Haka Dansı, 1800'lü yıllarda Yeni Zelanda'daki Maori kabilesinin savaş şefinin yaşamını anlatmak ve savaşlarda karşı tarafın korkması amacıyla kurgulanmış bir dans türü olmak ile birlikte günümüzde Yeni Zelanda neredeyse bütün törenlerinde ve özel günlerinde bu dansa yer veriyor. Düya üzerinde Haka dansını duymayan Yeni Zelanda'da ise dansı yapmayı bilmeyen kimse yoktur.
HAKA TARİHİ
Haka dansı, aynı zamanda "savaş dansı" olarak da bilinir. Yeni Zelanda'nın 140 yıllık savaş dansı olan ve ülkenin dünya tarafından bilinen en önemli kültür sembollerinden biridir. Bu dans eskiden, savaşlardan önce savaşçıların güçlerini göstermeleri ve karşı tarafı korkutmaları amacıyla yapılırmış. Efsaneye göre 1800'lerde Yeni Zelanda'daki Maori kabilesinin savaş şeflerinden Te Rauparaha rakip kabilelerden savaşçıların kendisini öldürmek için geldiğini öğrenince kaçmaya başladı. Bir çukura girerek saklandı. Çukurun başında kendisini vücudu kıllarla kaplı bir savaşçı liderin beklediğini gördü. Ancak bu kişi onu öldürmek yerine özgürlüğünü verince Rauparaha da çukurdan çıkarak günümüze kadar değişmeden gelen Haka dansının sözleriyle dans etmeye başladı. Aynı zamanda bu dansla kendisini öldürmek isteyen savaşçılardan intikam almak için de yemin etti. Şarkı, "saçlı adam" yani insafa gelen düşmanın gün ışığını yeniden sunması ve Te Rauparaha'nın çukurun derinliklerinden yukarıya doğru adım adım çıkarak güneşe kavuşmasıyla biter. Rauparaha daha sonra bu dansı tüm Maoriler'e öğretti ve girdikleri tüm çatışmalardan önce düşmanlarını korkutmak için kabile üyeleri Haka yapmaya başladı.
Haka dansında dansçılar, gözlerinin beyaz kısmını göstererek, bir yandan ellerini bedenlerine, bir yandan da ayaklarını yere vurarak dans ederler. Haka'nın düşmanı caydırmaya yönelik haykırışları ve tehditkar savaş figürleri, ölümden kurtuluş hikâyesini anlatır...
Ama bu ilkel Maori dansı, ada sınırlarını çoktan aştı. 200 yıl önce ilkel Maori savaşçılarını yüreklendiren dans, artık sporcu bedenlerinde can buluyor. Basketbol ve futbolun yanı sıra, özellikle rugby ve Amerikan futbolu gibi sert takım sporlarında, bu dans, renkli bir gösteri ve motivasyon unsuru olarak kullanılıyor. Haka dansı yapan sporcular ısınıp eğlendiklerini ve maça çok iyi motive olduklarını söylüyorlar. Ancak, sert el-kol hareketleriyle yapılan ilkel figürlerin ve tehditkar haykırışların izleyen üzerinde gergin, hatta saldırgan etkiler bıraktığını düşünenler de var.
Ka mate Ka mate! Ka ora Ka ora! Ka mate Ka mate! Ka ora Ka ora! Tenei Te Tangata Puhuruhuru! Nana i tiki mai whakawhiti te ra! Upane Upane! Upane Kaupane! Whiti te ra!
It is death. It is death! It is life. It is life! It is death. It is death!
It is life It is life!
This is the hairy man!
Who caused the sun to shine again for me!
Up the ladder Up the ladder!
Up to the top!
Türkçesi;
Ölüm bu, ölüm bu!
Yaşam bu, yaşam bu!
İşte bu kıllı adam ile,
Güneş yeniden doğdu!
Yan yana durun, yan yana!
Zirveye çıkacağız, zirveye.
Güneşin doğduğu yere!