HİLAL ÇAKIR
Köpeklerin koku duyularının çok iyi olduğunu hepimiz biliyoruz. Köpeklerin kokusunu anlayamadıkları tek şeyler bilimsel olarak net biçimde kanıtlanmış değildir. Yine de bazı özel durumlar bulunuyor.
KÖPEKLERİN KOKUSUNU ALAMADIĞI TEK ŞEY: ALTIN
Köpekler altının kokusunu doğrudan algılayamaz. Çünkü altın neredeyse kokusuz ve inert bir elementtir. Kimyasal olarak çok kararlı ve reaktif olmayan bir metaldir.
Hem insanlar hem de köpekler için altın uçucu molekül yaymaz, bu yüzden koku alma yoluyla tanınması zordur.
BAZI KÖPEKLER NEDEN ALTINI BULABİLİYOR?
Bazı köpekler altının kendisini değil, altınla birlikte bulunan şeylerin kokusunu alıyorlar:
Toprağın içindeki metal bileşenleri, nem değişimlerini, bakteriyel faaliyetleri
Altın cevherinin içindeki sülfür, arsenik gibi mineralleri
İnsan teması olmuşsa: ter, yağ, toprak, parfüm gibi izleri
Örneğin, maden aramalarında kullanılan bazı köpekler doğrudan altın kokusuna değil, altın cevherinin içinde bulunan bileşiklere eğitiliyor.
Saf altının kokusu yoktur, bu nedenle köpekler doğrudan altını koklayarak bulamaz. Ancak çevresel kokusal ipuçlarıyla eğitimli köpekler altının bulunduğu yeri dolaylı olarak algılayabilirler.
KÖPEKLERİN KOKUSUNU AYIRT ETMEKTE ZORLANDIĞI VEYA ANLAYAMADIĞI DİĞER ŞEYLER
1. Kokusu olmayan bazı gazlar (Örneğin karbondioksit - CO₂)
Karbondioksit gibi kokusuz ve renksiz gazları köpekler de insanlar gibi ayırt edemez çünkü koku molekülü taşımıyorlar.
Ama bazı özel eğitimli köpekler, karbonmonoksit gibi düşük seviyeli gaz değişimlerine dolaylı yoldan tepki verebilir.
2. Sentetik kokusuz maddeler
Tamamen kokusuz olan bazı laboratuvar yapımı maddeler ya da çok yüksek saflıkta kimyasallar, koku sinyali oluşturmaz ve bu yüzden köpekler tarafından algılanmaz.
3. Radyoaktif materyaller
Radyoaktivite koku yaymaz. Köpekler, radyoaktif izotopları algılayamazlar. Ancak etrafındaki nesnelerin ısınması veya diğer değişikliklerle ilgili bir farkındalık geliştirebilirler.
KÖPEKLER HASTALIĞI ANLAR MI?
Köpekler birçok maddeyi koklayarak tanıyamasa bile davranışsal değişimleri, beden ısısını ya da kimyasal reaksiyonları algılayarak dolaylı ipuçlarıyla bazı şeyleri hissedebilirler. Örneğin:
Kan şekeri düşüşü
Nöbet geçirmeden önceki vücut kokusu değişimi
Kanser hücrelerinden yayılan bileşenler