Diyabet en çok Macaristan'da görülüyor! Sebep Türkler ile ortak

Macaristan, Avrupa'da diyabetin en sık görüldüğü ülkelerden biri. Macaristan'da özellikle Tip 2 diyabet vakaları son yıllarda hızla artış gösteriyor ve halk sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor. Peki, Macaristan'da diyabet neden bu kadar yaygın?

DİYABET EN ÇOK MACARİSTAN'DA GÖRÜLÜYOR

Macaristan'da günlük beslenme alışkanlıklarından yaşam tarzına, genetik faktörlerden çevresel etkenlere kadar birçok sebep diyabetin yükselişinde etkili. Araştırmalara göre, öyle bir ekmek türü var ki tüketilmesi Macaristan'da diyabet riskini artırıyor. Öte yandan diyabete sebebiyet veren bu ekmek türünü Türkler de çok seviyor. Türklerin sevdiği, Macaristan'da ise diyabeti yaygınlaştıran o ekmek ne? İşte detaylar...

SEBEBİ OLAN EKMEĞİ TÜRKLER DE ÇOK SEVİYOR: BEYAZ EKMEK

Macaristan'da sağlıksız beslenme alışkanlıkları, diyabetin en büyük nedenlerinden biridir. Macar mutfağı, yüksek kalorili ve karbonhidrat ağırlıklı yemekleriyle bilinir. Bilim araştırmalarına göre, Macaristan'da sıklıkla tüketilen beyaz ekmek tüketiliyor. Öte yandan yurdumuzda da sevilen beyaz ekmek , Macaristan'da diyabet riskini artırıyor.

Bol miktarda rafine karbonhidrat (beyaz ekmek, makarna, patates) içerir.

Fazla yağlı ve işlenmiş etler (sucuk, domuz yağı kullanımı yaygın) tüketilir.

Şekerli tatlılar ve alkollü içecekler (Tokaji şarabı, Palinka gibi) sıklıkla tüketilir.

Harvard Üniversitesi'nin beslenme çalışmaları, aşırı karbonhidrat ve şeker tüketiminin insülin direncini artırarak Tip 2 diyabete yol açtığını göstermektedir.

OBEZİTE ORANLARININ YÜKSEK OLMASI

Fazla kilo ve obezite, Macaristan'da diyabetin yaygınlaşmasının temel nedenlerinden biridir. Macaristan'daki yetişkinlerin yaklaşık %30'u obezdir, bu da diyabet riskini doğrudan artırmaktadır. Obezite, insülin direncini artırarak kan şekerinin düzenlenmesini zorlaştırır ve Tip 2 diyabet gelişimine neden olur.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, Macaristan Avrupa'da en yüksek obezite oranlarına sahip ülkelerden biridir.

HAREKETSİZ YAŞAM TARZI

Macaristan'da günlük fiziksel aktivite oranları oldukça düşüktür. Hareketsiz yaşam tarzı, obeziteyi ve insülin direncini artırarak diyabetin yayılmasını hızlandırmaktadır. İş hayatında uzun saatler masa başında oturan çalışanlar ve düşük spor yapma oranları, diyabet riskini artıran faktörlerdir.

WHO'nun 2023 raporuna göre, Macaristan'da yetişkinlerin %40'ı önerilen düzeyde fiziksel aktivite yapmamaktadır.

SİGARA VE ALKOL KULLANIMI

Sigara içmek, insülin direncini artırarak diyabet gelişimine katkıda bulunur. Alkol tüketimi, karaciğer fonksiyonlarını bozarak kan şekeri dengesini olumsuz etkileyebilir. Macaristan, Avrupa'da kişi başına en fazla alkol tüketen ülkelerden biridir. Sigara ve alkol kullanımı, diyabetin Macaristan'da yaygın olmasının bir diğer önemli nedenidir.

American Diabetes Association (ADA) tarafından yapılan araştırmalar, sigara ve aşırı alkol kullanımının diyabet riskini %30-40 oranında artırdığını göstermektedir.

GENETİK FAKTÖRLER VE AİLE GEÇMİŞİ

Macaristan'da diyabet oranlarının yüksek olmasının bir nedeni de genetik yatkınlıktır. Aile geçmişi ve genetik faktörler, Macaristan'da diyabetin yaygın olmasını açıklayan bir diğer etkendir. Ailesinde diyabet hastası bulunan bireylerin, hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.

Macaristan Sağlık Bakanlığı raporlarına göre, Tip 2 diyabet hastalarının %40'ında aile öyküsü bulunmaktadır.

SAĞLIK HİZMETLERİNE ERİŞİM VE GEÇ TEŞHİS

Macaristan'da birçok kişi diyabet hastası olduğunu geç fark etmektedir. Özellikle kırsal bölgelerde sağlık hizmetlerine erişimin sınırlı olması, erken teşhisi zorlaştırmaktadır. Geç teşhis edilen diyabet, hastalığın yaygınlaşmasına ve komplikasyonların artmasına neden olmaktadır.

WHO'nun 2022 raporuna göre, Macaristan'da diyabet vakalarının %25'i teşhis edilmemiş durumdadır.