Acil Tıp Teknisyeni paramedik Fidan Kurt, Dünya İlk Yardım Haftası’na özel ilk yardım ile ilgili merak edilenleri aksam.com.tr’ de Ferit Ömeroğlu’na anlattı. İlk yardımda önceliğin olay yeri güvenliğinin sağlanması ya da hasta veya yaralının güvenli bir ortama alınması gerektiğini söyleyen Fidan, “hastanın durumu değerlendirilerek gerekli ilk yardım uygulanmalı ve ambulans çağrılmalı” dedi.
“KALP KRİZİNDEN ŞÜPHELENİLEN HASTANIN GİYSİLERİ GEVŞETİLMELİ”
İlk yardım müdahalesi için verebileceğiniz pratik bilgiler nelerdir?
İlk yardım: herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, profesyonel sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayat kurtarmak ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
Zehirlenme vakalarında; sindirim yoluyla bir zehirlenme varsa ve sadece ağızda bir temas durumu söz konusu ise ağız suyla çalkalanmalıdır. Zehirli madde cilt ile temas etmiş ise sabunlu su ile yıkanmalıdır. Solunum yolu ile zehirlenmelerde ortam havalandırılmalı ya da hasta temiz havaya çıkartılmalıdır.
Kişi de terleme, hızlı nabız, yorgunluk, bulantı titreme ve aniden acıkma gibi kan şekerinin düştüğünü gösteren bulgular varsa ve kişinin bilinci açıksa şekerli su içmesi sağlanmalı, 15-20 dakika içinde düzelme olmazsa sırt üstü yatırarak ayakları 30 cm havaya kaldırılmalıdır.
Sol kolda uyuşma, aşırı terleme vb. bulguları olan ve kalp krizi geçirdiğinden şüphelenilen hastanın sıkı giysileri gevşetilmeli, ortam havalandırılmalı ve süratle ambulans çağrılmalıdır. Ambulans gelinceye kadar hasta hareket ettirilmemelidir. Bilinç kapalı, nabız alınamıyor veya solunum durmuşsa temel yaşam desteğine başlanmalıdır. Ancak temel yaşam desteği sadece ilk yardımcı sertifikasına sahip ve bu konuda eğitim almış ilk yardımcılar tarafından yapılabilir.
Bayılan bir hasta sırt üstü yatırılarak ayakları 30 cm yukarı kaldırılmalı, solunum yolunun açık kalması sağlanmalıdır. Hasta kusuyorsa başı yana çevrilmelidir
Çocuklarda yüksek ateş sıklıkla karşılaşılan bir durum olup, ılık suyla ıslatılan bir bezle çocuğun koltuk altları, alnı, kasıkları, el bilekleri silinmeli ve ateşin düşmesi sağlanmalıdır.
Bu vb. bütün durumlarda gerekiyorsa süratle ambulans çağrılarak profesyonel sağlık ekiplerinin olay yerine gelmesi sağlanmalıdır.
“HASTA VE YARALI HAREKET ETTİRİLMEDEN GEREKLİ MÜDAHALELER YAPILMALI”
İlk yardım eğitimi almış birey vaka ile karşılaştığında ilk ne yapmalıdır?
İlk yardımcı öncelikle olay yerinin güvenliğini sağlamalı, hasta veya yaralının durumunu, yaşam bulgularını değerlendirerek, korku ve endişelerini gidermelidir. Olay yerinde hasta ve yaralıya yardım edebilecek kişileri organize etmeli ve gerekiyorsa 112‘nin aranmasını sağlamalıdır. Kanama varsa kanama durdurulmalı, kırık, çıkık, burkulma durumlarında hasar gören ekstremite sabitlenmelidir. Hasta ve yaralı hareket ettirilmeden gerekli müdahaleler yapılmalıdır.
“ATEŞİ YÜKSELEN ÇOCUĞA ÜŞÜDÜĞÜNÜ SÖYLEDİĞİ İÇİN KALIN ÖRTÜLER ÖRTÜLMEMELİ”
İlk yardım müdahalesinde bulunurken genellikle yapılan hatalar neler oluyor?
Bayılan bir hastanın ayılması için tokat atılması, soğan, sarımsak vb maddelerin koklatılması
Yakıcı ve tahriş edici madde içilmesi şeklindeki zehirlenmelerde hastanın kusturulması
Yanık vakalarında yanan bölgeye diş macunu, yoğurt vb. maddelerin sürülmesi
Ateşi yükselen çocuğun üşüdüğünü söylediği veya titrediği için üzerinin kalın örtülerle örtülmesi
İlk yardımda öncelik ne olmalıdır?
İlk yardımda öncelik olay yerinin güvenliğinin sağlanması ya da hasta veya yaralının güvenli bir ortama alınmasıdır. Hastanın durumu değerlendirilerek gerekli ilk yardım uygulanmalı ve ambulans çağrılmalıdır.