AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Merve Kantarcı Çulha
Kışın en iyi iltihap önleyicisi baharatı tarçın. Severek tükettiğimiz tarçınla ilgili son dönemde "Çin tarçını ve Seylan tarçını mı faydalı?" diye yeni bir tartışma çıktı.
Mağazadan satın aldığınız tarçın, iki ana türden biri olabilir: Seylan veya Çin tarçını. Bunun dışında her ikisinin karışımı da olabilir. Seylan öğütülmesi daha kolaydır, ancak aynı sağlık yararlarına sahip olmayabilir.
Prof. Dr. Vedat Göral'a bu sorunun cevabını sorduk. Aksam.com.tr'den Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Göral, "Seylan öğütülmesi daha kolaydır, ancak aynı sağlık yararlarına sahip olmayabilir." dedi.
Seylan tarçını: Bu tür aynı zamanda "gerçek" tarçın olarak da bilinir.
Çin tarçını: Bu, günümüzde en yaygın olan ve insanların genellikle "tarçın" olarak adlandırdığı türdür. Koyu renkli cassia (Çin) tarçını, Amerika Birleşik Devletleri'nde en yaygın olarak satılanıdır. Güneydoğu Asya'da yetiştirilir. Gerçek tarçın olarak da bilinen Seylan tarçını, diğer ülkelerde sıklıkla kullanılır.
Seylan tarçında eser miktarda bulunan kumarin, Çin tarçınında çok miktarda bulunur ve kanserojen olduğu belirtilir.
SEYLAN TARÇINI NASIL BİR ŞEY?
Seylan tarçını açık renkli ve ince katmanlıdır. Bu sebeple daha kolay kırılır. Çin tarçını ise odunsu yapısıyla dikkat çeker. Koyu renkli olup kalındır, içi Seylan tarçınının aksine boştur ve kolay kırılmaz. Çubuk tarçın satın alırken bu ayrımı kolaylıkla yapabilirsiniz.
TARÇININ FAYDALARI
İltihap önleyici
Tarçın, etkili bir iltihap önleyicidir. Araştırmacılar tarçında bulunan fitokimyasalları test etti ve antioksidan ve iltihap önleyici etkiler keşfetti.
Kanser önleme
Tarçının kanserli hücre büyümesini ve hücresel sinyalleşmeyi yavaşlatabileceğini veya durdurabileceğini gösterdi. Bu, tarçının kanseri önlemede veya tedavi etmede bir araç olabileceğini düşündürmektedir.
Antibiyotik özellikleri
Bileşik sinnamaldehit, tarçının belirgin kokusundan ve lezzetinden sorumludur. Bu fitokimyasalın yaygın antibiyotik etkileri de kanıtlanmıştır. Sinnamaldehit, stafilokok, E. coli, salmonella ve kandida dahil olmak üzere çeşitli bakteri ve virüslere karşı test edildi. Araştırmacılar, bu bakterilerin büyümesini önleyebildiğini buldular.
Oksidatif strese karşı koruma
Tarçın, polifenoller gibi birçok antioksidan içerir. Bunlar, vücudunuzun oksidatif hasardan kaçınmasına yardımcı olabilir. Tarçındaki antioksidanlar o kadar güçlüdür ki bazen doğal bir gıda koruyucu olarak kullanılabilir. Uzmanlar, tarçın takviyeleri almanın kanınızdaki antioksidan seviyelerini artırabileceğini ve iltihap belirteçlerini düşürebileceğini gördüler.
İnsülin ve kan şekeri
Tarçının insülin hormonuna olan duyarlılığı önemli ölçüde artırdığı ve bunun da kan şekeri kontrolünü iyileştirebileceği gösterilmiştir. Tarçının günde 1-6 gr veya 0,5-2 çay kaşığı dozda kullanıldığında açlık kan şekeri düzeylerini düşürdüğü gösterilmiştir.
Kalp hastalığı önleme
Tarçın, trigliseritlerinizi ve toplam kolesterol seviyenizi düşürebilir ve bu da kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabilir. Günde en az 1,5 gram tarçın içeren takviyeler alırsanız, metabolik hastalığınız varsa toplam kolesterolünüzü, LDL (veya kötü) kolesterolünüzü, trigliseritlerinizi ve kan şekerinizi düşürebilir.
DİKKAT!
Çin tarçını, karaciğer için toksik olabilen ve düzenli olarak yüksek dozlarda tüketildiğinde sağlık risklerine neden olabilen kumarin adı verilen bir bileşiğin yüksek seviyelerini içerir.
Çoğu Çin tarçın ürünü, sağlığa zarar verecek kadar kumarin içermese de, uzmanlar karaciğer hastalığı olan kişilerin tarçın takviyeleri gibi yüksek dozda cassia tarçın ürünleri almaktan kaçınmalarını önermektedir.
Cassia tarçını yüzde 1'e kadar kumarin içerirken, Seylan tarçını yaklaşık %0,004 içerir.
İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ
Tarçın takviyeleri bazı anti-diyabetik ilaçlarla etkileşime girebilir.
Tarçın kan şekerini düşürebileceğinden, kan şekerini düşüren ilaçlar üzerinde ek bir etkiye sahip olabilir. Bu, kan şekeri seviyelerinizin çok düşmesine neden olabilir.
Çin tarçını, karaciğer için toksik olabileceğinden, cassia tarçın takviyelerini diğer hepatotoksik ilaçlarla veya karaciğere zarar verebilecek ilaçlarla birlikte almak tehlikeli olabilir.
7 hafta boyunca düzenli olarak alırsanız kan basıncınızı da düşürebilir.
Çok fazla tüketmek de iyi bir fikir değildir. Tarçının bir tedavi olarak kanıtlanmamış olması nedeniyle, belirlenmiş bir dozu yoktur. Bazı uzmanlar günde 1/2 ila 1 çay kaşığı (2-4 gram) toz önermektedir. Bazı çalışmalarda 1 gram ile 6 gram arasında tarçın kullanılmıştır. Yüksek dozlar toksik olabilir.
HANGİ TARÇIN DAHA ZARARLI?
Çalışmalar, Çin çeşidinden çok daha düşük kumarin içerdiğini göstermektedir.
Seylan tarçınıyla karşılaştırıldığında, Cassia tarçını genellikle daha uygun fiyatlıdır ve daha yaygın olarak bulunur. Yine de, bazı sağlıklı gıda mağazalarında Seylan bulabilirsiniz.
Tarçın, gıda maddelerinde baharat olarak veya takviye olarak tüketilebilir. Tarçın takviyeleri genellikle gün boyunca bölünmüş dozlarda alınır ve yemekle birlikte veya tek başına alınabilir.
Kumarin için tolere edilebilir günlük alım, kilogram başına günde 0,1 mg'dır. Bundan fazlasını tüketmek sağlığa zarar verebilir.
Yüksek dozda tarçın içeren tarçın takviyeleri, hamile veya emziren kişiler için de güvenli olmayabilir. Bu gruplar için tarçın takviyelerinin etkilerine dair yeterli araştırma yoktur.
Tarçın tüketiminizi artırmanın kolay bir yolu, bu baharatı en sevdiğiniz yemeklere, atıştırmalıklara ve içeceklere eklemektir. Tarçın ayrıca yulaf ezmesi, fırınlanmış ürünler, smoothieler, chia pudingi ve çorbalar gibi yemeklere lezzet katmak için eklenebilir.
Genellikle yiyeceklerde tüketilen tarçın miktarı güvenli kabul edilir. Araştırmalar, günde bir ila iki gram dozda, üç aya kadar cassia tarçını takviyesinin güvenli olduğunu göstermiştir. Ayrıca, altı haftaya kadar, üç ila altı gram dozda güvenli olduğu gösterilmiştir.
Belirli bir rahatsızlığı tedavi etmeye yardımcı olmak için tarçın takviyesi alıyorsanız, uygun ve güvenli bir doz miktarı belirlemek için sağlık uzmanınızla görüşmeniz önemlidir.
SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Tarçın takviyesi satın alırken aklınızda bulundurmanız gereken birkaç şey vardır.
Kassia tarçını yüksek seviyelerde kumarin içerebildiğinden, birçok uzman mümkün olduğunda cassia tarçın ürünleri yerine "gerçek tarçın" olarak da bilinen Seylan tarçınını seçmenizi önermektedir. Seylan tarçını en düşük kumarin seviyelerine sahiptir.
Güvenilir takviye markalarından yüksek kaliteli ürünler satın almak da önemlidir.
Mümkün olduğunda, takviye kalitesi ve güvenliği için katı standartlar belirleyen uluslararası kuruluşlar tarafından onaylanmış şirketlerden tarçın takviyeleri satın alın.
Diyet takviyesi almadan tarçının faydalarından yararlanmak istiyorsanız, bu baharatı yemeklerinize, atıştırmalıklarınıza ve içeceklerinize ekleyerek alımınızı artırmayı düşünün.
TARÇININ YAN ETKİLERİ
Çok fazla tarçın alırsanız, terleme, ağır nefes alma ve hızlı kalp atışı yaşayabilirsiniz. Tarçın takviyesi aldıktan sonra bu semptomları yaşarsanız derhal sağlık uzmanınıza başvurun.
Tarçın genellikle iyi tolere edilir ve bildirilen yan etkileri azdır. Ancak, yüksek doz tarçın takviyeleri de dahil olmak üzere yüksek doz tarçın tüketmek aşağıdaki yan etkilere yol açabilir: Baş ağrısı, mide ekşimesi, şişkinlik, karın rahatsızlığı, bulantı, ishal, alerjik reaksiyonlar.
Listelenen bu semptomlardan bir veya daha fazlası dahil olmak üzere herhangi bir yan etki yaşarsanız, tarçın takviyesini almayı bırakın ve sağlık uzmanınıza başvurun.
Çok yüksek doz tarçın karaciğer toksisitesine yol açabilir.