Merve Kantarcı Çulha
Klima nedeniyle birçok insan "Boyun tutulması nasıl geçer, boyun tutulduğunda sıcak havlu mu koymalı, yoksa buz uygulamak mı daha doğru?" gibi soruların cevabını araştırıyor.
Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Çiğdem Çınar, son yıllarda özellikle yaz mevsiminde boyun tutulması şikâyetlerinde belirgin bir artış yaşandığına dikkat çekti.
Boyun tutulması şikâyetleri yaz aylarında artıyor. Sebebi nedir?
Bu durumun en sık rastlanan nedenlerinden biri ise bilinçsiz klima kullanımı. Özellikle boyun bölgesine doğrudan gelen soğuk hava akımı, kasların ani olarak kasılmasına ve spazm gelişimine yol açarak boyun hareketlerinde kısıtlılık, ağrı ve günlük yaşamı aksatacak şiddette sertlik hissine neden olabiliyor.
Boyun tutulması belirtileri neler?
Boyun tutulması genellikle başı sağa sola çevirememe, sabah uyanınca boynu hareket ettirmekte zorlanma, omuza ve kola yayılan gerginlik hissi ile kendini gösteriyor. Bazı durumlarda bu tabloya baş ağrısı ya da baş dönmesi de eşlik edebiliyor.
Boyun ağrısı birkaç günden uzun sürüyorsa ne yapmak gerekir?
Eğer boyun ağrısı birkaç günden uzun sürüyorsa, kollarda uyuşma, karıncalanma ya da güçsüzlük hissediliyorsa ya da şikâyet bir travma (ani fren, düşme gibi) sonrasında ortaya çıkmışsa mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. Çünkü bu belirtiler yalnızca masum bir kas spazmına değil, sinir kökü basısı, boyun fıtığı ya da daha ciddi nörolojik sorunlara işaret ediyor olabilir.
Boyun tutulduğunda sıcak havlu mu koymalı, yoksa buz uygulamak mı daha doğru?
Burada kritik olan ağrının ne zaman başladığıdır. Eğer şikâyet ilk 24-48 saat içindeyse, bölgeye soğuk uygulama (buz torbası, soğuk jel paketleri) yapılması önerilir. Bu, kas spazmı ve olası ödemi azaltmaya yardımcı olur. Ancak ikinci günden sonra hala ağrı ve kas sertliği devam ediyorsa, bu noktada ılık ya da sıcak uygulama kasların gevşemesine katkı sağlar. Sıcak havlu, ısıtıcı yastıklar ya da sıcak duş bu dönemde etkili olabilir. Ancak her iki uygulamada da doğrudan cilde temas ettirmemeye ve uygulama süresini 15-20 dakikayla sınırlamaya dikkat edilmelidir.
Boyun tutulmasını önlemek için ne yapmak gerekir?
Boyun tutulmasını önlemek için ise bazı basit ama etkili önlemler alınabilir. Öncelikle klima doğrudan vücuda, özellikle de ense ve omuz bölgesine üflememeli; hava akımı tavana ya da karşı duvara yönlendirilmelidir. Araç klimasında da aynı dikkat gösterilmeli, soğuk hava camlara doğru verilmelidir. Terliyken ya da ıslak saçla klimaya maruz kalmaktan kaçınılmalı, ince bir havlu ya da şal ile boyun korunmalıdır. Ayrıca düzenli egzersizlerle boyun kaslarını güçlendirmek ve esnekliğini artırmak, hem spazm riskini azaltır hem de genel omurga sağlığına katkı sağlar.
Bunun için egzersiz olarak ne önerirsiniz?
Evde her gün sadece 5-10 dakikanızı ayırarak uygulayabileceğiniz bazı basit boyun egzersizleri bu anlamda oldukça etkilidir. Örneğin, başınızı yavaşça öne ve arkaya eğmek, yanlara çevirmek ve sağa-sola döndürmek gibi hareketler boyun omurlarını nazikçe mobilize eder. Omuzlarınızı yukarı kaldırıp bırakmak, öne ve arkaya çevirmek kasları ısıtır. Ayrıca başınıza elinizle hafif direnç uygulayarak yapılan izometrik egzersizler kasların güçlenmesine yardımcı olur. Bu egzersizleri ağrısız dönemde, günde 1-2 kez, nazikçe ve ağrı sınırınızı zorlamadan uygulayabilirsiniz. Ancak egzersiz sırasında baş dönmesi, uyuşma ya da şiddetli ağrı olursa mutlaka egzersiz kesilmeli ve bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır.
Unutmayın, klima konfor sağlar ancak bilinçsiz kullanımı vücudun doğal ısısını bozarak çeşitli kas-iskelet sistemi problemlerine neden olabilir.
Yaz aylarında artan boyun tutulmaları, yaşam kalitesini düşürmekle kalmaz, tedavi edilmediğinde kronik ağrılara ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Sağlıklı bir yaz geçirmek için klimanın yönünü değiştirin, bedeninize kulak verin ve küçük ama etkili egzersizleri ihmal etmeyin.