Baş ve boyun kanseri teşhisi konulmadan önce doktor muayenesinde, kişinin alışkanlıkları, sağlık geçmişi, aile öyküsü hakkında bilgi alınır. Bu bilgilere baş ve boyun kanserine işaret ediyorsa kan ve idrar tahlili, boyun muayenesi, panendoskopi, biyopsi testlerinden biri yapılabilir. Baş ve boyun kanserinde alkol ve sigara kullanımı her kanser türünde olduğu gibi kansere yakalanma riskini arttırmaktadır. Bu alışkanlıklardan sadece bir tanesi bile kanser olasılığını arttırırken alkol ve sigara alışkanlıkların ikisin de mevcut olması kanser riskini oldukça arttırmaktadır.
BAŞ VE BOYUN KANSERLERİ
Baş ve boyun kanserleri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen kanser türleri arasında yer almaktadır. Baş ve boyun kanserlerinin büyük çoğunluğu erken dönemde belirti verirler. Belirtiler erken fark edilip, doktor erken uyarılırsa, doktorun zamanında doğru teşhis koyması kolaylaştırılabilir.
Baş ve boyun kanserleri; ağız boşluğunu; dudaklar, yanakların iç kısmı, diş eti, damak, dil, ağız tabanı, burun delikleri derisi ve burun döşemesini, boğazın en üst kısmında görülen nazofarinks kanserlerini, sinüs olarak adlandırılan ve yüz kemikleri içinde burun çevresinde yer alan hava boşlukları içinde gelişen paranazal sinüs kanserlerini, burnun gerisini boğaza bağlayan alanda orofarinks kanserlerini, boğazın biraz daha alt kesiminde hipofarinks kanserlerini ve onun da altındaki alanda larinks kanserlerini, kulak kepçesi ve dış kulak yolu kanserlerini, bir de tükrük bezleri kanserlerini kapsar.
RİSK FAKTÖRLERİ
Alkol ve tütün kullanımı(tütün çiğnenmesi veya sigara içme gibi) özellikle ağız boşluğu, orofarinks, hipofarinks ve larinks olmak üzere baş-boyun kanserlerinin en önemli nedenleridir. Kanser gelişme riski, hem tütün ürünleri hem de alkol kullananlarda risk, bu ikisinden yalnızca birini kullananlara göre daha yüksektir.
Baş-boyun kanserlerinin gelişmesinde diğer bir önemli etken cinsel yolla bulaşan HPV (Human Papilloma Virus) olup, bu virüs özellikle orofarinks kanserine yol açmaktadır. Diğer nedenler arasında da; ağız hijyeninin bozuk olması, radyasyon maruziyeti, ve EBV (Ebstein Barr Virus ) enfeksiyonları sayılabilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Baş ve boyunun herhangi bir kesiminde şişlik (genellikle ağrısız ve gittikçe büyüyen tarzda),
İlgili uzman şikayetler doğrultusunda muayenesini yapar.
Şüpheli bölgeden patolojik inceleme için parça alınır (lokal veya genel anestezi gerekebilir).
Tanı konulduktan sonra hastalığın evresini belirlemek amacıyla farklı tetiklerin yapılması gerekebilir (Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi veya MR gibi).
TEDAVİ
Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler gibi farklı seçenekleri içermektedir.