Akciğer kanseri erken belirti göstermediğinden anlaşılması geç olabiliyor. Akciğer kanserini semptomları, şiddetli öksürük, öksürükle ağızdan kan gelmesi, nefes darlığı, iştah ve kilo kaybı, boyun ve yüzde meydana gelen şişmeler, halsizlik olarak görülebilir. Akciğer kanserinin oluşumunu etkileyen en büyük etken sigara kullanımıdır sigara kullanımı bırakılmalıdır. Destek almadan bırakılamıyorsa ALO 171’den yardım alınabilir. Akciğer kanserine hava kirliliği de sebep olabilmektedir.
AKCİĞER KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Akciğer kanserleri kabaca iki gruba ayrılabilirler:
Küçük hücreli dışı akciğer kanserleri (skuamöz hücreli karsinom, adenokarsinom ve büyük hücreli karsinom)
AKCİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ
Obezite, hareketsiz yaşam, dengesiz beslenme, sigara ve alkol kansere davetiye çıkartıyor. Akciğer kanseri de ne yazık ki erken belirti vermiyor. Uzmanalar, "Bu nedenle, tesadüfen, örneğin işe giriş sırasında yapılan sağlık kontrollerinde çekilen akciğer filmleri ile akciğer kanseri tespit ediliyor" diyor. Uzmanalr, akciğer kanserinin belirtileri şöyle sıralıyor:
Uzun süreli öksürük,
AKCİĞER KANSERİ TANISI
Hastalığın yerine göre bazı durumlarda tanı, bilgisayarlı tomografi eşliğinde iğne ile örnek alma yöntemi ile de koyulabilir. Daha seyrek olarak ameliyatla akciğer dokusundan parça çıkarılarak da (wedge rezeksiyon) tanı koyulabilir.
Radyolojik olarak mediastene yayılımdan şüphe ediliyorsa mediasten lenf bezlerinin değerlendirilmesi için EBUS, mediastinoskopi ve bazen video yardımlı torakoskopik cerrahi uygulanır. Biyopsi örneğinin patolojik incelemesi sonucunda kanserin varlığı ve hücre tipi kesinleşir.
Akciğer kanseri, yakın bölgede lenf düğümlerine veya başka organlara yayılım göstermeden önce nadiren belirti verdiğinden hastaların çok az bir kısmına erken tanı konur. Erken tanı, çoğu zaman tesadüfen, başka bir hastalık nedeniyle çekilen Akciğer Grafisi (röntgen), Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme, PET/CT tetkiklerinde kitlenin görülmesi ile konur.
Bronşların endoskopik olarak değerlendirilmesi anlamına gelen bronkoskopi ve bronkoskopik biyopsi, bazı durumlarda ultrasonografik tanı yöntemleri (EBUS veya EUS) tanı için ilk başvurulacak tetkik yöntemleridir.
AKCİĞER KANSERİ TEDAVİSİ
Akciğerde kanserleri başlıca iki ayrı tipe ayrılır. Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri ve küçük hücreli akciğer kanseri. Akciğer kanseri tedavisinde kanser tipi önemlidir zira her iki tip kanserde değişik şekillerde gelişip yayılır ve tedavi edilir.
Akciğer kanserlerinde izlenecek tedavi yöntemi ve yolu birçok faktöre bağlıdır. Bu faktörler başlıca şöyle gruplandırılabilir:
Akciğer kanserinin tipi,
Akciğer kanserinin evresi
Akciğer kanseri tanısı alan hastanın genel sağlık durumu.
Akciğer Kanserinde Cerrahi Tedavi
Akciğer kanserli hastaların yüzde 10-35'inde cerrahi tedavi uygulanabiliyor. Ancak bu her zaman kesin tedavi anlamına gelmiyor. Hücre düzeyinde yayılmış tümör, ameliyat sonrasında ortaya çıkabiliyor. Bu durumda ameliyata kemoterapi ya da radyoterapi ekleniyor. Tümörün yerleşimi, hastanın solunum fonksiyonları belirleyici oluyor.
Akciğer Kanseri Tedavisinde cerrahi temel tedavi yöntemidir. Cerrahi olarak kanserli akciğer bölgesi temizlenir. Ameliyat sonrası hastalara gözle görülmeyen ancak geride kalmış olması muhtemel az sayıdaki kanser hücrelerini öldürmek amacı ile adjuvan tedavi verilir.
Akciğer Kanser Tedavisinde hastalar ameliyat sonrası adjuvan tedavi olarak sadece kemoterapi veya sadece radyoterapi veya hem kemoterapi hem radyoterapi tedavisi alabilirler.
Akciğer Kanser Tedavisinde Kemoterapi: Kemoterapi kanser hücrelerinin ilaçlarla öldürülmesidir. Genellikle birden fazla ilaçtan oluşur. Kemoterapinin verilme sayısı kür diye ifade edilir ve genellikle aynı ilaçlar 21 veya 28 günde bir tekrarlanarak verilir. Kemoterapi yapılması planlanan hastalar, ameliyat olmuşlarsa ameliyattan sonraki 3 hafta içinde kemoterapinin başlanması tercih edilir.
Akciğer Kanser Tedavisinde Işın Tedavisi: Bu tedaviye aynı zamanda radyoterapi de denir. Kanser hücresini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Sınırlı her alana uygulanır ve bu alandaki kanser hücrelerini etkiler.Radyoterapi bir tümörü küçültmeye yönelik olarak cerrahiden önce veya kanser hücresini yok etmek için yapılan bir müdahaleden sonra uygulanabilir.
Akciğer Kanser Tedavisinde Foto Dinamik Terapi: Bu özel bir kimyasal maddenin kan dolaşımına verilmesi ve hücreler tarafından alınmasıdır. Bu kimyasal madde normal hücreleri hızla terk ederken kanserli hücrelerde uzun bir süre kalır. Daha sonra bu hücrelere lazer ışığı uygulanır ve madde aktif hale geçerek kanser hücrelerini öldürülür.
AKCİĞER KANSERİ VE PET MR
Yemek borusu duvarının katmanlarını tanımlayabilen MR sekanslarını kullanarak tanıyı ve daha ileri değerlendirmenin tüm yönlerini geliştirir.
Nefes borusu yemek borusu komşu kalp ve damarlarla tümör ilişkisini net bir şekilde görüntüler.
AKCİĞER KANSERİ ÇEŞİTLERİ
İyi Huylu Akciğer Tümörleri
Evre 3 hastalarda komşu bazı organlarda (kalp, mediasten, trakea, göğüs duvarı kemikleri ve omurga, aort gibi büyük damarlar) tutulum mevcuttur ve bu durumlarda bazı seçilmiş hastalarda neoadjuvan kemoterapi veya radyoterapi (ameliyattan önce tümörü küçültme tedavisi) sonrasında operasyon uygulanabilir. Yine mediastendeki lenf bezi tutulumu olan hastalar da evre 3 grubundadırlar. Bu hastalarda da yine neoadjuvan tedavi sonrası operasyon mümkün olabilmektedir. Evre 4 hastalıkta diğer organlarda metastaz mevcut olduğundan hastalığın tedavisi genellikle kemoterapi veya radyoterapi ya da her ikisi de eş zamanlı uygulanarak yapılır.
Akciğer tümörleri sıklığı, son yıllarda giderek artmaktadır. Daha önceleri sıklıkla 60 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, günümüzde kadınlar arasında da sıklığı artmıştır. Erkeklerde görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başlamıştır.
Akciğerde ortaya çıkan tümörler iki ayrı tipe ayrılırlar: küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) ve küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK). Bu kanserlerin birbirinden ayrımı, hücrelerin mikroskoptaki görüntülerine göre yapılır. Her iki tip kanserde değişik şekillerde gelişip yayılır ve tedavi edilirler.
KÜÇÜK HÜCRELİ AKCİĞER KANSERİ
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserine göre daha az yaygındır( %20). Bu tipteki kanserler daha hızlı gelişir ve vücudun diğer organlarına yayılması da daha fazladır. Bu tip akciğer kanseri sigara içimi ile ilişkisi en belirgin akciğer kanseridir. Sigara içen kadınların erkeklere göre bu tipe yakalanma olasılığı daha fazladır.
Küçük hücreli akciğer kanserlerinden daha yaygındır (%80) ve genel olarak daha yavaş gelişir ve yayılırlar. Bu kanserin üç ana tipi vardır;
a-) Skuahücreli,
b-) Adeno kanser,
c-) Büyük hücreli
AKCİĞER KANSERİ HAKKINDA BİLMENİZ GEREKENLER
Yapılan çalışmalar, akciğer kanseri ile aşağıda bahsedilecek çeşitli olayların ilgili olduğunu göstermiştir;
Sigara: Sigara içimi ile akciğer kanseri arasında direkt bir ilişki mevcuttur. tütündeki zararlı maddeler(karsinojen) akciğerdeki hücrelere zarar verir. zamanla bu zararlı etkiler hücrelerde kansere neden olabilir. bir sigara içicisinin akciğer kanseri olması; hangi yaşta sigara içmeye başladığı, ne kadar süredir sigara içtiği, günde içtiği sigara sayısı, sigarayı ne kadar derin için çektiğiyle alakalıdır. sigara içmeyi bırakmak bir kişinin akciğer kanseri olma riskini büyük ölçüde düşürür.
Puro ve pipo; kullananlar bunları kullanmayanlara göre daha çok akciğer kanseri olma riskine sahiptirler. Kişinin kaç yıl puro ve pipo içtiği, günde kaç adet içtiği ve ne kadar derin içine çektiği, kanser olma riskini etkileyen faktörlerdir. içlerine çekmeseler de puro ve pipo içicileri akciğer ve ağız kanserinin diğer tipleri içinde risk altındadırlar.
Pasif içiciler (tütün dumanına maruz kalanlar); akciğer kanseri olma riski pasif içicilik durumunda da artmaktadır.
Çeşitli kanser yapıcı maddeler:
Berilyum, radon ve asbest gibi maddeler akciğer kanseri riskini arttırırlar- Asbest
Krokidolit (mavi)
Amozit (kahverengi)
Krizolit(beyaz)
Belli bazı endüstrilerde kullanılan ve doğal olarak fiberlerde bulunan bir mineral grubudur. Asbest fiberleri partiküllere ayrılmaya meyillidirler ve havada dolaşıp kıyafetlere yapışırlar. bu partiküller solunduğu zaman akciğerlere yerleşirler ve orada akciğer hücrelerini zarara uğratırlar ve böylece kanser gelişme riskini artırırlar. Çalışmalar asbeste maruz kalan işçilerde akciğer kanseri gelişme riskinin maruz kalmayanlara göre 3-4 kat daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu artış gemi inşası, asbest madenleri, izolasyon işi ve fren tamiri gibi endüstrilerde çalışanlarda gösterilmiştir.
Hava kirliliği;
Akciğer kanseri ile hava kirliliğine maruz kalmak arasında bir ilişki bulunmuştur. ama bu ilişki açıkça tarif edilememiştir ve daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
AKCİĞER KANSERİ RİSKLERİ
Geçirilmiş tüberküloz (verem) nedbe dokusu üzerinde akciğer kanserleri gelişebilir.
Ailede akciğer kanseri olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
Hastanın hikayesi; Bir kere akciğer kanseri olan kişinin tekrar ikinci akciğer kanseri olama riski; hiç kanser olmamış kişiye oranla daha fazladır. Akciğer tanısı aldıktan sonra sigara içmeyi bırakmak, ikinci bir akciğer kanseri gelişmesini önleyebilir.
Riskli meslekler; madenciler, tekstil,izolasyon ve tersane işçileri, petro-kimya, baca temizleyicileri, plastik sanayi işçileri, maden ve kaynak işçileri, çamaşır suyu üreticileri, cam seramik, muşamba ve batarya işçileri, boya, dökümhaneler, çelik işçileri
Akciğer kanserinden korunmanın en iyi yolu sigara içmeyi bırakmak veya hiç başlamamaktır.