AKSAM.COM.TR/MOR PAPATYA
Ezgi Aşık
Son yıllarda diş sararmasından ve diş lekelerinden şikâyet edenlerin sayısı arttı. Çünkü her gün düzenli olarak dişlerinizi fırçalasanız da bembeyaz dişlere ulaşmak o kadar kolay değil. Peki, bunların sebebi ne?
Aksam.com.tr'den Ezgi Aşık'a açıklamalarda bulunan Diş Hekimi Dr. Engin Utkan, diş sararmasından diş gıcırdatmasına kadar tüm merak edilenleri anlattı.
DİŞ SARARMASININ 7 SEBEBİ
1. YİYECEK VE İÇECEKLER
Bazı yiyecek, içeceklerin tüketilmesi, tütün kullanımı, domates sosları kırmızı şarap, koyu renkli meyve ve meyve suları, çay, kahve, kola, gibi gazlı, asidik ve şekerli içecekler dişinizin dış katmanlarına yerleşerek dişlerinizi lekeleyebilir.
Böğürtlen, yaban mersini, nar gibi koyu renkli meyvelerdeki küçük organik parçacıklar diş yüzeyinizde kalıcı morumsu renk değişikliğine yol açabilir.
Yiyecek ve içeceklere ek olarak, tütün ürünleri de dışsal diş lekelenmelerinin en yaygın nedenidir. Tütün ürünlerinde bulunan renksiz ancak oksijen varlığında dişlere sarımsı bir renk veren nikotin de, diş lekelenmelerine sebeptir.
2. İLAÇLAR
Bu leke türü dişin içinde yer alır ve genellikle grimsi görünür. Diş içindeki renklenmelere, yüzeyde olmadığı için dış lekelerden daha zor müdahale edilir ve önlenmesi de daha zordur. Dişin içindeki renk değişikliği, bazı ilaç kullanımlarından, kronik ağız kuruluğundan, dişte travma veya yaralanmadan, diş çürüğünden, çok fazla florür maruziyetinden ve genetik nedenlerden kaynaklanır.
3. TRAVMALAR
Bir dişiniz travmaya bağlı hasar gördüğünde, hasarlı diş kararabilir. Süt dişindeki travma da daha sonra büyüyen yetişkin dişi etkileyebilir ve mine düzgün şekilde oluşmazsa yetişkin dişin sarı görünmesine neden olur.
4. HASTALIKLAR
Antihistaminikler, antidepresanlar, antipsikotik ilaçlar, yüksek tansiyonu yönetmek için kullanılan ilaçlar ve kemoterapi gibi bazı tıbbi tedaviler diş lekelerine neden olabilir. Çocukken kullanılan bazı antibiyotikler içsel diş renk değişikliğine neden olabilir.
5. TEDAVİ EDİLMEYEN DİŞLER
Tedavi edilmeyen diş çürüğü ve tartar oluşumu, dişinizde içten sarı, kahverengi veya siyah renk oluşumuna neden olur. Gelişmiş diş çürüğü, pulpanın bozulmasına neden olur ve bu da dişinizin köküne zarar vererek grimsi-siyah bir görünüm verir.
Dişinizde büyüyen bir boşluk varsa veya çok fazla florüre maruz kaldıysanız dişlerinizde beyaz lekeler oluşabilir. Florür, içme suyu, gargara ve diş macununda bulunan yaygın bir mineraldir. Çok fazla florür, dişlerde daha fazla kalsiyum yapmak için strese neden oluyor ve bu aksaklıklar nedeniyle, çocukluk döneminde florüre aşırı maruz kalmak, diş florozuna yol açıyor. Bu yüzden içme suyu gibi diğer yüksek florür kaynak kullanımlarınızı değiştirebilirsiniz.
6. HASTALIKLAR
Çölyak hastalığı, metabolik hastalıklar, karaciğer hastalığı, raşitizm ve yeme bozuklukları gibi tıbbi durumlar dişte renk değişimine yol açar. Bir metabolik hastalık olan diyabet tükürük bezi enfeksiyonu gibi durumlar da kronik ağız kuruluğuna yol açar. Yetersiz miktarda tükürük mine aşınmasına neden olarak diş renginin değişmesine yol açar. Dişinizin özündeki bir enfeksiyon (dişinizin mine ve dentin katmanlarının altındaki yumuşak çekirdek veya doku) dişinizin renginin değişmesine neden olabilir.
7. GENETİK YATKINLIK
Parlak bir gülümsemeyi aile üyelerinizden miras alabilirsiniz. Genetik, dişlerinizin görünen rengi, minenizin parlaklığında ve kalınlığında rol oynamaktadır.
KAHVE VE ÇAYLA GELEN LEKEYİ SÜTLE TEMİZLEYİN
Kahve ve çay polifenol adı verilen ve renk bileşiklerinin dişlerinize yapışmasına neden olabilen bir tür kimyasal bileşik olan tanenleri içerir. 2014 yılında yapılan bir çalışmada, çaya yüzde 2 süt eklemenin, çayın dişleri lekeleme yeteneğini önemli ölçüde azaltabileceği bulunmuştur. Çünkü sütte bulunan bir protein olan kazein, taneninin dişleri boyama etkisini azaltır. Bu yüzden kahve ve çayınızda süt kullanmayı tercih edebilirsiniz.
DİŞLERDE RENK DEĞİŞİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Öncelikle dişlerinizde bir leke fark ettiğinizde rutin olarak her 6 ayda bir diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
Diş hekiminiz, dışsal renk değişiklikleri için yüzeyleri diş plağını ve diş taşını (tartar) çıkaran profilaktik bir macunla temizleyebilir, özel bir ultravyole ışık kullanabilir ve yüksek konsantrasyonda hidrojen peroksit kullanarak dişlerinizi beyazlatma yapılabilir.
Renk değişikliği derin görünüyorsa ve diş macunları ile lekeden kurtulunamıyorsa, çürük, travma, gibi ciddi bir sorun söz konusu olabilir. Bu tür içsel diş sorunları, diş hekiminiz tarafından ne kadar erken tedavi edilirse sonuç o kadar iyi olur.
Özellikle de renk değişimlerine dişte sıcak soğuk hassasiyeti, kalıcı ağrı, tatlı yiyeceklere veya içeceklere karşı hassasiyet gibi şikâyetler eşlik ediyorsa, mümkün olan en kısa sürede bir diş hekiminizden randevu almalısınız.
DİŞ LEKELERİ NASIL YOK OLUR?
Domates, soya ve balzamik sos gibi asitli ya da nar, üzüm, pancar gibi pigmentli yiyecekler yedikten sonra dişlerinizi fırçalayın, diş ipi kullanın ya da en azında suyla ağzınızı bolca çalkalayın.
Tütün kullanımından uzak durun.
Diş hekiminizi her 6 ayda bir düzenli olarak ziyaret edin.
Kahve, çay, çikolata ve koyu renkli meyve suyu tükettikten hemen sonra dişlerinizi fırçalayın. Kahve ve çaya biraz süt katmak veya içecekler için pipet kullanmak, diş lekesi riskini azaltır.
Diş renginde bozulma riskini artıran gazlı, yüksek asitli ve şekerli besinlerden kaçının.
Ağız kuruluğunu önlemek ve tükürük akışını artırmak için gün boyunca bolca su için. Ayrıca, sürekli bir ağız kuruluğu problemi yaşıyorsanız, altta yatan nedeni bulmak için aile hekiminizle görüşün.