Merve Kantarcı Çulha
Boğmaca çocuklar arasında hızla yayılan bulaşıcı bir hastalık. Bordetella pertusis isimli bakterinin neden olduğu boğmaca vakaları arttı. Boğmacanın 6-12 hafta sürdüğünü belirten Doç. Dr. Yakup Çağ, bu hastalığın kuluçka süresinin 6-20 gün (ortalama 10 gün) olduğunu söyledi.
Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yakup Çağ, hastalığın tehlikesini şu sözlerle vurguladı:
"Boğmaca zatürre başta olmak üzere, beyin hasarı, solunum durması ve ölüme kadar gidebilen bir tabloya neden olabilir."
BOĞMACA VAKALARI NEDEN ARTTI?
Yakup Çağ, boğmaca vakalarının artmasıyla ilgili şunları söyledi:
"Son zamanlarda aşı karşıtlığının artması ve buna bağlı olarak aşılanmamış çocuklarda risk artmaktadır. Bu durumun vaka sayılarındaki artışın muhtemel sebeplerinden biri olduğunu düşünüyorum."
Boğmaca kimlerde olur?
Boğmaca hastalığı için en riskli grup yenidoğan bebekler ve 1 yaş altı çocuklardır. Dünya'da 5 yaş altındaki çocuklarda aşı ile önlenebilir ölümcül hastalıklar arasında yer almaktadır ve önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Özellikle yenidoğanlarda ve aşısız süt çocuklarında ciddi hastalık tablosu oluşturur. Hastalık büyük çocuklarda ve yetişkinlerde daha iyi seyreder. Ancak küçük bebeklerde özellikle 6 ay altında olanlarda ve prematür olarak dünyaya gelen bebeklerde ağır seyredebilmektedir.
Boğmaca belirtileri neler?
Hastalık erken evrede gözlerde yaşarma ve kızarıklık, hapşırık, burun akıntısı gibi spesifik olmayan bulgular ile başlar. İlerleyen süreçte peş peşe (5-10 kez) kuru tarzda öksürük nöbetleri ile karakterize olur. Öyle ki bu öksürük nöbetleri esnasında çocuklarda morarmalar, kusmalar, artan basınca bağlı olarak yüzde ve gözlerde toplu iğne başı şeklinde küçük kanamalar olabilmektedir.
Boğmaca bulaşıcı mıdır?
Bulaşma öksürme ve hapşırma ile gelişen küçük damlacıklar aracılığı ile olur. Asemptomatik dediğimiz hastalığı taşıyan ancak bulgu vermeyen kişiler solunum sekresyonları ile çevreyi enfekte edebilir.
Boğmaca için aşılama ömür boyu etkili midir?
Hastalığı geçirme ve aşılama ile ömür boyu bağışıklık gerçekleşmez. Aşılama hastalığı kontrol eder ancak ilerleyen zamanlarda koruyucu bağışıklık düzeyi azalır ve yeterli olmaz. Bu nedenle ilerleyen zamanlarda (5-12 yıl sonra) tekrarlanması önerilmektedir. Aşılama doğumdan sonra 2. aydan itibaren yapılmaktadır. Ancak yeterli koruyucu düzeye geçmesi birkaç ayı bulmaktadır. O nedenle aşı yapılmış olsa bile yaşamın ilk aylarında hastalığı geçirme riski vardır.
Gebelikte aşılama yapılmazsa ne olur?
Gebelikte aşılanmayan annelerden bebeğe yeterli antikor geçişi olmayacağı için yenidoğan bebekler ilk aylarda yüksek risk altındadırlar. Bu nedenle Sağlık Bakanlığımız boğmaca aşısını tüm gebelerde yapılmak üzere aşı takvimine eklemiştir.
Boğmaca için aileler için önerileriniz neler?
Gebelikte uygun zamanda boğmacayı da içerecek aşıları yaptırmaları yenidoğan bebekleri önemli derecede koruyacaktır. Öte yandan doğumdan sonra bebeklerini korumak için aşı takvimine göre aşılamalarını zamanında ve eksiksiz yaptırmaları, bebekleri bulaş riskinin yüksek olduğu kalabalık ortamlardan uzak tutmaları ve hiyjen şartlarına uymaları önem arz etmektedir.