ELİF ÇARMAN
Kedilerle iletişim kurmanın yollarından biri olan "pisi pisi" sesi, neredeyse her coğrafyada benzer şekillerde kullanılıyor. Peki kediler bu sesi duyunca neden tepki veriyor? İşte detaylar...
Sokakta yürürken bir kediyle göz göze geldiniz ve hemen refleks olarak "pisi pisi" dediniz. İlginç ki kedi bir anda size döndü, belki de yanınıza doğru ilerledi. Peki bu kadar tanıdık bir seslenişe neden kediler tepki veriyorlar? Bu davranış sadece sevimli bir tesadüf mü, yoksa kedilerin duyularıyla ve öğrenme biçimleriyle doğrudan bağlantılı mı?
Hayvan davranışları uzmanları ve veterinerler, yıllardır kedilerin bu küçük ama dikkat çekici alışkanlığın ardındaki bilimsel gerçeği araştırıyor. İşin şaşırtıcı yanı, "pisi pisi"nin sıradan bir çağrı değil kedilerin duyma aralığına, avcılık içgüdülerine ve hatta insanlarla kurdukları iletişime dayanan çok daha derin bir anlam taşıması. İşte kedilerin ilginç tepkisinin perde arkası...
Kedilerin "pisi pisi" sesine tepki vermesinin temel nedenlerinden biri yüksek frekanslı sesleri algılamadaki üstünlükleridir. İnsan kulağı yaklaşık 20 kHz'e kadar sesleri duyabilirken, kediler 64 kHz'e kadar yüksek frekanslı sesleri algılayabilir. "Pisi pisi" ifadesi de bu yüksek frekanslı, kesik ve tekrarlayan tınısı ile kedilerin dikkatini kolayca çeker.
Uzmanlara göre kediler, bu sesi sadece bir çağrı değil, aynı zamanda bir ödül veya ilgi sinyali olarak algılar. Genellikle bu ses tonuyla birlikte yiyecek verilmesi, okşanma ya da oyun zamanı gibi olumlu deneyimlerle ilişkilendirilmiştir. Bu nedenle "pisi pisi" zamanla koşullu bir tepki haline gelir.
Dünya genelinde farklı dillerde farklı şekillerde kediler çağırılsa da çoğu çağrı sesi "şşşt", "ksksks", "pisi pisi" gibi tıslama veya cıvıldama benzeri, dikkat çekici seslerdir. Bu sesler doğada küçük hayvanların çıkardığı seslere benzer olduğu için, kedilerin avcı içgüdüsünü de tetikleyebilir.
Kedilerin "pisi pisi" sesine bakmasının arkasında hem biyolojik hem de öğrenilmiş davranışlar yatıyor. Sesin frekansı, tonlaması ve daha önce yaşanmış deneyimlerle bağdaştırılması, bu davranışı şekillendiriyor. Yani bu sevimli tepki sadece bir alışkanlık değil, aynı zamanda evrimsel bir uyum ve öğrenme sürecinin ürünü.
Tutarlılık: Kedinizin çağrı sesine alışması için aynı kelime ve ses tonunu kullanın.
Olumlu pekiştirme: Çağrıya geldiğinde ödül maması vererek sesi olumlu bir deneyimle eşleştirin.
Göz teması: Kediler sözel olduğu kadar görsel sinyallere de duyarlıdır.
Sakin ve davetkâr: Ani ve yüksek sesler kedileri korkutabilir.