AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Her çocuğun zeka seviyesi farklıdır ve ilgi alanlarından sorduğu sorulara kadar birçok şey de bu zekaya göre sıralanır. Peki, ya çocuğunuz üstün zekalıysa ne yapacağınızı biliyor musunuz?
Aksam.com.tr'den Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Uzman Psikolog Dilara Yamanlar Büyükkoç, erken yaşta üstün zeka belirtilerini sıraladı. Üstün zekalı çocukların sürekli soru sorduğunu belirten Yamanlar, çocuklarda 10 üstün zeka belirtisini sıraladı. İşte yapılması gerekenler...
ÇOCUKTA 10 ÜSTÜN ZEKA BELİRTİSİ
1. Üstün zekalı çocuğun keskin bir merakı vardır. Birçok şeyin sebebini ve sonucunu sorar. Verdiğimiz tek cevap yetmez ve soru sormaya devam eder.
2. Öğrendiklerinden yeni bilgiler ortaya çıkarır.
3. Kendine güvenen bir yapısı vardır, liderlik özelliği vardır.
4. İnsan ilişkilerinde daha konuşkandır ve kendini güzel ifade eder.
5. Birçok konuyla ilgili ilginç ve tamamlayıcı bilgiler sunar.
6. Duygusal olarak kendini ifade etme konusunda ön planda olur.
7. Kafasına bir hedef koyduğunda kararlılığını gösterir.
8. Kendini ifade ederken kelime haznesi geniştir. Kullandığı kelimeler yaşına göre çok kapsamlıdır.
9. Ona daha önce söylediğimiz bilgileri çok iyi hatırlar. Hafıza konusunda iddialı bir tutum sergiler.
10. Okumayı erken yaşta çözer. Fakat tek başına bu özelliğe dayanarak çocukta üstün zeka belirtisi var diyemeyiz.
ÇOCUĞA ÜSTÜN ZEKALI OLDUĞU NASIL SÖYLENİR?
Tam anlamıyla bir çocukta yüksek zeka belirtisi var diyebilmemiz için birtakım testlerin yapılması gerekiyor. Hem görsel hem de duygusal ve gelişimsel zeka testleri uygulanıyor. Çocuk bu testlerde belirli bir puanın üzerine çıktığında yüksek zeka deniliyor. Testler yapıldı ve diyelim ki çocuğun ileri zekalı olduğunu öğrendik. Peki, bunu çocuğa nasıl söyleyeceğiz?
Bu kısım çok kritik. Çocuklara "Sen ileri zekalısın, yüksek zekalısın." diyerek zekayı ön planda tutarak, onlarla paylaşılan bu bilgi çocuğun "Ben zaten zekiyim" fişlemesine ve çabalamayı geri planda tutmasına, daha düzensiz olmasına sebep olabilir.
Bu tutumun yerine "Sen aslında birçok alanda birçok şeyi öğrenme potansiyeline sahipsin. İstediğin birçok konuda çabaladıktan sonra başarıya gitme oranın çok daha yüksek." şeklinde bir ifade kullanırsak aslında çabasını ön planda tutmuş olacağız. Böylelikle çabalama ihtimalini artırmış olacağız. Bu da çocukta "Ben zaten zekiyim, çalışmama gerek yok." algısını ortadan kaldıracak.
ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLAR KARŞISINDA NELER YAPILMALI?
Kendi arkadaş ortamından tamamen ayırmak doğru değildir. Ama kendi eğitiminin dışında ekstra eğitimler ve ekstra ilgi alanları belirlenmeli. Müzik, spor ya da icat gibi alanlara ilgisi varsa yeni hobiler olabilir. Onu sıkmadan, bıktırmadan eğlendirerek zekasını geliştirecek bir şeyler yapılmalı.
Çünkü üstün zekalı çocuklarda genellikle ben yaparım düşüncesiyle plansız olabilirler. Örneğin iyi bir not alırım düşüncesiyle sınava çalışmama, genel olarak çalışmama, zamanı boş geçirme gibi durumlar gözlemleyebiliyoruz.
Bu yüzden planlar ve hobiler konusunda çocuğun da fikri alınarak, çok yönlü yetiştirilmesi gerekir.
Anne babaların da kendini geliştirmesi gerekir. Çocuğun sorduğu sorulara cevaplar yetersiz kalırsa çocuk soru sormaktan uzaklaşacaktır.
Alanında uzman kişilerle görüşerek destek almak, öğretmenleriyle görüşmek fayda sağlayacaktır.