Merve Kantarcı Çulha
Et veya tavuk zehirlenmelerini birçok insan hastanelik olana kadar önemsemiyor. Fakat bu durum bağırsakları riske atıyor ve hayati tehlikeye sebep olabiliyor.
Merve Kantarcı Çulha'ya açıklamalarda bulunan Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç ve Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma, tavuk zehirlenmeleriyle ilgili tüm merak edilenleri anlattı. İşte tavuktan zehirlenme belirtilerinden "Bozuk tavuk nasıl anlaşılır?" sorusunun cevabına kadar tüm detaylar...
Gıda zehirlenmelerinin hayatı tehdit edebileceğine dikkat çeken Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Yılmaz Bilgiç, zehirlenmeden sonraki süreçte acılı, baharatlı, soslu, çok yağlı ve hazır gıdaların kesinlikle tüketilmemesini tavsiye etti. İşte en çok merak edilen konular...
1. Bağırsak zehirlenmesi ve gıda zehirlenmesi nedir, nasıl anlaşılır?
Gıda zehirlenmesi bir gıdanın besin değerini kaybetmesiyle birlikte kişinin yemesi veya içmesiyle vücut için fayda yerine zararlı hale gelmesidir. Gıdanın zehirli hale gelmesi saklama koşullarının iyi olmaması veya koşullar iyi olsa bile kullanım süresinin geçmesiyle oluşur. Gıdanın vücuda alınmasıyla birlikte özellikle gastrointesitnal sistemde problemlere yol açar. Bunlar bulantı- kusma ishal, karın ağrısı, karında şişkinlik bazen baş dönmesi, halsizlik ve göz kararması şikâyetler olabilir.
2. Bağırsak zehirlenmesi nasıl geçer?
Zehirlenmesini şiddetin göre hafif bir şekilde bulantı kusma karın ağrısı ve ishal ile geçebildiği gibi bazen hayatı tehdit edecek derecede olabilir. Zehirlenmeyi basite almamak gerekir. Özellikle proteinden zengin et tavuk yumurta süt gibi gıda zehirlenmeleri daha tehlikelidir.
3. Zehirlenmeyi tetikleyen yiyecekler nelerdir? Zehirlenme söz konusu olduğunda hangi yiyeceklerden uzak durulmalıdır?
Uygun koşullarda üretilmeyen veya muhafaza edilmeyen tüm gıdalarda gıda zehirlenmesi riski vardır. Yiyeceklerini kullanım tarihine muhakkak bakılmalı ancak bununla da yetinilmeyip gıdanın kendine has kokusu, tadı, rengi ve kıvamı değişmiş ise kullanılmamalıdır.
4. Zehirlenmeden sonraki beslenme süreci nasıl olmalıdır?
Gıda zehirlenmesinden sonra bol su tüketilmelidir. Zehirlenme iyileşme döneminde acılı, baharatlı, soslu, çok yağlı ve hazır gıda şeklinde beslenilmemelidir. Daha sindirimi kolay yoğurt, patates, muz, az yağlı pirinç gibi gıdalarla beslenilmelidir.
Gıdada işletme sahiplerinin ve gıda çalışanlarının gıda güvenliği konusunda eğitimli olması gerektiğini ifade eden Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma, döner ve tavuk zehirlenmeleriyle ilgili merak edilenleri anlattı.
Döner veya tavukta neden zehirlenme vakaları çok oluyor?
Pişmiş bir dönerin üzerine çiğ bir etin ek yapılmaması gerekir. Çapraz bulaşmadır bu. Kontaminasyondur. Yani çiğ ette yaşayan, hastalık yapan patojen mikroorganizmalar pişmişe geçiyor. Dolayısıyla pişmiş ürünü kirletmiş oluyor aslında ve o sırada hastalık yapan mikroorganizmalar çoğalıyor. Zehirlenmelere sebebiyet veriyor. Kesimhanede, taşıma esnasında, soğuk zincirli araçlarda veya tavuk döner takılan üretim yerlerinde bakterilerin üremesi riskine karşı hijyen koşullarının iyi olması gerekir.
Çamaşır suyuyla yıkama gibi duyumlar doğru mu? Bozulmuş et veya tavuk nasıl anlaşılır?
Bu tarz haberler yıllar önce yapılmıştı. Şu an böyle bir şey yok. Hani kim şahit oldu? Nerede çekildi? Bilen yok. Bozulmuş bir ürünü tüketicinin anlaması zor. Çünkü içerisine sos giren, baharat giren bir karışım tavuk etindeki kokuyu da görüntüyü de kaybeder.
Fakat şunları söyleyebilirim bozulmuş bir ürünün kokusuyla, görüntüsüyle aslında kendini belli ettiği durumlar var. Mesela tazeliğini yitirmiş bir tavuk etinde renk daha koyu olur. Koku daha ağırlaşır. Tüketici bu belirtilerden anlayabilir.
Zehirlenme şüphesine karşı tüketici ne yapmalı?
Güvenilir markaları tercihe etmeli. Bir işletmeye gittiği zaman aslında kasanın arkasında oranın yasal belgeleri asılıdır. O işletmenin deneme daire kayıt belgesi, olay belgesi veya aldığı ruhsat şöyle göz ucuyla en azından bir kontrol edilebilir. Garsonların tavrı, masa hijyeni veya tuvalet temizliği gibi alanlar o yerin temizliğiyle ilgili bilgi verebilir. Ürünlerin son kullanma tarihine mutlaka dikkat edilmelidir. Şüpheli durumlarda tüketiciler ALO 174 ihbar hattını arayabilirler.