kolaylaştırabilir ve sağlık sorunlarını daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle metabolik sendromlu bireylerde metabolizma hızını artırmak, hem mevcut sağlık sorunlarının yönetilmesine hem de yeni sağlık problemlerinin önlenmesine yardımcı olabilir. Metabolik sendromu olan obeziteli olgularda, vücut ağırlığının %5-10 kadarının azaltılması ile kan basıncı, kan şekeri ve lipid düzeylerinde önemli ölçüde düzelme görülür.
Metabolizma hızını artırmanın en etkili yollarından biri düzenli fiziksel aktivitedir. Egzersiz, kas kitlesini artırır ve vücutta kalori yakımını ve metabolizmayı hızlandırır. Koşu, yüzme, bisiklete binme gibi haftada en az 150 dk yapılan, büyük kas gruplarının çalıştığı egzersizler metabolizma hızını arttırabilir. Kısa sürede yüksek yoğunluklu aralıklı antremanlar da yağ yakımını arttırıp, kas kütlesini arttırarak metabolizmanın hızlanmasına neden olur. Haftada 2-3 kez yapılan kuvvet antremaları da metabolizma hızını önemli ölçüde arttırabilir.
Metabolizmayı artırmada beslenme de çok önemli bir rol oynar. Yetersiz beslenme, metabolizma hızını düşürebilirken, doğru besin seçimleri vücudun daha fazla enerji harcamasını sağlar. Sağlıklı ve dengeli beslenme, yeterli uyumak, stres yönetimi gibi doğru yaşam tarzı alışkanlıkları, metabolizmayı hızlandırarak genel sağlığı iyileştirebilir. Ayrıca, bazı durumlarda yaşam tarzı değişikliklerinin yanı sıra ilaç tedavisi de gerekebilir. Unutmamak gerekir ki metabolik sendromlu her bireyin ihtiyacı farklı olabilir. Bu nedenle metabolik sendromlu her bireyin sağlık durumu göz önünde bulundurularak, bir sağlık profesyoneli ile kişisel bir plan oluşturmak tedavide en iyi yaklaşım olacaktır.