Maymun çiçeği hastalığının Türkiye'de de görüldüğünü belirten Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter'dan yaptığı açıklamada, 37 yaşındaki bir hastada maymun çiçeği hastalığı tespit edildiğini ifade etti. Bunun üzerine maymun çiçeğiyle ilgili en çok araştırılan 5 sorunun cevabını hazırladık.
1. Maymun çiçeği belirtileri neler?
Sağlık Bakanlığı sitesinde yer alan bilgilere göre ateş, yoğun baş ağrısı, lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi), sırt ağrısı, kas ağrıları ve şiddetli halsizlik ile karakterize invazyon dönemi 0-5 gün arasında sürer. Lenfadenopati, başlangıçta benzer görünebilen diğer hastalıklarla (suçiçeği, kızamık, çiçek hastalığı) karşılaştırıldığında maymun çiçeği virüsü vakasının ayırt edici bir özelliğidir.
Deri döküntüsü genellikle ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1-3 gün içinde başlar. Döküntü, gövdeden ziyade yüz ve ekstremitelerde daha konsantre olma eğilimindedir. Döküntüler genelde yüzde başlayıp ve avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkiler. Ayrıca oral mukozalar (vakaların %70'inde), genital bölge (%30) ve konjonktiva ile birlikte kornea da (%20) etkilenir.
Maymun çiçeği genellikle 2 ila 4 hafta süren semptomları olan kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli vakalar çocuklar arasında daha sık görülür. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %0 ile %11 arasında değişmektedir ve küçük çocuklar arasında daha yüksektir.
2. Maymun çiçeği nasıl bulaşır?
Maymun çiçeği virüsü insanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan bulaşır, ancak insandan insana bulaşma da gerçekleşebilir. Maymun çiçeği virüsü bir kişiden diğerine lezyonlar , vücut sıvıları, solunum damlacıkları ve yatak örtüsü gibi kontamine materyallerle temas yoluyla bulaşır. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların diğer hayvansal ürünlerini yemek olası bir risk faktörüdür. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabilir.
3. Maymun çiçeği tedavisi nasıl olur?
Tanıda, tercih edilen laboratuvar testidir. Mümkün olduğunda biyopsi bir seçenektir. Maymun çiçeği salgınını kontrol altında tutmak amacıyla çiçek hastalığı aşısı, antiviraller ve İntravenöz immün globulin (VIG) kullanılabilir.
4. Maymun çiçeğinden nasıl korunulmalı?
Virüsü barındırabilecek hayvanlarla temastan kaçının. Hasta bir hayvanla temas etmiş herhangi bir kontamine malzemeyle temastan kaçının.
Enfekte hastaları, enfeksiyon riski altında olabilecek diğerlerinden izole edin.
Enfekte hayvanlar veya insanlarla temastan sonra iyi el hijyeni uygulayın.
Hastalara ile temas ederken kişisel koruyucu ekipman kullanın.
Şikâyetleriniz varsa derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun. Doktorunuza seyahatinizden mutlaka bahsedin.
5. Maymun çiçeği nereden çıktı?
Orta ve Batı Afrika'da, genellikle tropikal yağmur ormanlarının yakınında görülür. Çoğu insan enfeksiyonu birincil olarak hayvandan insana bulaşmadan kaynaklanır. Yabani hayvanlarla, özellikle hasta veya ölü hayvanlarla, etleri, kanları ve diğer kısımları dâhil, korunmasız temastan kaçınılmalıdır. Ek olarak, hayvan eti veya parçaları içeren tüm yiyecekler yemeden önce iyice pişirilmelidir.