Kan yoluyla bulaşıyor: Batı Nil virüsü

Batı Nil virüsü sivrisineklerin ısırıklarıyla bulaşan hastalıklardan biridir. Sivrisinekler kuşlardan aldıkları virüsü insanlara taşır ve bu hastalık insanlara bulaşmış olur. Bu virüsü kapan insanların yüksek çoğunluğunda hiçbir belirti görülmezken, bazı kişilerde de ateş gözlemlenebilir. Ateşle beraber ishal, kusma, eklem ve baş ağrısı gibi sıkıntılar da meydana gelebilir. “Batı Nil Virüs Enfeksiyonu nedir? Nasıl bulaşır? Belirtileri Nelerdir?” sorularına sizin için yanıt aradık…

Batı Nil Virüsünden korunmak için bu hastalığın bulunduğu bölgelere tedbirli bir şekilde gidilmelidir. Eğer herhangi bir salgın varsa seyahatin iptal edilmesi, gidilmemesi önerilir. Bu hastalık culex cinsi sivrisineklerde bulunur ve insanlara bulaşır. Batı Nil Virüsünü taşıyabilen culex türündeki sivrisineklerin ülkemizde de bulunduğu bilinmektedir. Ne yazık ki bu hastalığın bir tedavisi bulunmamaktadır. Bu hastalık insandan insana kan verilmesiyle ve organ nakliyle bulaşmaktadır.

BATI NİL VİRÜS ENFEKSİYONU

Batı Nil Virüsü Enfeksiyonu etkeni taşıyan sivrisineklerin sokmasıyla bulaşan viral bir hastalıktır. Hastalık etkeni virüs, Flaviviridaeailesinin Flavivirüs cinsinde yer alır.

HASTALIK İNSANLARA NASIL BULAŞIR?

Hastalık sıklıkla virüs ile enfekte olan Culex cinsi sivrisineklerin sokması ile insanlara bulaşır. Bununla birlikte Aedes ve Anophelescinsi sivrisineklerle de bulaştığı bilinmektedir. Çok nadir olarak laboratuvar ortamında maruziyetle, kan transfüzyonu veya organ naklinde, hamilelik, doğum veya emzirme sırasında anneden bebeğe bulaşma görülmektedir.

BATI NİL VİRÜS ENFEKSİYONU İNSANDAN İNSANA BULAŞIR MI?

Hastalık, kişiden kişiye doğrudan bulaşmaz.

BATI NİL VİRÜS ENFEKSİYONU HAYVANLARDA GÖRÜLÜR MÜ?

Yabani kuşlar ana konaktır. Virüs insanlara ve atlara sivrisineklerin sokmasıyla bulaşır ve son konaktırlar. Atlardaki nörolojik semptomlar ve toplu kuş ölümleri virüsün lokal varlığının göstergesi olabilir.

HASTALIK NERELERDE GÖRÜLMEKTEDİR?

Hastalık Afrika, Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Amerika ve Batı Asya'da yaygın olarak görülmektedir. Ülkemizde nadiren yerli vaka bildirimleri olmaktadır.

KİMLER RİSK ALTINDADIR?

Hastalığın görüldüğü bölgelerde yaşayan veya bu bölgelere seyahat eden kişiler hastalığın bulaşması açısından risk altındadırlar. Hastalık vektörünün olduğu bölgelerde bulaşma riski vardır.

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalığın kuluçka süresi 3-14 gündür. Virüsün bulaştığı kişilerin yaklaşık %80’inde herhangi bir belirti görülmez. Hastaların yaklaşık %20’sinde ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, iştahsızlık, lenf bezlerinde şişlik, bulantı-kusma, ciltte döküntü görülür. Yaklaşık bir haftada iyileşme beklenir. Hastalığın daha ciddi klinik formu olan nöroinvaziv formunun gelişme olasılığı %1’den düşüktür. Nöroinvaziv formda ensefalit, menenjit, meningoensefalit, akut flask paralizi, myelit, diğer akut santral veya periferal nörolojik disfonksiyon bulguları görülür.

HASTALIĞA NASIL TEŞHİS KONUR?

Hastalığın tanısı; klinik örneklerde yapılan laboratuvar testleri ile konur.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ NEDİR?

Hastalığa spesifik bir tedavi yoktur. Klinikte destek tedavisi esastır.

BATI NİL VİRÜS ENFEKSİYONU ÖLDÜRÜCÜ MÜDÜR?

Hastalığın nöroinvazivformunda ölümler olabilmektedir.

HASTALIĞIN VEKTÖRÜNÜN ÖZELLİĞİ NEDİR?

Hastalığın birincil vektörü olan Culex cinsi sivrisinekler kirli sularda, foseptiklerde ürerler ve sıklıkla geceleri beslenirler. Ülkemizde de bu cins sivrisineklerin bulunduğu bilinmektedir.

HASTALIKTAN KORUNMAK İÇİN HERHANGİ BİR AŞI MEVCUT MUDUR?

Hastalıktan korunmak için insanlara yönelik aşı bulunmamaktadır. Atlara yönelik aşı uygulamaları yapılabilmektedir.

HASTALIKTAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?

Hastalıktan korunmada temel yaklaşım sivrisinek sokmalarından korunmaktır. Hastalığın görüldüğü ülkeleri veya bölgeleri seyahat edecekler için öneriler:

SEYAHAT ÖNCESİ

Batı Nil Virüs Enfeksiyonu için riskli ülkeler, Seyahat Sağlığı Merkezlerinden veya 444 77 34 numaralı Seyahat Sağlığı Hattından ücretsiz öğrenilebilir.

Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Seyahat Sağlığı Merkezlerindeki hekimler seyahat edilecek ülkenin şartları ve sağlık koşulları hakkında başvuranlara danışmanlık hizmeti vermektedir.

SEYAHAT ESNASINDA

Batı Nil Virüs Enfeksiyonu için riskli ülke/bölge ziyaretlerinde sivrisinek sokmalarından korunma önlemlerine uyulması önerilir:

Sivrisinek sokmalarından korunmak için uzun kollu gömlek ve pantolon gibi vücutta açık yer kalmayacak şekilde mümkün olduğunca kapalı kıyafetlerin giyilmesi tercih edilmelidir.

Konaklamak ve dinlenmek amacıyla kliması olan kapalı yerlerde veya kapı ve pencerelerinde sineklik olan yerlerde kalınmalıdır. Eğer gece dışarıda kalınacaksa cibinlik altında uyunması önerilmektedir.
Gebe ve emziren kadınlar, güvenliği kanıtlanmış, Bakanlığımızdan ruhsatlı ve onaylı repellentler (sivrisinek kovucular) kullanmalıdır.
Bu ürünler, mutlaka kullanma talimatı doğrultusunda uygulanmalıdır.
Bebek ve çocuklarda kullanmadan önce mutlaka ürünün kullanma talimatı incelenmeli ve önerilen yaş gruplarında kullanılmasına dikkat edilmelidir.
2 aydan küçük çocuklarda repellent kullanılmamalıdır.
Repellentler çocukların elleri, gözleri ve ağızları ile varsa ciltteki kesilere uygulanmamalıdır. Yetişkinler repellenti kendi ellerine sıktıktan sonra ellerini sürerek çocukların yüzlerine uygulamalıdır.
Güneş koruyucu kullanılacaksa önce güneş koruyucu kullanılmalı, sonrasında repellent kullanılmalıdır.
Bebek ve çocuklara kollarını ve bacaklarını örten giysiler giydirilmelidir.
Bebeklerin ve çocukların korunması amacıyla bebek arabaları ve taşımak amacıyla kullanılan araçlarda sivrisineklerden korunmayı sağlayıcı tedbirler alınmalıdır.