AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Hiperaktif çocuklarla ilgili sorunlar artmaya başladı. Peki, hiperkaktif çocuklar zamanla değişir mi? Aileler ne yapmalı?
Aksam.com.tr'den Merve Kantarcı Çulha'nın sorularını yanıtlayan Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Leyla Ezgi Tüğen, hiperkaktif çocukların özellikleri hakkında bilgi verdi.
Medipol Pendik Üniversite Hastanesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Leyla Ezgi Tüğen, hiperaktif özelliğinin zamanla değişebileceğini söyledi.
Çocuklarda hiperaktivite şikâyetleri pandemide çok arttı. Hiperaktif çocuklar için aileler ne yapmalı?
Hem klinikte hem çevremizde bu şikâyetleri sıklıkla duyuyor ve görüyoruz. Pandemi döneminde çocuklarda sinirlilik, dikkat eksikliği, kaygı bozukluğu, uyku bozukluğu ve haraketliliğin arttığını birçok çalışmada gösterdi. Sosyal etkileşim ve fiziksel hareket çocukların en temel ihtiyaçlarıdır.
Pandemi döneminde bu temel ihtiyaçların karşılanamıyor olması bu belirtilerin artmasına neden. Özellikle uzun süreler ekran kullanımı ve fiziksel haraketliliğin az oluşu haraketliliği arttıran nedenler diyebiliriz. Aileler özellikle tam da bu noktalara yönelik önlem almalı. Çocukların ekran kullanımı olabildiğince azaltılıp hareket edebilecekleri, spor yapabilecekleri ve akranlarıyla vakit geçirebilecekleri uygun ortamlar ayarlanmalı.
SABIRSIZLIK VE DİKKAT DAĞINIKLIĞI EN ÖNEMLİ BELİRTİ
Çocuk bir süre sonra değişir mi?
Tabi ki bir süre sonra çocuk değişebilir. Ama şunu unutmamalıyız burada çocukların sahip olduğu sosyal ilişkiler, aile ilişkileri hem de akademik açıdan yaşanılan kayıplar çok önemli. Çocukların ruhsal sistemleri çok daha hassas oluyor.
Gerçekten hiperaktif mi bu çocuklar hiperaktif çocuk özellikleri nelerdir?
Sadace pandemi döneminde haraketliliğin artışı ile hiperaktivite tanısı konulamaz. Dikkat eksikliği, dürtüsellik (düşünmeden haraket etmek) ve haraketlilik genellikle beraber görülen belirtilerdir. Ama hepsi bir arada görülmek zorunda da değil.
Yaşıtlarına göre belirgin haraketlilik, çok konuşma, derste dikkatini toparlamakta zorluk, unutkanlık, dağınıklık, sabırsızlık gibi belirtiler arasında sayılabilir. Yani "Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu" tanısı konulabilmesi için bu belirtilerin çocuğun sürekli vakit geçirdiği en az iki ortamda (genellikle ev ve okul olarak düşünebiliriz) olması ve çocuğun hayatında belirgin zorluklara neden olması gerekir. Burada tanı koyarken pandemi öncesindeki çocuğun durumunu göz önünde bulundurmalıyız. Bizim için de okulun olmaması hem yeni tanı alan hem takipli çocuklarımız için değerlendirmede zorluk yaşamamıza neden oldu.