Difteri hastalığına maalesef birçok ülkede rastlanılıyor. Özellikle ılıman bölgelerde bahar ve kış aylarında daha çok karşılaşılıyor. Difteri hastalığından korunmanın en iyi ve en garanti yoluysa aşılamadır. Aşıların dozu yetişkin ve çocuklara göre ayarlanabiliyor. Eğer herhangi bir şikayetiniz varsa derhal doktora danışmanız tavsiye edilir. Bu noktada tedaviye erken başlamak oldukça önemli bir adım. Çünkü difteri toksinleri kana geçtiğinde kalp yetmezliği ve ritim bozukluğuna, sinir sistemini etkileyerek felce sebep olabilir.
DİFTERİ (KUŞPALAZI) HASTALIĞI
Difteri, Corynebacterium diphtheriae adlı mikroorganizmanın boğaz, burun, göz ve deriye yerleşmesiyle ortaya çıkan ciddi sonuçlara, ölümlere yol açabilen bir hastalıktır. Kişiler hastalığı geçirseler bile vücut tam koruyucu cevap oluşturmadığı için tekrar hastalanma riskleri mevcuttur. Bu nedenle sadece sağlıklı kişilerin değil hastaların da hastalık sonrasında aşılanmaları mutlaka gerekmektedir.
FARENGEAL (YUTAK)VE TONSİLLER (BADEMCİK) DİFTERİNİN KLİNİK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Difterinin en sık tuttuğu bölge yutak ve bademciklerdir. Başlangıç belirtileri halsizlik, iştahsızlık, boğaz ağrısı ve hafif ateştir. 2-3 gün içinde bademciklerde küçük bir yama tarzından yumuşak damağın çoğunu kaplayabilen boyuta kadar ilerleyebilen gri-beyaz renkli bir membran (katman/zar) oluşur. Bu zar yeşil renge, eğer kanama olduysa da siyah renge dönebilir. Hatta bu oluşumlar solunum yolu tıkanmasına sebep olabilir.
DİFTERİ (KUŞPALAZI) HASTALIĞININ NASIL BULAŞIR?
Halk arasında kuşpalazı olarak bilinen enfeksiyonun bulaşmasında hastalar ve taşıyıcılar rol oynamaktadır. Hasta bireyler bakteriyi, öksürürken, hapşırırken ya da konuşurken oluşturdukları damlacıklar aracılığı ile doğrudan ya da sekresyonları ile kirlenmiş eşyaları ile dolaylı olarak çevreye yayabilirler. Bazı kişiler solunum yollarında bu hastalık etkenini herhangi bir belirti göstermeden taşıyabilirler. Bu kişiler de hastalar gibi bakterinin bulaşmasında risk yaratırlar. Difteri etkeni ile karşılaşmamış veya aşılanmamış kişiler her yaşta hastalığa yakalanabilirler.
DİFTERİ (KUŞPALAZI) HASTALIĞININ BULAŞTIRICILIK NE KADAR SÜRER?
Tedavi edilmemiş hastalar genellikle 2-3 hafta boyunca bulaştırıcı (infeksiyöz) olurlar ve bulaştırıcılık genellikle antibiyotik tedavisi başlandıktan sonraki 24 saat içinde sona erer. Antibiyotik verilmezse nadiren 4 haftayı da geçebilir.
DİFTERİ (KUŞPALAZI) HASTALIĞINDA ÖLÜM ORANI NEDİR?
Ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte ölüm % 20’lere kadar çıkabilir. Salgınlarda ise ölüm daha yüksektir; her üç kişiden biri kaybedilebilir.
DİFTERİ (KUŞPALAZI) HASTALIĞINDA TEDAVİSİ NASILDIR?
Difteri tedavisinde kişiler, diğer hasta ve sağlıklı kişilerden ayrılarak önce boğaz kültürleri ve tetkik için kanları alınır sonra antitoksin ve antibiyotik tedavisi başlanır. Hastalar hastalığı geçirse bile hastaneden çıkmadan önce muhakkak aşı uygulanır ve aşı her 10 yılda bir tekrarlanmalıdır.
DİFTERİ AŞISININ ETKİNLİĞİ NASILDIR?
Yetişkinlerde uygun aralıklarla yapılmış 3 doz veya bebeklerde karma aşı içinde yapılan 4 doz difteri aşısı ile % 95’ten fazla koruyuculuk sağlanır. Difteri aşısının klinik etkinliği %97 olarak tahmin edilmektedir.
DİFTERİ AŞISININ ETKİNLİĞİ NASILDIR?
Yetişkinlerde uygun aralıklarla yapılmış 3 doz veya bebeklerde beşli karma aşı içinde yapılan 4 doz difteri aşısı ile % 95’ten fazla koruyuculuk sağlanır. Difteri aşısının klinik etkinliği % 97 olarak tahmin edilmektedir.
ÇOCUKLUK AŞI TAKVİMİNDE DİFTERİ AŞI ŞEMASI NASILDIR?
Mevcut takvimimizde difteri aşısı 5’li karma aşı (DaBT-İPA-Hib) şeklinde 2,4,6 aylarda yapılmakta ve 18. ayda tekrar dozu uygulanmaktadır. Okul çağına gelindiğinde ilkokul 1. sınıfta 4’lü karma (DaBT-İPA) ve 8. sınıfta da difteri-tetanoz (Td) şeklinde aşı uygulaması devam etmektedir.
AŞININ YAPILMAMASI GEREKEN DURUMLAR NELERDİR?
Aşı veya aşı içeriklerine karşı ciddi alerjik reaksiyon (anaflaksi) öyküsü olanlara tekrar difteri aşısı yapılmamalıdır. Orta veya ağır akut hastalığı olanlarda aşı ertelenmelidir. Ancak hafif hastalıkta aşı yapılabilir. Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar ve gebeler difteri aşısı olabilirler.
AŞI YAN ETKİLER NELERDİR?
Yaygın allerjik deri döküntüsü, ciddi allerjik reaksyon (anafilaksi) veya sinir sisteminiyle ilgili ciddi sistemik yan etkiler, difteri aşısı uygulanmasından sonra ender olarak bildirilmiştir. İçinde difteri aşısının da bulunduğu çoklu aşıların sonrasında görüldüğü bildirilen en sık yan etkiler bölgesel reaksiyonlardır ve genellikle hassasiyet ile birlikte olan veya olmayan deride sertlik (endurasyon) şeklindedir. Bölgesel yan etkiler genellikle tedavi gerektirmeden iyileşir. Ateş ve diğer vücudun bütününü etkileyen yan etkiler sık görülmez.