Kene ısırmasında ilk müdahale doktor tarafından yapılmalıdır. Eğer doktora gidemiyorsanız bir cımbız yardımıyla kenenin kafasından tutun çıkartmanız önerilir. Vücudundan tutarsanız patlayarak virüsü salmasına neden olabilirsiniz, dikkatli olmakta fayda var. Kene ısırıklarından korunmak için kene şüphesi olan bölgelerden uzak durulmalı, vücut düzenli olarak kontrol edilmeli, kırım Kongo gibi hastalıklar insandan insana bulaşabilir bu yüzden hasta kişiden uzak durun. Otlaklar ve su kenarlarında kene bulunabildiğinden korunaklı kıyafetler giyilmesi önerilir.
KENE ISIRMASI BELİRTİLERİ NASIL OLUR?
Kene ısırması belirtileri gözlerde ve yüzde kızarıklık, göğüste noktasal, vücutta yaygın cilt altı kanamaları, burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan gibi ciddi bulgular şeklinde kendini gösterebilir. Hepatit gelişimine bağlı olarak, ciltte sarılık ve idrarda koyulaşma saptanabilir. Kene ısırığının beşinci gününden sonra karaciğer - böbrek - akciğer yetmezliği ve santral sinir sistemi bozuklukları gelişebilir. Hasta, hastalığın ikinci haftasında karaciğer, akciğer veya böbrek yetmezliği tablosu ya da DIC (Yaygın Damar İçi Pıhtılaşma Bozukluğu) nedeni ile kaybedilebilir. İyileşme ise genellikle 10. günden sonra başlar.
KENE ISIRMASI KAÇ GÜNDE BELLİ OLUR? HASTALIĞIN KULUÇKA SÜRESİ NE KADARDIR?
Bir kenenin insandan kan emmesi ile hastalık belirtilerinin ortaya çıkması arasında, ortalama 2 günlük bir zaman geçmektedir. Yakınmalar İştahsızlık, baş ağrısı, yüksek ateş, yaygın kas ağrıları, mide ağrısı, kusma ve bazen de ishal şikâyetleri ile ani olarak başlar.
KENE ISIRDIĞI TAKDİRDE VÜCUTTAN NASIL ÇIKARTILIR?
Öncelikli olarak ve mümkünse, kene vücuda yapıştığı zaman kesinlikle ondan kurtulmak için müdahalede bulunulmamalı ve bir an önce sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Kenenin kan emdiği hortumu çıkıntılı olduğundan, müdahale anında kolay kolay çıkmaz. Bu nedenle keneyi çıkartmak için kesinlikle zorlamamak gerekir. Keneye yanlış müdahale halinde kene, sıvısını erkenden vücuda kusar ve virüs alınmasına neden olur. Eğer keneyi vücuttan çıkartmak zorundaysak, bir cımbız ile kenenin baş tarafından tutarak müdahale etmek gerekir. Aksi takdirde karnından tutularak yapılacak bir işlemde, virüsü vücuda dağıtma riski çok daha yüksek olacaktır. Kene, kan emerek beslenen bir parazit olduğu için hayvanların üzerine, buradan ortama, oradan da insanlara kolaylıkla geçerek birçok hastalığın taşınmasında etkin rol oynar. Canlı yavru doğurmaz, yumurta sistemi ile çoğalırlar. Dişi kene, yumurtalarını gelişebileceği birçok alana bırakır. Bu larvalar, belirli dönemlerden sonra ergin kene olana kadar birçok safhadan geçer. Coğrafi alan içerisinde, üzerinde konakladıkları hayvanlar vasıtasıyla bir yerden başka bir yere taşınması son derece kolaydır. Kenelerin yaşam merkezi yeşil alanlar, özellikle uzamış otların bulunduğu ve çalı çırpı olan bakımsız bölgelerdir. Duvara tırmanabilirler. Yaşam alanınız yakınlarında, kontrolsüz başıboş hayvanlar geziyor, dinleniyor veya besleniyorsa, kene ısırılmasıyla karşı karşıya kalmamak için çok dikkatli olmalısınız.
KENE ISIRMASINDA İLK YARDIM NASIL OLMALIDIR?
Kene ısırması sonucunda "Kırım Kongo Kanamalı Ateşi"nden şüpheleniliyorsa en yakın sağlık kurumuna vakit geçirmeden başvurmak gereklidir. Maalesef Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının spesifik bir tedavi biçimi yoktur. Hastaya kan ve kan türevleri verilir. Ayrıca antiviral ilaçlar kullanılarak hastalığın ilerleyişinin yavaşlatılması hedeflenir. Kenelerin Bulaştırdığı Hastalıklar Ve Bulaşma Yolları Keneler genelde hayvanların ve insanların üzerine yapışır ve bu canlıların kanı ile beslenirler. Kenelerin, yaratılış itibari ile ayaklarının ucunda çengel şeklinde vantuzları vardır. Bu sayede canlının üzerinde rahat bir şekilde sabit kalabilirler. Kene, avının üzerine yapıştıktan sonra, derinin içine hortumunu sokup kan emerek beslendikçe, 11–12 mm kadar esneyebilir. Kan emişini tamamladıktan sonra kendisini yere atıp, kanıyla beslendiği canlıdan uzaklaşır. Beslendikten sonra, deriden ayrıldığı anda bir sıvı salgılar ve bu sıvı ile vücuda virüs bulaştırır. Kırım Kongo virüsü, taşıyıcı hayvandan alınırsa, bu hastalık 12-13 gün içinde belirtisini gösterir. Kene ısırmasıyla Kırım Kongo virüsü alınırsa, hastalığın belirti zamanı 1– 4 güne düşer.
KİMLER BİRİNCİ DERECEDE RİSK ALTINDADIR?
Kırsal kesimde yaşayan ve hayvanlarla ilgilenenler, ev ya da sokak hayvanları ile yakın olanlar, çalılık ve otların olduğu yerlerde piknik, av vb. nedenlerle bulunanlar, direkt olarak kene ısırması tehlikesi ile karşı karşıyadır. Veterinerler, avcılar, kasaplar ve çiftçilerde kan ve vücut sıvısının teması sonucu olarak meslek hastalığı olarak görülebilir. Ayrıca etlerin hazırlanması sırasında da Kırım Kanamalı Kongo virüsü bulaşabilir. Sağlık görevlileri ile hasta yakınlarına, hasta kişilerin kan ve vücut sıvılarının teması ile bulaşabilir. Can güvenliğini tehdit eden Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) kene ısırığı ile ortaya çıkmaktadır. Araştırmalar 850 kene türünden 31 türün hastalık bulaştırdığını ortaya koyarken, virüsün hayvanlarda belirtisiz bir enfeksiyona sebep olduğu, insanlarda ölümle sonuçlanan durumlara neden olduğu bilinmektedir. Ülkemizde 2003 yazından beri bu hastalığa rastlanmaktadır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİNDEN VE KENE ISIRIKLARINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMALISINIZ?
KİŞİSEL KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
KENELER NERELERDE YAŞARLAR VE NASIL TAŞINIRLAR?
Keneler, ilkbahar ve yaz aylarında daha sık görülürler. Kış aylarını genellikle toprak altı, ağaç kavukları gibi yerlerde konaklayarak geçirir. Korunaklı alanlarından da, baharda ortaya çıkarak tekrar aktif olmaya başlarlar. Başta köpekler olmak üzere kuşlar, kediler, tavşanlar, sincaplar üzerinde konaklayarak hareket ettikleri her yere taşınabilirler. Doğada bitki ve otların üzerinde durup oradan insan veya hayvanlara geçerler. Herhangi bir hayvan üzerinde, girdikleri ortamlarda çoğalır, beslenecek hayvan bulamazlarsa insanlara musallat olurlar. Yaşamak için kan emerek beslenmek zorundadırlar. Üzerinde bulundukları hayvanın kanıyla beslendikten sonra, hayvanın vücudundan ayrılıp kapı, pencere pervazları, yarık ve çatlak içlerine gizlenirler. Doğada ağaç kavukları, hayvan kulübeleri ve toprak altında saklanırlar. Başıboş hayvanların dolaştıkları, beslendikleri ve dinlendikleri bitki örtüsünde yaşarlar. Kene İlaçlama Nasıl Olmalıdır? Kene bulunabilecek açık ve kapalı alanlarda, ilkbahar ve yaz aylarında periyodik olarak ilaçlama yapılmalıdır. Hava sıcaklıklarının 23 dereceyi geçtiği Nisan ayı başında mücadeleye başlanmalı ve Eylül ayının sonuna kadar düzenli aralıklarla kene ilaçlamaları sürdürülmelidir. Kenelerin kitin tabakasının mukavemetli özelliği de göz önüne alınarak, bu haşereye uygun kimyasallarla, profesyonel bir ilaçlama firması tarafından eğitimli kadro ile uygulanacak ilaçlamalar, aylık periyotlarla yapılmalıdır. Kenenin anatomisi ve yaşam alışkanlıklarını tam olarak bilmeden yapılacak bir ilaçlama, hedeflenen haşere dışındaki ortam haşerelerini de öldüreceği için başarısız olacaktır. Özellikle bahçesi olan ve hayvan besleyen ev ve işletmelerin, çevresel koşulları ve fiziksel yapılarını da değerlendirerek profesyonel bir ilaçlama firmasından bilgi ve hizmet almaları uygun olacaktır.