Geleneksel Asya ve Hint tıbbında kullanılan fesleğenin mucizevi etkisi oldukça fazla. Tıbbi ve kozmetik amaçlı kullanılan fesleğen yağı çok yönlü etkisi olması itibariyle sık tercih edilen yağlar arasında yerini alıyor. Fesleğenin bir özelliği de dokunulduğunda elde hemen kokusunu bırakıyor olmasıdır. Eğer sizde fesleğen yağı ve faydaları hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız doğru yerdesiniz…
FESLEĞEN NEDİR?
Ballıbabagiller ailesinin üyelerinden fesleğen, hoş kokusundan hemen ayırt ettiğimiz, bize yazı ve yaz mevsimiyle ilgili anılarımızı hatırlatan, yemeklerin ve pek çok tatlının başrolü, Akdeniz’in simgelerinden, ılıman iklimi seven bir bitkidir. Boyu 20 ile 60 cm arasında değişen fesleğenin rengi yeşilin açıktan koyuya binbir tonunu alır. 5 cm’e kadar uzayabilen yaprakları boldur ve çok yumuşaktır, dokunulduğunda elde hemen kokusunu bırakır.
Çok dallı olan ve “reyhan otu” adıyla da bilinen bu bitki, Haziran ve Eylül ayları arasında pembe ve sarı-beyaz renkte çiçek açar. Çiçekler, üstteki yaprakların üzerinde toplanır. Gövdesi diktir, tüysüz ya da çok hafif tüylüdür. Meyveleri oval, ufak ve parlak siyah renkte olur. Tek yıllık bir bitki olan fesleğen, her yaştan insan için güzel bir ev hediyesidir.
Fesleğen, ılıman iklimi, kuru ve sıcak havayı seven tek yıllık bir bitkidir. Ana vatanı ve ortaya çıktığı bölge Asya (başta Hindistan olmak üzere) olan fesleğen günümüzde dünyanın dört bir yerindeki ılıman bölgelerde yetişir. Hassas bir bitkidir, soğuğa ve sert rüzgara dayanamaz. Ancak hiç rüzgarın olmadığı yerde de yetişemez. Güneşi sever ancak susuzluğu da fazla tolere edemez; bol su sever. İlgisiz ve susuz kalırsa kolay küser.
İtalyan mutfağının da baş tacı olan fesleğen, Tayland yemeklerinin de değişmez malzemelerindendir. Fakat İtalya’daki fesleğen ile Asya’daki fesleğen arasında belli başlı farklar vardır. Akdeniz tipi fesleğen, tatlı fesleğen olarak bilinir, yumuşak bir tadı vardır. Asya fesleğenine göre rengi biraz daha açık bir yeşildir. Asya fesleğenin yaprakları mora çalan bir renktedir ve daha büyüktür. Çiçekleri ise pembe renklidir. Bir başka fesleğen çeşidi de limon fesleğenidir; bu fesleğenden limon tadı alınır. Meksika’da yetişen tarçın fesleğeninden ise tatlı bir tarçın notası alınır. Bir de, Afrika’da yetişen mavi fesleğen vardır. Bu fesleğenden de naneli bir tat alınır. Tüm bu fesleğen çeşitleri içinde, tüm dünya mutfaklarında en fazla kabul göreni Akdeniz fesleğenidir.
FESLEĞEN YAĞININ İÇERİĞİNDE NELER VARDIR?
Fesleğen yağının içerisinde, linalol, sineol, öjenol, sitral, limonen, metil kavikol ve terpinol bulunur. İçeriğinde ayrıca A, B6, C ve K vitaminleri ile, yükse orada demir ve kalsiyum mineralleri bulunur.
FESLEĞEN YAĞI NASIL YAPILIR?
Fesleğen yağını piyasadan rahatlıkla bulabilirsiniz. Ancak bu güzel kokulu ve aromalı yağı, evde kendi başınıza da kolayca hazırlamanız mümkündür. Evde pratik şekilde fesleğen yağı yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler ve izlemeniz gereken adımlar şöyle sıralanabilir:
EVDE FESLEĞEN YAĞI YAPMAK İÇİN GEREKLİ MALZEMELER:
50 gram fesleğen
Öncelikle, fesleğeni küçük parçalara bölerek bir cam kavanozun içine doldurun.
Fesleğen, taze çiçekli dalları ve tohumları ile uçucu yağ taşır. Bu yağın içeriğinde estragol, linalol, cineol ve pinene rastlanır.
Dahilen kullanılacaksa, günde bir kez 2-3 damla halinde çaylara cilt bakımı karışımlarına, çeşitli kürlere ve yemeklere katılabilir.
Harici kullanımındaki en önemli nokta, tüm uçucu yağlarda da bilindiği üzere, fesleğen yağının da saf halde kullanılmasının faydalı olmak yerine zararlı olacağıdır. Bu sebeple, eğer haricen uygulanacaksa jojoba yağı, avokado yağı, susam yağı gibi taşıyıcı yağlar ile karıştırılarak kullanılmalıdır. Uçucu yağlar suda çözünmezler. Bu sebeple, eğer banyo suyuna karıştırılmak istenirse önce süt, karbonat, deniz tuzu ya da taşıyıcı yağlarla çözündürülmelidir.
BAHARAT VE TATLANDIRICI OLARAK:
Yemeklerde, çorbalarda, salatalarda ve tatlılarda baharat ve aroma verici olarak kullanılabilir.
Ete ve balığa lezzet katar.
Zeytinyağlı sosların içinde ve domatesle birlikte tüketilebilir. Sarımsak ve zeytinyağı ile uyumu yüksek olduğundan salata sosu olarak kullanılabilir. Özellikle mozarellalı salatalara yakışır.
Taze fesleğenle yapılan pürenin (pesto sosu) içine eklenebildiği gibi domates sosuna da birkaç damla damlatılabilir. de kullanılabilir.
Gerek pesto sosu gerekse domates sosu olarak pek çok makarna çeşidiyle ve pizza ile bruschettalar üzerinde tüketilebilir.
Meyveli soğuk içeceklerde, frozen ve smoothie’lerin içinde de birkaç damla halinde kullanılabilir.
ÇAY OLARAK:
Fesleğenin çayı mideyi yatıştırır ve bağırsaklara çok iyi gelir. Gaz problemini de ortadan kaldırır. Aynı zamanda idrar yolu hastalıklarına karşı da etkilidir. Çay hem taze yapraklardan, hem de kurutulmuş fesleğenden hazırlanabilir. Bu çayların içerisine birkaç damla fesleğen yağı eklenerek çayın kuvveti artırılabilir.
KOKU VE UÇUCU YAĞ OLARAK:
Fesleğen çayının etkileri, uçucu yağ formunda da geçerlidir. Uçucu yağ, parfümeride faydalanılan bir malzemedir.
Evlerdeki ve ofislerdeki lambaların üzerine birkaç damla damlatılarak, lamba ısındığında etrafa sakinleştirici, dinlendirici ve nefes alınmasını kolaylaştırıcı rayihalar yayılması sağlanabilir.
ÖKSÜRÜK KESİCİ OLARAK:
Fesleğen tohumlarından ilaç sektöründe de faydalanılır. Evde de öksürük kesici nitelikte fesleğen yağı kullanılabilir.
Bu etkisi için fesleğen yağı damlatılmış bir kaynar suyu buhar yöntemiyle solumak yeterlidir.
HAŞEREYİ KOVMAK İÇİN:
Fesleğen ve fesleğen yağı pek çok mekanda hem görüntü hem de kokusu için kullanılır.
Kokusu hem ortamın havasını değiştirir hem de sinekleri uzak tutar.
Bu etkisi, yeni doğan bebekler için de faydalıdır.
ARI SOKMASI DURUMUNDA:
Fesleğen yağı su ile inceltilerek arının soktuğu bölgenin üzerine basılırsa bu bölgenin acısını ve şişliğini alır.
FESLEĞEN YAĞININ FAYDALARI NELERDİR?
Fesleğen yağı, kokusu itibariyle dünyada genellikle aroma artırıcı ve rayiha verici olarak bilinse de, genel sağlık sorunlarıyla rahatsızlık ve hastalıklar için de şifası olan bir bitkisel yağdır. İşte fesleğen yağının faydaları:
A, B6, C ve K vitaminlerinin deposudur.
İçindeki demir ve kalsiyum minerallerinin oranı da yüksektir.
İçeriğindeki linalol, sineol, öjenol, sitral, limonen, metil kavikol ve terpinol sayesinde antienflamatuar etki gösterir.
Antibakteriyeldir.
Antimikrobiyal, antiviral ve güçlü bir antifungaldir.
İçeriğindeki magnezyum ve beta-karoten sayesinde ve antioksidan etkisiyle kalp sağlığı için faydalıdır.
Vücudu temizleyici etkisi vardır.
Cilt bakımında faydalıdır. Sivilce ve akneleri geçirmeye yardımcıdır. Cildi rahatlatıcı bir etkisi vardır.
Cilt lekelerini geçirir ve ciltteki kuruluğu alır.
Selülitleri geçirmeye yardım eder.
Ağız içindeki yaraların iyileşme hızını artırmaya yardım eder. Gargara olarak kullanılacak suya birkaç damla damlatılabilir.
Masaj yağı olarak kullanıldığında içeriğindeki yüksek magnezyum oranı, kasları ve kan damarlarını rahatlatarak kardiyovasküler sisteme destek olur. Aynı zamanda, kan akışını rahatlatır ve kalp ritmiyle ilgili düzensizlikleri gidermeye yardım eder.
İçeriğindeki beta-kariyofil sayesinde artrit ve inflamatuar bağırsak hastalıklarının tedavisinde etkilidir.
Öksürüğü keser, bronşitin etkilerini azaltır. Astım tedavisinde kullanılır. Bunun için buharı yapılarak kullanılabilir.
Baş dönmesini ve baş ağrısını giderir. Özellikle migren sorunu olanların şifa bulmasına yardımcı olur. Bu etkisi için de buharı yapılarak kullanılabilir.
Bağışıklık sistemi problemlerini azaltır. Hazımsızlığa iyi gelir, spazm çözer.
İdrarı artıran ve gaz söktüren etkiye sahiptir.
İdrar yolları antiseptiğidir.
Kandaki ürit asit seviyesini azalttığı için gut hastalığına iyi gelir.
Mide ağrılarını azaltır.
Arı sokmalarına karşı etkilidir. Sokma nedeniyle oluşan şişlik ve acıyı azaltır.
Kokusu sayesinde sivrisineği, tahtakurusunu ve diğer haşereyi bulunduğu ortamdan uzak tutar.
Aromaterapide kullanılır. Uyarıcı etkisi ile, konsantrasyon sorunu çekenlerin dikkatini toplamasına yardımcı olur.
Sinir hastalıklarına iyi gelir. Stresi ve anksiyeteye bağlı bozuklukların etkisini azaltır. Depresyon ve histeri tedavisinde de kullanılır.
Stres kaynaklı cinsel sorunları ve uyku problemini azaltmaya yardımcı olur.
Kokusu sinekleri ve diğer uçan haşereyi bulunduğu ortamdan uzaklaştırır.
FESLEĞEN YAĞI İLE SELÜLİT TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Fesleğen yağının kadınların çokça şikayet ettiği, portakal kabuğu görünümlü selülitleri geçirici etkisi de söz konusudur. İşte bu tedavi için evde hazırlayabileceğiniz pratik kür için bilmeniz gerekenler:
GEREKLİ MALZEMELER:
500 gram susam yağı
30 gram taze biberiye
20 gram taze fesleğen
10 gram fesleğen yağı
10 gram kafur
5 adet limon
Büyükçe bir cam kavanoz (şeffaf olması daha iyi olur)
YAPILIŞI:
Susam yağını diğer malzemelerle bir kase içerisinde karıştırın.
Karışımı bir cam kavanozun içine alarak ağzını sıkıca kapatın ve Güneş gören bir yerde iki hafta boyunca bekletin.
Bu süre içinde aklınıza geldikçe kavanozu hafifçe çalkalayın.
İki haftanın sonunda, kavanozun ağzını açın ve içeriğini temiz bir bez ya da tülbent yardımıyla süzün.
Karışımın üzerine 5 tane limonun suyunu ekleyin.
Hazırladığınız karışımı serince bir ortamda temiz bir kap içerisinde muhafaza edin.
Karışımı, bacaklarınıza ve kalçanıza aşağıdan yukarıya doğru masaj yaparak gün aşırı sürün.