“KOAH belirtileri nelerdir?” sorusu merak edilen konular arasında yer alıyor. Belirtileri için öksürme, balgam çıkarma, nefes darlığı gibi örnekler verilen KOAH’ın birçok nedeni bulunur. Bu nedenlerden bazıları sigara kullanımı, hava kirliliği, genetik, yaş ve cinsiyettir. KOAH tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Hastalık sırasında doktorla sürekli irtibat halinde olunmalıdır.
KOAH BELİRTİLERİ NELERDİR?
KOAH’ta üç temel belirti görülür:
Öksürük
ÖKSÜRÜK
KOAH hastalarının çoğunda ilk belirti öksürüktür; nefes darlığı ile birlikte olabilir.
Sigara içenler, hafif başlayıp zamanla yaşamlarının bir parçası olan öksürüğü önemsemez ve sigara öksürüğü sanırlar.
Sabahları ve kış aylarında yakınmalar daha sık ve şiddetlidir.
Başlangıçta yakınmaların önemsenmemesi hastalığa erken tanı konmasını geciktirir.
BALGAM ÇIKARMA
Öksürükle birlikte balgam çıkarma sabahları daha fazladır. Balgam genelde sümüksü ve beyaz renklidir.
Balgam miktarının artması, renginin sarı veya yeşil renge dönüşmesi solunum yollarında mikrobik bir iltihabın olduğunun göstergesidir.
NEFES DARLIĞI
Nefes darlığı, özellikle hareket sırasında ortaya çıkar ve yıllar içinde yavaş yavaş artar
Nefes darlığı başlangıçta hızlı yürürken ya da merdiven/yokuş çıkarken ortaya çıkarken yıllar içinde giyinme, konuşma, hatta istirahat halinde bile hissedilir hale gelir.
Hastalık zaman içinde ilerledikçe hafif alışveriş poşetini taşıma, hatta yıkanma gibi günlük aktiviteler bile yapılamaz hale gelebilir.
Zaman içinde göğüs kafesi genişler ve bir fıçı şeklini alabilir. Nefes alındığında, kaburga aralıkları içeri doğru çekilir ve hasta nefesini dudaklarını büzerek vermeye çalışır.
DİĞER BELİRTİLER
Zaman içinde yorgunluk, halsizlik ve depresyon gibi şikayetler de ortaya çıkabilir.
İleri dönemlerde kanın yeterince oksijenlenememesi sonucunda parmak uçları, dil, dudaklar ve kulak memeleri mavi-mor renk alır.
Ağır hastalarda kandaki karbondioksitin atılamamasına bağlı olarak uykuya eğilim artar.
KOAH ALEVLENMESİ NEDİR?
KOAH’lı hastalarda nefes alıp vermeyle ilgili sorunların tıbbi müdahale gerektirecek kadar arttığı dönemler KOAH alevlenmesi olarak adlandırılır.
KOAH hastalarında yılda yaklaşık 1-4 kez alevlenme görülebilir. Alevlenme sırasında nefes darlığı, öksürük ve balgam miktarı artar. Bu tür şikâyetler ortaya çıktığında gecikmeden doktora başvurulmalıdır.
KOAH alevlenmelerinin %70-75’inden bakteriyel enfeksiyonlar sorumludur; geri kalan %25-30’undan ise virüsler sorumludur.
KOAH hastalarının doktor gözetiminde her yıl Eylül-Ekim aylarında grip aşısı ve 5-10 yılda bir pnömoni (zatüre) aşısı yaptırmaları önerilir.
KOAH’IN NEDENLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
KOAH gelişmesinde rol oynayan çeşitli faktörler vardır.
Sigara kullanımı
Hava Kirliliği
İş ortamında kimyasal maddelere ve tozlara maruz kalma
Genetik
Yaş ve cinsiyet
SİGARA KULLANIMI
Hastaların büyük çoğunluğunda KOAH gelişmesinin nedeni uzun süreli sigara kullanımıdır. Sigara içme süresi uzadıkça KOAH gelişme riski de artar. Sigara içen astımlı hastalarda da KOAH oluşma riski daha yüksektir.
Pipo, nargile, puro içmek ve pasif olarak tütün dumanına maruz kalmak da KOAH’a neden olabilir.
"Sigara içmeyen kişilerin, özellikle de çocukların, sigara içilen ortamlarda dumana maruz kalması, ileri yaşlarda astım ve KOAH başta olmak üzere solunum sistemi hastalıklarının daha fazla görülmesine neden olur.
Sigara dumanı hava yollarında iltihabi reaksiyon oluşturmasının dışında akciğerdeki hava keseciklerinin yapısını da bozar. Sonuçta kana oksijen geçişi bozulur ve hastalığın ileri dönemlerinde kandaki oksijen miktarı azalır.
KOAH erkeklerde daha sık görülmekle birlikte, son yıllarda sigara kullanımının artması nedeniyle kadınlarda da daha fazla oluşmaktadır.
HAVA KİRLİLİĞİ
Hava kirliliği hem KOAH oluşumuna hem de atak sıklığının artmasına neden olabilir.
Evlerde ısınma ve yemek pişirme amacıyla kullanılan çeşitli bitkisel, hayvansal kaynaklı yakıtlar, özellikle de kırsal kesimde kullanılan tezek, KOAH gelişiminde rol oynayabilir.
İŞ ORTAMINDA KİMYASAL MADDELERE VE TOZLARA MARUZ KALMA
Çalışma ortamında uzun süre maruz kalınan kimyasal dumanlar, buharlar ve tozlar KOAH gelişmesine yol açabilir.
Kömür ve metal işçilerinde, ulaşım sektöründe çalışanlarda, odun işçilerinde, kâğıt imalatında çalışanlarda ve çimento, tahıl ve tekstil işçilerinde KOAH görülme olasılığı daha fazladır. Bu iş alanlarında çalışanlar sigara da içiyorlarsa, hastalığın ortaya çıkma olasılığı çok yükselmektedir.
GENETİK
Hastaların yaklaşık %1‘inde KOAH, akciğerleri korumaya yardımcı olan alfa-1 antitripsin isimli bir enzimin vücutta genetik olarak yetersiz düzeyde olması sonucu gelişir. Bu kişilerde sigara kullanımı KOAH’ın ortaya çıkışını hızlandırır.
YAŞ VE CİNSİYET
KOAH zaman içinde yavaş gelişen bir hastalıktır. Hastaların çoğunda belirtiler en az 35-40 yaşlarında ortaya çıkar.
KOAH erkeklerde daha sık görülmekle birlikte, son yıllarda sigara kullanımının artması nedeniyle kadınlarda da yaygınlığı artmaktadır.