Merve Kantarcı Çulha
Malatya'dan ve Trabzon'dan gelen kötü haberler tüm Türkiye'yi hem üzdü hem de tedirgin etti. Bu haberleri okuyan tüm aileler, "Çocuklarda kalp krizi olur mu, çocuklarda kalp krizi belirtileri neler?" diye araştırmaya başladı.
Merve Kantarcı Çulha'nın sorularını yanıtlayan Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Yılmaz Yozgat, çocuklarda enfeksiyonun ve yüksek kolesterolün de kalp krizini tetikleyebileceğini belirtti.
Kalp krizi nedir?
Kalp krizi kalbi besleyen damarlarının (koroner arterlerin) kanda uzun süre yüksek seyreden kolesterol ve diğer kan yağlarının birikimiyle damar duvarında plaklar oluşturarak damarları tıkanmasıdır durumudur. Genel olarak bu hastalık Koroner arter hastalığı diye bilinir. Daha çok erişkinlerde koroner arter hastalığı görülür en büyük nedenleri kan yağlarının aşırı yüksekliği, kilo, şeker, tansiyon ve sigara içmene bağlıdır.
Çocuklarda kalp krizi neden olur?
Çocuklar da kalp krizi geçirir. Bunun nadir bir nedeni erişkinlerdeki gibi Koroner damarların yağlarla tıkanması şeklinde olan ailesel genetik bir hastalık olan ailesel hiperkolesterolemi hastalığıdır. Bu hastalıkta bütün aile bireylerinin kan yağları diyetle ilişiksiz olarak aşırı yüksektir ve bu yüksek kolesterol küçük yaşlarda bile koroner damarları tıkayıp kalp krizine neden olabilir.
Diğer kalp krizi nedenleri (Doğumsal hastalıklar)
Çocuklardaki kalp krizinin asıl büyük nedenleri ise doğumsal kalp hastalıklarıdır. En sık olan aort damar hastalıkları (aort damar darlıkları ve koroner arter seyir anomalileri) ikinci sıklıkta olan hipertrofik kardiyomyopti dediğimiz doğumsal olarak oluşan genetik geçiş gösteren kalp kaslarının kalın olması durumudur. Özellikle bu hastalar ağır egzersizde kalp krizi geçirebilirler. Bu hastaların tanısı ise ekokardiyografi incelemeyle konulabilir ve tedavi ile kalp krizi geçirmesi engellenebilir.
Ailesel hiperkolesterolemiden korunmak için ne yapmak gerekir?
Bu hastalıktan korunmanın yolu ailesinde kolesterol yüksekliği olan hastaların çocuklarının kan kolesterol düzeylerine düzenli aralıklarla bakılmasıyla erken tanı alıp bu hastalar uygun tedavi ile kalp krizinden korunabilir.
Ritim bozuklukları kalp krizi yapar mı?
Bir kısım çocuk hasta da ise ritim bozukluklar nedeniyle kalp krizi geçirir. Çocuk hastalarda ritim bozukluğunun tanısı EKG çekimi ile erkenden tanı koyup tedavisi yapılabilir ve kalp krizinden korunabilir.
Edinsel (sonradan gelişen) hastalıklar kalp krizine neden olur mu?
Çocuklarda ayrıca doğumsal olmayan sonradan geçirdiği enfeksiyonlar kalbi bozup kalp krizi yapabilir. Bu hasta grubunda en çok gördüğümüz beş günden uzun süren ateşleri olan çocukların koroner arterlerin enfeksiyona bağlı olarak bozulması hastalığı olan Kawasaki Hastalığıdır. Sonradan gelişebilen diğer bir hastalık ise üst solunum yollarının viral enfeksiyonuna ikincil gelişen kalbin nezlesi ve gribi diye dediğimiz kalp kaslarının kasılıp gevşemesi bozan Myokardit hastalı ve ardından gelişen Dilate Kardiyomyopati hastalığıdır.
Bu hastalıklarda belirtiler nelerdir?
Kawasaki hastalığı beş günden fazla ateşi süren hastalarda düşünülmelidir. Myokardit ise nezle grip geçiren çocukların göğüs ağrıları ve ateşle ilişkisiz yüksek nabızlar olduğunda akla gelmelidir.
Tanı nasıl konur?
Hem doğumsal kalp hastalıkları hem de edinsel olarak kazanılan hastalıkların tanısı ekokardiyografi ve EKG ile konulup konulabilir bu hastaların erken tedavi ile kalp krizi geçirmesi engellenebilir.
Ne zaman çocuk kardiyolojiye gidilmelidir?
Bu bilgilerin ışığında genel olarak göğüs ağrısı olan çocukların ve çarpıntıları olan çocukların ailesinde kan yağları yüksek olan aile bireylerinin çocuklarının yaş grubuna bakılmaksızın çocuk kardiyoloji muayenesine gitmeleri uygun olur. Ayrıca çocuklarda çoğu kalp krizi ağır egzersiz nedeniyle geliştiği için aktif spor yapan her çocuğun bir kez çocuk kardiyoloji muayenesi gidip orada ekokardiyografi ve EKG incelemesi yaptırması uygundur.
Çocuklarda kalp krizinden korunmak için ne yapmak gerekir?
Çocukluk çağında erken tanı ile konan kalp hastalıklarının çoğunluğunun tedavisi vardır. Çocukluk çağında yüzde 95 oranında kalp krizi geçirecek çocuklara çocuk kardiyoloji muayenesi, eko ve EKG incelemesi ile erken tanı konabilir, uygun şekilde tedavileri yapılabilir.